Granatnik Pallad

Granatnik Pallad

Granatnik Pallad-D
Państwo	Polska
Rodzaj	granatnik podwieszany
Historia
Prototypy	luty 1970 (wz. 1974)
Dane techniczne
Kaliber	40 mm

Pallad – polski bruzdowany granatnik podwieszany lub samodzielny kalibru 40 mm.

Historia konstrukcji

W drugiej połowie lat sześćdziesiątych doc. dr inż. Józef Brodacki z Instytutu Mechaniki Precyzyjnej w Warszawie opracował koncepcję granatnika podwieszanego z lufą bruzdowaną. Oficjalne prace nad nową bronią rozpoczęto w 1968 roku w ramach programu o kryptonimie Pallad. W skład zespołu konstrukcyjnego wchodzili Józef Brodacki, Bolesław Dawidowicz, Andrzej Ożogowski i Zdzisław Zapendowski. Miał być to dodatkowy środek ogniowy żołnierza na szczeblu drużyny piechoty, przeznaczony do zwalczania siły żywej, rażenia środków ogniowych i nieopancerzonych pojazdów przeciwnika.

W fazie projektu wstępnego rozpatrywano kilka wariantów granatnika, różniących się sposobem otwierania zamka. Ostatecznie wybrano układ ze stałą lufą i zamkiem odchylanym w dół. Jednocześnie z projektowaniem granatnika prowadzono prace nad amunicją. Pierwsze strzelanie z prototypowego egzemplarza wykonano w lutym 1970 roku. Następnie broń oznaczoną wstępnie jako granatnik wzór 1970 skierowano do próbnej eksploatacji w wybranych jednostkach. Po próbach w jednostkach przeprojektowano celownik i przyjęto broń do uzbrojenia jako „7,62 mm karabinek-granatnik wzór 1974”.

Na początku lat osiemdziesiątych, opierając się na konstrukcji granatnika podwieszanego, skonstruowano samodzielny granatnik wz. 1983. Zmiany w stosunku do granatnika podwieszanego były niewielkie i w zasadzie polegały na dodaniu chwytu pistoletowego i składanej kolby z gumowym amortyzatorem.

Mimo takiego samego kalibru, granatnik nie jest kompatybilny z amunicją granatnikową stosowaną w NATO. Przestarzała w XXI wieku konstrukcja nadal stosowanej amunicji skutkuje także znacznym odsetkiem niewybuchów.

Wersje

kbk wz. 88 Tantal z podwieszonym granatnikiem wz. 1974

kbs wz. 96 Beryl z podwieszonym granatnikiem wz. 1974

• 7,62 mm karabinek-granatnik wzór 1974 – zestaw składający się z granatnika Pallad i karabinu AKM
• 5,45 mm karabinek-granatnik wzór 1974 – zestaw składający się z granatnika Pallad i karabinu wz. 88 Tantal
• 5,56 mm karabinek-granatnik wzór 1974 – zestaw składający się z granatnika Pallad i karabinu wz. 96 Beryl
• granatnik wzór 1983 – granatnik samodzielny z kolbą składaną (inne oznaczenie to Pallad-D)

Opis konstrukcji

Granatnik Pallad jest jednostrzałową bronią przystosowaną do montażu pod lufą karabinu (wz. 1974) lub samodzielną (wz. 1983). Granatnik wz. 1974 jest podwieszany do karabinka w dwóch punktach: z przodu za pomocą obejmy lufy granatnika i z tyłu za pomocą wspornika, który łączy granatnik ze specjalnym łożem karabinka.

Podstawowymi elementami broni są:

• Lufa bruzdowana wykonana z utwardzonego stopu aluminium i wkręcona na stałe w komorę zamkową
• Zamek – odchylany, obracany na sworzniu i ryglowany w położeniu zamkniętym ryglem umieszczonym w komorze zamkowym.

Do napędu granatów wykorzystuje się dwukomorowy układ miotający. Granatnik wyposażony jest w mechanizm zabezpieczający przed przypadkowym strzałem.

Celownik jest umocowany na obejmie lufy, a głównym jego elementem jest tarcza nastawcza, w której jest osadzona muszka i szczerbinka. Na tarczy naniesione są dwie podziałki nastaw: jedna dla grupy torów płaskich (cele odkryte), druga – dla stromych (cele ukryte).

Dane taktyczno-techniczne

Dane taktyczno-techniczne granatników wz. 1974 i wz. 1983

Wzór	wz. 1974	wz. 1983
Nabój	40 x 47 mm	40 × 47 mm
Długość broni (mm)	324	395/670
Długość linii celowania (mm)	85	67
Szerokość (mm)	94	95
Wysokość (mm)	105	200
Masa (kg)	1,25	2,3
Masa wraz z karabinkiem AKM (kg)	5,5 kg	-
Prędkość początkowa pocisku (m/s)	78	78
Szybkostrzelność praktyczna granatami (strz/min)	7-9	7-9
Zasięg skuteczny (m)	30 – 400 (cele odkryte) 170 – 430 (cele ukryte)	30 – 400 (cele odkryte) 170 – 430 (cele ukryte)

Bibliografia

• Zbigniew Gwóźdź. Pallad. „Komandos”. 1997. nr 5(59). s. str. 65-67. ISSN 0867-8669.