HMS Monnow
 „Monnow” w 1944 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
28 czerwca 1943 |
| Wodowanie |
4 grudnia 1943 |
 Royal Navy
| |
| Nazwa |
HMS „Monnow” (K441) |
| Wejście do służby |
11 maja 1944 |
| Wycofanie ze służby |
sierpień 1944 |
 Royal Canadian Navy
| |
| Nazwa |
HMCS „Monnow” (K441) |
| Wejście do służby |
sierpień 1944 |
| Wycofanie ze służby |
11 czerwca 1945 |
 Kongelige Danske Marine
| |
| Nazwa |
KDM „Holger Danske” (F338) |
| Wejście do służby |
20 października 1945 |
| Wycofanie ze służby |
sierpień 1959 |
| Los okrętu |
złomowany w 1960 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1398–1460 ton |
| Długość |
całkowita: 91,8 metra |
| Szerokość |
11,2 m |
| Zanurzenie |
3,61–3,89 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM 2 kotły, 2 śruby | |
| Prędkość |
20 węzłów |
| Zasięg |
7200 Mm przy prędkości 12 węzłów |
| Sensory | |
| radary Typ 271 lub 272, 291 sonary | |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa kal. 102 mm (2 x I) 4–6 działek plot. kal. 20 mm (4–6 x I) 1 miotacz Hedgehog 8 mbg, 2 zrzutnie bg | |
| Załoga |
140 |
HMS Monnow (K441) – brytyjska, a następnie kanadyjska fregata z okresu II wojny światowej, jedna ze 135 zbudowanych jednostek typu River. Okręt został zwodowany 4 grudnia 1943 roku w stoczni Charles Hill & Sons w Bristolu, a do służby w Royal Navy wszedł 11 maja 1944 roku z numerem burtowym K441. W sierpniu 1944 roku fregata weszła w skład Royal Canadian Navy pod nazwą HMCS „Monnow”, zachowując numer taktyczny. Po zakończeniu działań wojennych jednostka została zwrócona Brytyjczykom, po czym 20 października 1945 roku sprzedano ją Danii. Okręt wszedł do służby w Królewskiej Duńskiej Marynarce Wojennej pod nazwą KDM „Holger Danske” (F338). Fregata została wycofana ze służby w sierpniu 1959 roku i złomowana w roku następnym.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Projekt okrętu powstał na skutek konieczności budowy jednostek eskortowych przeznaczonych do ochrony konwojów o lepszych parametrach od korwet typu Flower, budowanych masowo w początkowym okresie II wojny światowej[1]. Bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych tych ostatnich, inżynier William Reed zaprojektował jednostki znacznie dłuższe, szersze, wyposażone w siłownię o większej mocy z dwiema śrubami (lecz nadal była to maszyna parowa, znacznie tańsza od nowocześniejszych turbin parowych), co w konsekwencji spowodowało wzrost zasięgu, dzielności morskiej, prędkości i ilości przenoszonego uzbrojenia[1][2]. Wykorzystanie cywilnych metod budowy i podzespołów dało możliwość masowej i taniej produkcji okrętów nawet w małych stoczniach, w wyniku czego powstało aż 135 fregat typu River[1]. Nowy typ jednostki zwalczania okrętów podwodnych był pierwszym, który został sklasyfikowany jako fregata[2].
HMS[a] „Monnow” zbudowany został w stoczni Charles Hill & Sons w Bristolu[3][4]. Stępkę okrętu położono 28 czerwca 1943 roku, został zwodowany 4 grudnia 1943 roku, a ukończono go w maju 1944 roku[5][6].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]Okręt był oceaniczną fregatą, przeznaczoną głównie do zwalczania okrętów podwodnych[7]. Długość całkowita wynosiła 91,8 metra (86,3 metra między pionami), szerokość 11,2 metra i zanurzenie maksymalne 3,89 metra[6][7]. Wyporność standardowa wynosiła pomiędzy 1398 a 1460 ton, a pełna 2134–2180 ton[5][7]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM, do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły Admiralicji[6][7]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20 węzłów[5][7]. Okręt zabierał maksymalnie zapas 646 ton mazutu, co zapewniało zasięg wynoszący 7200 Mm przy prędkości 12 węzłów (lub 5400 Mm przy prędkości 15 węzłów)[6][8].
Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z dwóch pojedynczych dział uniwersalnych kal. 102 mm (4 cale) QF HA Mark XIX L/40[6][7]. Uzbrojenie przeciwlotnicze składało się z 4–6 pojedynczych działek automatycznych Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV L/70[6]. Broń ZOP stanowiły: miotacz Hedgehog oraz osiem miotaczy i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem do 150 bg)[6]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radary Typ 271 lub 272, 291 oraz sonary[6].
Załoga okrętu składała się z 140 oficerów, podoficerów i marynarzy[5][7][b].
Służba
[edytuj | edytuj kod]Royal Navy
[edytuj | edytuj kod]Okręt wszedł do służby w Royal Navy 11 maja 1944 roku, otrzymując numer taktyczny K441[5][6]. Podczas kilkumiesięcznej służby w marynarce brytyjskiej jednostka uczestniczyła w eskorcie sześciu konwojów: ON-235 (maj), HX-292 (maj – czerwiec), ON-240 (czerwiec), HX-297 (czerwiec – lipiec), ON-245 (lipiec) i HX-302 (sierpień)[9].
Royal Canadian Navy
[edytuj | edytuj kod]W sierpniu 1944 roku fregata została przekazana Kanadzie, wchodząc w skład Royal Canadian Navy pod nazwą HMCS[c] „Monnow”, zachowując numer taktyczny K441[4]. W barwach kanadyjskich „Monnow” eskortował cztery kolejne konwoje: JW-62 (listopad – grudzień 1944 roku), RA-62 (grudzień), DS-63 (marzec 1945 roku) i SD-63 (marzec)[9]. Okręt został zwrócony Brytyjczykom po zakończeniu działań wojennych w Europie, 11 czerwca 1945 roku[4].
Kongelige Danske Marine
[edytuj | edytuj kod]20 października 1945 roku fregata została zakupiona przez Danię i przyjęta w skład Kongelige Danske Marine pod nazwą KDM[d] „Holger Danske”[4]. Okręt otrzymał nowy numer burtowy F338[10]. Jednostka pełniła funkcję okrętu szkolnego[5][11]. W 1946 roku dokonano instalacji dodatkowego uzbrojenia: pojedynczego działka Bofors kal. 40 mm Mark 3 L/60 i dwóch pojedynczych wyrzutni torped kal. 450 mm[10]. W latach 1948–1949 wymieniono główne uzbrojenie artyleryjskie, montując dwie pojedyncze armaty kal. 127 mm Mark 30 L/38[10]. W 1951 roku zamiast dwóch działek kal. 20 mm zamontowano trzy pojedyncze działka Bofors kal. 40 mm Mark 3 L/60, a w roku następnym usunięto z pokładu wyrzutnie torpedowe[10].
Fregata została wycofana ze służby w sierpniu 1959 roku i złomowana w roku następnym w Odense[4][10].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ HMS – His/Her Majesty’s Ship – Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 341 podaje, że załoga liczyła między 114 a 141 osób.
- ↑ HMCS – His/Her Majesty’s Canadian Ship – Kanadyjski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ KDM – Kongelige Danske Marine – Królewska Duńska Marynarka Wojenna.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Borowiak 2013 ↓, s. 340.
- ↑ a b Jackson 2001 ↓, s. 276.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 59.
- ↑ a b c d e Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 232.
- ↑ a b c d e f Blackman 1953 ↓, s. 169.
- ↑ a b c d e f g h i Gogin 2018C ↓.
- ↑ a b c d e f g Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 58.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 341.
- ↑ a b Kindell 2011 ↓.
- ↑ a b c d e Gogin 2018D ↓.
- ↑ Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 73.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Raymond Blackman (red.): Jane’s Fighting Ships 1953-1954. London: Sampson Low, Marston & Co., 1953. (ang.).
- Mariusz Borowiak: Zabójcy U-Bootów. Bitwa o Atlantyk 1939-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2013. ISBN 978-83-7020-471-6.
- J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Ivan Gogin: early River frigates (1943, 1943-1944/1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-12]. (ang.).
- Ivan Gogin: HOLGER DANSKE frigates (1944/1945). Navypedia. [dostęp 2018-07-12]. (ang.).
- Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
- Don Kindell: Convoy Escort Movements of Royal and Dominion Navy Vessels - RIVER-CLASS FRIGATES, Part 2 of 6, Royal Navy (ii). Naval History Homepage, 2011. [dostęp 2018-07-12]. (ang.).