Moryń (gmina)

Moryń
	gmina miejsko-wiejska
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	gryfiński
TERC	2406063
Burmistrz	Sławomir Jasek
Powierzchnia	124,86 km²
Populacja (31.12.2016); • liczba ludności	; 4331
• gęstość	34,7 os./km²
Urbanizacja	37,3%
Nr kierunkowy	91
Tablice rejestracyjne	ZGR
	Adres urzędu:pl. Wolności 1; 74-503 Moryń
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	9
Liczba miejscowości	18
	Położenie na mapie powiatu;
	52°51′34″N 14°23′37″E/52,886344 14,393611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Moryń – gmina miejsko-wiejska w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie gryfińskim, położona na Pojezierzu Myśliborskim i Równinie Gorzowskiej. Siedzibą gminy jest miasto Moryń.

Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 4331 mieszkańców^[1].

Położenie

Gmina znajduje się w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w południowej części powiatu gryfińskiego.

W latach 1975–1998 znajdowała się w województwie szczecińskim.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2005^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	4396	100	2258	51,4	2138	48,6
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	35,2		18,1		17,1

Liczba ludności:
- w wieku przedprodukcyjnym: 917
- w wieku produkcyjnym: 2 855
- w wieku poprodukcyjnym: 518
Saldo migracji: -8 (osób)
Przyrost naturalny: -1,6‰ (-7 osób)
Stopa bezrobocia: 16,5% (2006)

Rok	Liczba ludności^[2]
1995	4 516
1996	4 509
1997	4 498
1998	4 488
1999	4 501
2000	4 414
2001	4 416
2002	4 443
2003	4 441
2004	4 410
2005	4 396

Gminę zamieszkuje 5,2% ludności powiatu.

Piramida wieku mieszkańców gminy Moryń w 2014 roku^[3].

Przyroda i turystyka

Gmina leży na Pojezierzu Myśliborskim i Równinie Gorzowskiej. Fragment północnej oraz południowej części gminy zajmuje Cedyński Park Krajobrazowy. W granicach miasta Morynia znajduje się duże jezioro Morzycko. Przez gminę prowadzi niebieski szlak turystyczny z Mieszkowic nad Odrę w okolicach wsi Piasek. Tereny leśne zajmują 26% powierzchni gminy, a użytki rolne 59%.

Komunikacja

Przez wschodnie peryferia gminy prowadzi droga krajowa nr 31 łącząca wieś Witnicę przez Wierzchlas (5 km) z Mieszkowicami (9 km) oraz z Chojną (11 km), a także droga wojewódzka nr 125 z Morynia do Wierzchlasu (9 km) i Cedyni (15 km).

Gmina Moryń uzyskała połączenie kolejowe w 1876 r. po wybudowaniu odcinka Kostrzyn–Chojna na Magistrali Nadodrzańskiej Wrocław–Szczecin. Rok później ukończona była już cała linia. W 1985 r. zelektryfikowano ostatni odcinek linii z Rzepina do Nowego Czarnowa (Dolnej Odry). Do miasta (przystanek Przyjezierze Moryń) linię doprowadzono w 1892 r. z Godkowa do Siekierek. W 1991 r. linia ta została zamknięta. Obecnie w gminie czynne są 2 stacje: Witnica Chojeńska i Bielin.

W gminie czynny jest 1 urząd pocztowy: Moryń (nr 74-503).

Zabytki

Kościół pw. Świętego Ducha: XIII-wieczny kościół granitowy, który jest romańską bazyliką trójnawową na planie krzyża. Wieża pochodzi z XV wieku wolno stojąca z przejazdem. Górna część wieży z latarnią z 1756 roku. Na szczytach kościoła widoczne są liczne rozety, półkoliste i ostrołukowe blendy. W środku znajduje się starszy od kościoła ołtarz datowany na XII w. Zbudowany z kostki granitowej (jeden z nielicznych w Polsce). Ambona barokowa z 1711 r. rzeźbiona przez Heinricha Bernarda Hattenkerella. W ścianę wmurowano epitafium z 1750 roku z portretem Schoneberka.
Mury miasta Moryń: Mury obronne z granitu i kamienia polnego z około XV w. otaczają miasto kołem o średnicy ok. 300 m.
Ruiny średniowiecznego zamczyska z ok. XIII w.

