Przejdź do zawartości

Hawulti

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hawulti
Ilustracja
Państwo

 Erytrea

Miejsce

Matara (Erytrea)

Typ obiektu

obelisk

Całkowita wysokość

5,5 m

Data budowy

III lub IV wiek n.e.

Położenie na mapie Erytrei
Mapa konturowa Erytrei, w centrum znajduje się punkt z opisem „Hawulti”
14,674722°N 39,424722°E/14,674722 39,424722

Hawultiobelisk pochodzący z wczesnego okresu starożytnego państwa Aksum (III lub IV wiek n.e.), zlokalizowany na stanowisku archeologicznym Matara (Erytrea). Obelisk jest najstarszym znanym obiektem, na którym zostały umieszczone inskrypcje w języku gyyz[1].

Mierzy on 5,5 m wysokości, w jego górnej części zostały wyryte tarcza słoneczna i Księżyc. Edward Ullendorff przypisał te symbole bogini słońca Šamaš i bogowi księżyca Sinowi. Powyższe symbole oraz brak znaków samogłosek w inskrypcji języka gyyz pozwalają datować jego powstanie na około IV wiek n.e.[2] Fragment, na którym zostały umieszczone inskrypcje, ma około 1 m szerokości[1]. Według legendy inskrypcja została umieszczona na polecenie Króla Ageza dla uczczenia pamięci dzielnych przodków[3].

Obelisk został odkryty przez zespół pod kierownictwem niemieckiego orientalisty Enno Littmanna w trakcie niemieckiej ekspedycji do Aksum (Etiopia) w 1906 roku[4]. W trakcie prac archeologicznych w wyniku przesuwania złamał się na pół. Naprawa została dokonana przez włoski rząd kolonialny poprzez umieszczenie w obelisku dwóch żelaznych prętów[4]. Obelisk został ponownie uszkodzony przez wojsko etiopskie w trakcie trwania wojny erytrejsko-etiopskiej w maju 2001[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Edward Ullendorff: The Obelisk of Matara. Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, 1951. [dostęp 2016-01-17]. (ang.).
  2. Edward Ullendorff: The Obelisk of Matara. Cambridge University Press, 1951, s. 28.
  3. Winta Woldeyesus: Hidden Treasures Of A Young Nation. 2010. [dostęp 2016-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-27)]. (ang.).
  4. a b Edward Ullendorff: The Obelisk of Matara. Cambridge University Press, 1951, s. 26.
  5. Ethiopian Army Destroys World Heritage. Hartford-hwp.com. [dostęp 2016-01-17]. (ang.).