Gradowo (gmina)

Gradowo
	gmina wiejska
	1870-1874
Państwo	Królestwo Polskie
Gubernia	gubernia warszawska
Powiat	1870-71: radiejewski; 1871-74: nieszawski
Data powstania	28 sierpnia 1870
Data likwidacji	1874
Siedziba	Gradowo
brak współrzędnych

Gradowo (do 1870 Wymysłowo; od 1874 Piotrków) – dawna gmina wiejska istniejąca przejściowo w XIX wieku w guberni warszawskiej. Siedzibą władz gminy było Gradowo.

Gmina Gradowo powstała 28 sierpnia 1870^[1] w powiecie radiejewskim (przemianowanym w 1871 na powiat nieszawski) w guberni warszawskiej, w związku z przemianowaniem gminy Wymysłowo na Gradowo, po przyłączeniu do niej pozbawionego praw miejskich Piotrkowa^[2].

W 1874 roku gminę Gradowo (z Piotrkowem) przemianowano na gminą Piotrków, a istniejącą dotychczas gminę Piotrków (z Radziejowem) na gminę Radziejów^[3]^[4].

Poniższa tabela przedstawia tę złożoność, między innymi zmianę znaczenia odpowiednika gminy Piotrków:

Rok	Gmina północna	Gmina południowa
1867	gmina Piotrków^[5]	gmina Wymysłowo
1870	gmina Piotrków zniesiono miasto Radziejów	gmina Gradowo zniesiono miasto Piotrków
1874	gmina Radziejów z osadą Radziejów	gmina Piotrków z osadą Piotrków

Przypisy

↑ 16 sierpnia 1870 wg kalendarza juliańskiego
↑ Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870, ogłoszone 1 (13) października 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, str. 369)
↑ Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
↑ Powiat nieszawski (1867-71 radziejowski), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 126 .
↑ miasto Piotrków stanowiło oddzielną jednostkę administracyjną, położoną między gminami Piotrków (na północy) a Wymysłowo (na południu), natomiast miasto Radziejów stanowiło enklawę (również oddzielną jednostkę administracyjną) na obszarze gminy Piotrków

[1] 16 sierpnia 1870 wg kalendarza juliańskiego

[2] Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870, ogłoszone 1 (13) października 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, str. 369)

[3] Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2

[4] Powiat nieszawski (1867-71 radziejowski), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 126 .

[5] sto Piotrków stanowiło oddzielną jednostkę administracyjną, położoną między gminami Piotrków (na północy) a Wymysłowo (na południu), natomiast miasto Radziejów stanowiło enklawę (również oddzielną jednostkę administracyjną) na obszarze gminy Piotrków

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Przynależność wojewódzka	gubernia warszawska (1867–71) woj. bydgoskie (1956–75)
Miasta (1867–71 → i ← 1956–75)	Nieszawa (do 1871) Osięciny (do 1870) Piotrków (do 1870) Raciążek (do 1870) Radziejów (do 1870 i od 1956) Służewo (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–71 → i 1973–75)	Bądkowo (do 1871) Boguszyce (do 1871) Bytoń (do 1871) Ciechocinek (do 1870) Czamanin (do 1871) Dobre (od 1973) Gradowo (1870–71) Lubanie (do 1871) Nowy Dwór (od 1973) Osięciny Piotrków (do 1871) Raciążek (od 1870) Ruszkowo (do 1871) Sędzin (do 1871) Służewo (do 1871) Straszewo (do 1871) Topólka (od 1973) Wierzbie (do 1871) Wierzbinek (od 1973) Wymysłowo (do 1870)
Gromady (1956–72)	Biskupice (← 1956–59) Boguszyce (← 1956–61) Bronisław (← 1956–59) Budzisław (← 1956–59) Bycz (← 1956–71) Byczyna (← 1956–61) Dobre (I) (← 1956–72) Kamieniec (← 1956–68) Kościelna Wieś (← 1956–71) Krzywosądz (← 1956–71) Lubsin (← 1956–61) Mąkoszyn (← 1956–68) Morzyczyn (← 1956–71) Nowy Dwór (← 1956–72) Osięciny (← 1956–72) Ośno Górne (← 1956–72) Paniewo (← 1956–59) Pilichowo (← 1956–59) Piotrków Kujawski (← 1956–72) Płowce (I) (← 1956–71) Pocierzyn (← 1956–61) Połajewo (← 1956–61) Powałkowice (← 1956–61) Przewóz (← 1956–72) Radziejów (1959–72) Sadlno (← 1956–61) Szewce (← 1956–58) Świątniki (← 1956–61) Tomisławice (← 1956–68) Topólka (← 1956–72) Wierzbinek (1961–72) Witowo Nowe (Nowe Witowo / Witowo) (← 1956–71) Zagajewice (← 1958–59) Zakrzewek (← 1956–61)

Przynależność wojewódzka	gubernia warszawska (1871–1915) woj. warszawskie (II RP) (1919–38) woj. pomorskie (II RP) (1938–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–48)
Miasta (← 1871–1948 →)	Aleksandrów (Kujawski) (od 1919) Ciechocinek (od 1919) Nieszawa Radziejów (od 1919)
Gminy wiejskie (← 1871–1948 →)	Bądkowo Boguszyce Bytoń Czamanin Gradowo (1871–1874) Koneck (od 1930) Lubanie Osięciny Osięciny (191?–22) Piotrków (1871–1874) Piotrków (Kujawski) (od 1874) Piotrków (191?–22) Raciążek Radziejów (od 1874) Ruszkowo Sędzin Służewo Straszewo (do 1930) Wierzbie (do 1882)