Administracja i samorząd

W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy Moryń wynosiły 14,5 mln zł, a dochody budżetu 14,2 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 3,3 mln zł, co stanowiło 23,2% poziomu dochodów^[4].

Na terenie gminy utworzono 9 sołectw: Bielin, Dolsko, Gądno, Klępicz, Mirowo, Nowe Objezierze, Przyjezierze, Stare Objezierze, Witnica. Ponadto gmina Moryń utworzyła jednostkę pomocniczą – „Miasto Moryń”^[5].

Miejscowości

Bielin, Dolsko, Gądno, Klępicz, Mirowo, Nowe Objezierze, Przyjezierze, Stare Objezierze, Witnica, Macierz, Mierno, Młynary, Moryń-Dwór, Niwka, Skotnica, Wisław, Witniczka

Przypisy

↑ ^a ^b Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2016 r. (Stan w dniu 31 XII 2016 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017-05-30. ISSN 2451-2087.
↑ ^a ^b Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Gmina Moryń w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].
↑ Uchwała XX/166/2004 Rady Miejskiej w Moryniu z dnia 20 października 2004 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2004 r. Nr 85, poz. 1579)

Linki zewnętrzne

[GUS_populacja_2016-12-1] Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2016 r. (Stan w dniu 31 XII 2016 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017-05-30. ISSN 2451-2087.

[pl-bdr-2] Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-3] Gmina Moryń w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[4] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].

[5] Uchwała XX/166/2004 Rady Miejskiej w Moryniu z dnia 20 października 2004 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2004 r. Nr 85, poz. 1579)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Miasta	Moryń
Sołectwa	Bielin Dolsko Gądno Klępicz Mirowo Nowe Objezierze Przyjezierze Stare Objezierze Witnica
Miejscowość bez statusu sołectwa	Macierz Mierno Młynary Moryń-Dwór Niwka Skotnica Wisław Witniczka

Miasta	Cedynia Chojna Gryfino Mieszkowice Moryń Trzcińsko-Zdrój
Gminy miejsko-wiejskie	Cedynia Chojna Gryfino Mieszkowice Moryń Trzcińsko-Zdrój
Gminy wiejskie	Banie Stare Czarnowo Widuchowa

Przynależność wojewódzka	woj. szczecińskie
Miasta	Boleszkowice (do 1971) Cedynia Chojna (1946: Chojnice Odrzańskie) Dębno Kostrzyn (do 1946 →) Mieszkowice (1946: Barwice) Moryń Trzcińsko-Zdrój
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Boleszkowice Cedynia Chojna (1946: Chojnice Odrzańskie) Dębno Kostrzyń (do 1946) Mieszkowice (1946: Barwice) Moryń Nawodna (do 1954) Trzcińsko-Zdrój Warnice (1946: Warnica) (do 1954)
Gromady (1954–72)	Bielin (1954–59) Boleszkowice (1972) Cedynia (1959–72) Chojna (1959–72) Cychry (1954–72) Dębno (1954–72) Godków (1954–59) Góralice (1954–59) Klępicz (1954–59) Kłosów (1954–56) Krajnik Górny (1954–71) Lubiechów Górny (1954–59) Mętno (1954–59) Mieszkowice (1957–72) Moryń (1959–72) Namyślin (1954–71) Narost (1954–59) Nawodna (1954–59) Sarbinowo (1954–59) Siekierki (1954–71) Trzcińsko Zdrój (1954–72) Warnice (1954–71) Zielin (1954–56)