Groombridge 34

Groombridge 34 B
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Andromeda
Rektascensja	00h 18m 25,498s
Deklinacja	44° 01′ 37,64″
Paralaksa (π)	0,2793 ± 0,0054″
Odległość	11,68 ± 0,23 ly; 3,580 ± 0,071 pc
Wielkość obserwowana ; (pasmo V)	11,04m
Ruch własny (RA)	~2912 mas/rok
Ruch własny (DEC)	~351 mas/rok
Prędkość radialna	10,960 ± 0,000 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	czerwony karzeł
Typ widmowy	M3,5 Ve
Masa	0,15 ± 0,02 M☉
Promień	0,18 ± 0,03 R☉
Metaliczność [Fe/H]	−0,37 ± 0,10
Jasność	0,00085 L☉
Temperatura	3304 ± 70 K
	Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Groombridge 34 A
Półoś wielka	93 42−6 au
Okres orbitalny	1230 930−110 lat
Mimośród	0,53 0,23−0,28
Alternatywne oznaczenia
	2MASS: J00182549 4401376
	GQ Andromedae, GCRV 162, G 171-48, LFT 32, LHS 4, LTT 10109

Groombridge 34 A
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Andromeda
Rektascensja	00h 18m 22,887s
Deklinacja	44° 01′ 22,65″
Paralaksa (π)	0,28074 ± 0,00031″
Odległość	11,618 ± 0,013 ly; 3,5620 ± 0,0039 pc
Wielkość obserwowana ; (pasmo V)	8,13 ± 0,01m
Rozmiar kątowy	1,005 ± 0,005 mas
Ruch własny (RA)	2890,431 ± 0,045 mas/rok
Ruch własny (DEC)	411,319 ± 0,038 mas/rok
Prędkość radialna	11,62 ± 0,08 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	czerwony karzeł
Typ widmowy	M1 V
Masa	0,375 ± 0,057 M☉
Promień	0,3863 ± 0,0021 R☉
Metaliczność [Fe/H]	−0,34 ± 0,09
Wielkość absolutna	10,32m
Jasność	0,02173 ± 0,00021 L☉
Prędkość obrotu	1,09 ± 0,79 km/s
Temperatura	3507 ± 67 K
	Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Centrum Galaktyki
Półoś wielka	7792 pc
Mimośród	0,1719
Alternatywne oznaczenia
	2MASS: J00182256 4401222
	Bonner Durchmusterung: BD 43 44
	Boss General Catalogue: GC 358
	Katalog Gliesego: GJ 15 A/B
	Katalog Henry’ego Drapera: HD 1326
	Katalog Hipparcosa: HIP 1475
	SAO Star Catalog: SAO 36248
	GX Andromedae, GCRV 161, G 171-47, LFT 31, LHS 3, LTT 10108

Groombridge 34 – gwiazda podwójna w gwiazdozbiorze Andromedy, jedna z najbliższych Układowi Słonecznemu. Znajduje się w odległości około 11,6 roku świetlnego od Słońca.

Właściwości fizyczne

Układ Groombridge 34 (Gliese 15) tworzą dwa czerwone karły, przedstawicielki typu widmowego M^[6].

Jaśniejsza gwiazda, Groombridge 34 A należy do typu M1 i ma jasność około 2,2% jasności Słońca^[3]. Jej temperatura to ok. 3600 K^[3], ma ona masę około 0,38 masy Słońca i promień około 0,39 promienia Słońca^[7]. Ciemniejszy składnik Groombridge 34 B należy do typu M3,5, jego jasność to tylko 0,85% jasności Słońca. Ma on jeszcze niższą temperaturę około 3300 K, masę 0,15 M_☉ i promień 0,18 R_☉^[3].

Oba składniki są gwiazdami zmiennymi rozbłyskowymi^[1]^[5].

