Grzybówka różowawa

Grzybówka różowawa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	grzybówkowate
Rodzaj	grzybówka
Gatunek	grzybówka różowawa
	Nazwa systematyczna
	Mycena rosella (Fr.) P. Kumm.; Führ. Pilzk.: 109 (Zwickau, 1871)
	Zasięg
	; Zasięg gatunku w Europie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grzybówka różowawa (Mycena rosella (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus rosellus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Mycena^[1]. Synonimy^[2]:

Agaricus rhodellus Fr. 1815
Agaricus rosellus Fr. 1821
Agaricus rosellus var. rhodellus Pers.
Agaricus roseus Pers. 1797
Mycena rosea Sacc. 1915
Mycena rosella var. albida Kühner 1959
Mycena rosella (Fr.) P. Kumm. 1871 var. rosella

Nazwę polską podała Maria Lisiewska w 1987 r^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 0,5–1,5 cm, za młodu półkulisty, potem stożkowato-dzwonkowaty. Nigdy nie staje się całkowicie rozpostarty. Powierzchnia gładka i matowa, na brzegach prążkowana. Kolor różowy z ciemniejszym środkiem, z wiekiem jaśnieje. Brzeg ostry i pofalowany^[4]^[5].

Blaszki

Szerokie i szeroko przyczepione. Pomiędzy głównymi blaszkami występują dodatkowe, krótsze. Kolor od jasnoróżowego przez ciemnoróżowy i czerwony do brązowego lub oliwkowego^[5].

Trzon

Wysokość 2,5–5 cm, grubość 0,5–2 mm, walcowaty, pusty. Powierzchnia gładka, u podstawy trzonu wyraźnie widoczna filcowata grzybnia. Kolor od brudnobiałego do jasnobrązowego, zazwyczaj z różowym nalotem^[5].

Miąższ

O kolorze bladoróżowym lub białawym, wodnisty. Smak i zapach nieokreślony^[5].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 4-zarodnikowe, zgrubiałe. Zarodniki elipsoidalne, o rozmiarach 7,5–10 × 4–5 μm, gładkie, amyloidalne. Cheilocystydy o rozmiarach 25–80 × 4,5–18 μm, zgrubiałe, o kształcie wrzecionowatym, czasami nieregularnym, wypełnione czerwonawą treścią. Mają powierzchnię gładką, lub nieregularnie pokrytą cylindrycznymi, prostymi lub zakrzywionymi naroślami o rozmiarach 1,5–10 × 1,5–5,5 μm. Pleurocystydy wrzecionowate, gładkie z czerwoną zawartością. Trama w odczynniku Melzera wybarwia się na winno-brązowo. Strzępki skórki mają szerokość 2,5–10 μm i pokryte są brodawkami i cylindrycznymi naroślami o rozmiarach 1–2,5 × 1–2 μm. Strzępki warstwy korowej o szerokości 2–4,5 μm, gładkie, lub pokryte cylindrycznymi naroślami, Sprzążki o szerokości 5,5–12,5 μm, pokryte brodawkami lub cylindrycznymi naroślami. Występują we wszystkich strzępkach^[6].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej i Europie^[7].

Rośnie w lasach iglastych, gromadnie na glebach kwaśnych, zawsze na ściółce iglastej, wyłącznie pod świerkiem. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada^[8]. Jest dość pospolity, szczególnie w lasach górskich^[9].

Znaczenie

Saprotrof, którego grzybnia rozkłada igliwie, wytwarzając z niego próchnicę^[8]. Grzyb niejadalny.

Gatunki podobne

Bardzo podobna jest Atheniella adonis. Jest równie drobna, ale ma barwę pomarańczowo-czerwoną. Istnieje wiele grzybówek o różnych odcieniach czerwonego koloru. Podobna jest także grzybówka czerwonoostrzowa (Mycena rubromarginata), ale ma kapelusz o bardziej różowofioletowym kolorze i grzybówka krwawiąca (Mycena sanguinolenta) – rozróżnić ją można po tym, że po uszkodzeniu trzonu wydziela wodnistą, czerwoną ciecz. Grzybówka krwista (Mycena haematopus) rośnie na obumarłych drzewach i ma gęstsze blaszki, bez dodatkowych wstawek pomiędzy nimi^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
↑ M. Lisiewska, Kochman & A. Skirgiełło: Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae). Warszawa-Kraków: PWN, 1987.
↑ Andreas Gminder, Tanja Böhning, Soplówka jeżowata, w:, tenże, Jaki to grzyb? / Welcher Pilz ist das?, Warszawa, Wyd. Świat Książki, ss. 102, 2009, ISBN 978-83-247-1016-4
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ Mycena rosella. [dostęp 2016-10-16].
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].
↑ ^a ^b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).

[sf-2] Species Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).

[3] M. Lisiewska, Kochman & A. Skirgiełło: Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae). Warszawa-Kraków: PWN, 1987.

[4] Andreas Gminder, Tanja Böhning, Soplówka jeżowata, w:, tenże, Jaki to grzyb? / Welcher Pilz ist das?, Warszawa, Wyd. Świat Książki, ss. 102, 2009, ISBN 978-83-247-1016-4

[wag-5] Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[6] Mycena rosella. [dostęp 2016-10-16].

[7] Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].

[checklist-8] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[griz-9] Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]