Przejdź do zawartości

György Konrád

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
György Konrád
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1933
Debreczyn[1]

Data i miejsce śmierci

13 września 2019
Budapeszt

Narodowość

węgierska

Język

węgierski

Alma Mater

Uniwersytet Loránda Eötvösa

Dziedzina sztuki

powieść, esej

Strona internetowa
György Konrád

György Konrád [ˈɟørɟ ˈkonraːd] (ur. 2 kwietnia 1933 w Debreczynie, zm. 13 września 2019 w Budapeszcie[2][3]) – węgierski pisarz.

Konrád jako eseista wypowiadał się podczas zimnej wojny za pokojową i federalną środkową Europą, przełamującą dzielącą wschód i zachód żelazną kurtynę. Jako pisarz nawiązywał często do nazizmu, powstania węgierskiego 1956 i historii swej rodziny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

György Konrád urodził się w 1933 w rodzinie żydowskiej w Debreczynie, a pierwsze 10 życia spędził w pobliskiej wsi Berettyóújfalu[1]. W roku 1944 udało mu się w ostatnim momencie uniknąć aresztowania przez nazistów i strzałokrzyżowców, którzy chcieli go deportować do Auschwitz-Birkenau – z rodzeństwem uciekł do krewnych w Budapeszcie i ukrywał się tam w mieszkaniu szwedzkiego dyplomaty Raoula Wallenberga.

Konrád studiował na uniwersytecie w Budapeszcie literaturę, socjologię i psychologię do 1956. W latach 1959–1965 pracował jako kurator młodzieży, publikując jednocześnie pierwsze eseje. Od 1965 pracował jako socjolog dla Budapeszteńskiego Instytutu Planowania Budownictwa.

Jego debiut powieściowy Gość miał miejsce w 1969. Powieść ta odniosła duży sukces, co pozwoliło mu poświęcić się całkowicie pracy literackiej. Jako demokrata i dysydent zaliczał się do grona ludzi takich jak: Václav Havel, Adam Michnik, Milan Kundera czy Pavel Kohout, tworzących przed rokiem 1989 trzon opozycji demokratycznej w krajach demokracji ludowej. W latach 1978–1988 za głoszone poglądy zakazano mu publikować na Węgrzech. W tym okresie Konrád podróżował wiele po Europie Zachodniej, Ameryce i Australii. Zakaz publikacji został zniesiony w 1989.

W okresie od 1990 do 1993 był prezydentem międzynarodowego związku pisarzy PEN Club, a od 1997 do 2003 prezydentem Akademii Sztuki w Berlinie.

Konrád był krytyczny politycznie, krytykował np. publicznie interwencję NATO w byłej Jugosławii i II wojnę w Zatoce Perskiej. Od 1994 publikował regularnie w wychodzącym w Budapeszcie niemieckojęzycznym tygodniku Pester Lloyd.

W wyborach 2009 bez powodzenia ubiegał się o wybór do Parlamentu Europejskiego z 5. miejsca listy Związku Wolnych Demokratów[4].

Doktor honoris causa Uniwersytetu w Nowym Sadzie (2003)[5].

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Helga Balikó: Életrajzi adatok. konradgyorgy.hu, 2008. [dostęp 2019-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-03)]. (węg.).
  2. Pablo Gorondi: Hungarian writer and dissident Gyorgy Konrad dies at 86. kiro7.com, 2019-09-13. [dostęp 2019-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-15)]. (ang.).
  3. Gyorgy Konrad, Writer and Dissident in Communist Hungary, Dies at 86. nytimes.com, 2019-09-14. [dostęp 2019-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-15)]. (ang.).
  4. Lista kandydatów Związku Wolnych Demokratów do Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-11)].
  5. Doktorzy honoris causa Uniwersytetu w Nowym Sadzie. [dostęp 2015-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]