Okres orbitalny składników, krążących wokół wspólnego środka masy, jest na tyle długi, że przez długi czas był wyznaczony z bardzo dużą niepewnością. W 1972 roku oceniano, że jest to około 2600 lat^[3]^[6], pomiary z 2018 roku oparte na dłuższych obserwacjach wskazują, że jest to około 1200 lat. Gwiazdy dzielą średnio 93 jednostki astronomiczne, dość duży mimośród orbity to ok. 0,53^[3].

Układ planetarny

W 2014 ogłoszono odkrycie planety orbitującej wokół składnika A z okresem około 11,4 doby. Masę planety Gliese 15 Ab oceniano wstępnie na co najmniej 5 mas Ziemi^[2]. Planeta b krąży w odległości 0,072 au wokół gwiazdy, znacznie bliżej niż ekosfera^[6] i ocenia się, że jej temperatura równowagowa to około 390 K^[2]. Analizy z 2018 roku potwierdziły jej istnienie, wskazując równocześnie, że masa minimalna jest mniejsza – około 3 mas Ziemi, co wzmacnia hipotezę, że jest to planeta typu ziemskiego. Długookresowy sygnał zmian prędkości radialnej wskazał także obecność w układzie drugiej planety, o masie minimalnej około dwukrotnie większej od Neptuna, okrążającej gwiazdę co około 21 lat. Krążąc tak daleko, planeta podlega perturbacjom ze strony drugiej gwiazdy, które, zależnie od nachylenia orbity, mogą poprzez mechanizm Lidowa-Kozai znacznie zwiększać jej mimośród^[3].

Towarzysz	Masa minimalna [ M_🜨 ]	Okres orbitalny [ d ]	Półoś wielka [ au ]	Ekscentryczność
b^[3]^[7]	3,03 ^0,46_−0,44	11,4433 ± 0,0016	0,072 ± 0,004	0,094 ^0,091_−0,065
c^[3]	36 ²⁵₋₁₈	7600 ²²⁰⁰₋₁₇₀₀	5,4 ^1,0_−0,9	0,094 ^0,091_−0,065

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h GQ And w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Andrew W.A.W. Howard Andrew W.A.W. i inni, The NASA-UC-UH Eta-Earth Program: IV. A Low-mass Planet Orbiting an M Dwarf 3.6 pc from Earth, „The Astrophysical Journal”, 794 (1), 2014, DOI: 10.1088/0004-637X/794/1/51, arXiv:1408.5645 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t M.M. Pinamonti M.M. i inni, The HADES RV Programme with HARPS-N@TNG VIII. Gl15A: A multiple wide planetary system sculpted by binary interaction, „Astronomy and Astrophysics”, 2018, DOI: 10.1051/0004-6361/201732535, arXiv:1804.03476 (ang.).
↑ Anderson E., Francis C: HIP 1475. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-04-23]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ GX And w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c Groombridge 34. SolStation. [dostęp 2018-04-23]. (ang.).
↑ ^a ^b GJ 15A b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)

Linki zewnętrzne

GX Andromedae, Alcyone Ephemeris (ang.)

[simbad-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h GQ And w bazie SIMBAD (ang.)

[planeta-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Andrew W.A.W. Howard Andrew W.A.W. i inni, The NASA-UC-UH Eta-Earth Program: IV. A Low-mass Planet Orbiting an M Dwarf 3.6 pc from Earth, „The Astrophysical Journal”, 794 (1), 2014, DOI: 10.1088/0004-637X/794/1/51, arXiv:1408.5645 (ang.).

[hades-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t M.M. Pinamonti M.M. i inni, The HADES RV Programme with HARPS-N@TNG VIII. Gl15A: A multiple wide planetary system sculpted by binary interaction, „Astronomy and Astrophysics”, 2018, DOI: 10.1051/0004-6361/201732535, arXiv:1804.03476 (ang.).

[xhip-4] Anderson E., Francis C: HIP 1475. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-04-23]. (ang.).

[simbadB-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ GX And w bazie SIMBAD (ang.)

[solstation-6] Groombridge 34. SolStation. [dostęp 2018-04-23]. (ang.).

[exo-7] GJ 15A b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]