Gmach Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu
 nr rej. 173/14 z 26.02.2014
| |
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. 25 Czerwca 68 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Walery Sahajdakowski |
| Kondygnacje |
4 |
| Ukończenie budowy |
1938 |
Położenie na mapie Radomia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 51°24′11,1″N 21°09′52,4″E/51,403083 21,164556
| |
Gmach Dyrekcji Lasów Państwowych – zabytkowy budynek znajdujący się w Radomiu przy ulicy 25 Czerwca 68.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Współczesna historia gospodarki leśnej w regionie radomskim oraz na Sandomierszczyźnie sięga 1809 roku. Wówczas gospodarkę leśną nowo powstałego departamentu radomskiego Księstwa Warszawskiego nadzorowała specjalna jednostka urzędowa[1]. Po powstaniu Królestwa Kongresowego utworzono Wydział Dóbr i Lasów Państwowych podlegający sandomierskiej komisji wojewódzkiej (1818). W 1837 roku województwo sandomierskie przemianowano na gubernię sandomierską. W związku z tym funkcję Wydziału Dóbr i Lasów Państwowych przejęła Sekcja Dóbr i Lasów Wydziału Skarbowego urzędu gubernialnego[1]. W 1880 roku ukazem carskim utworzono w Królestwie Kongresowym trzy okręgi leśne, w tym radomski nadzorowany przez Radomski Okręgowy Urząd Leśny. Obejmował on gubernie lubelską, radomską, siedlecką oraz kielecką[1]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości utworzono dziesięć dyrekcji okręgowych lasów państwowych. Radomska Dyrekcja Lasów Państwowych obejmowała województwa lubelskie i kieleckie (1924). W latach 1924–1938 siedzibą urzędu był Pałac Sandomierski[1]. W 1938 roku oddano do użytku nową siedzibę urzędu wzniesioną przy ówczesnej ulicy 1 Maja 68 (obecnie ul. 25 Czerwca). W okresie II wojny światowej budynek zajął niemiecki Urząd Leśny[1][2]. Budynek zajmowany był przez leśników w latach 1945–1975, kiedy zlikwidowano radomską dyrekcję okręgową. Wówczas gmach przejął radomski Komitet Wojewódzki PZPR[1]. Podczas tzw. wydarzeń radomskich w czerwcu 1976 roku budynek został zdobyty, zdemolowany i spalony przez demonstrujących robotników.[1] Mimo że Okręgowy Zarząd Lasów Państwowych w Radomiu reaktywowano w 1983 roku, budynek pozostawał siedzibą władz partyjnych do 1990 roku, kiedy ostatecznie zwrócono go leśnikom[1]. Od 1992 roku gmach jest siedzibą jednej z siedemnastu Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych, obejmującej swoim zasięgiem większość Sandomierszczyzny (województwo świętokrzyskie i południowe powiaty województwa mazowieckiego)[1].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]
Gmach wzniesiony w 1938 roku według projektu inż. Walerego Sahajdakowskiego pod kierunkiem inż. arch. J.Zabłockiego jest modelowym przykładem architektury modernistycznej, realizowanej w Radomiu w latach trzydziestych XX w.[2][3] Zachował się oryginalny wystrój elewacji, którego ważnym elementem jest umieszczone na elewacji skrzydła północnego oryginalne godło państwowe z okresu II Rzeczypospolitej oraz napis LASY PAŃSTWOWE[2]. W wyniku pożaru wywołanego w czasie protestów robotniczych w 1976 roku nie zachowało się w całości oryginalne wyposażenie wnętrza[2]. Budynek stanowi ważny element historycznej zabudowy ulicy 25 Czerwca[2].
Otoczenie
[edytuj | edytuj kod]Od wschodu do gmachu przylega zabytkowy Park Leśniczówka, którego teren należał pierwotnie do Lasów Państwowych. Od północy z obiektem sąsiaduje gmach Zespołu Szkół Muzycznych im. Oskara Kolberga[1][4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j red. J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 133
- ↑ a b c d e Budynek Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu w rejestrze zabytków. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, 2014-00-27.
- ↑ Siedziba RDLP zabytkiem. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu, 2014-00-27.
- ↑ red. W. Kalinowski, Urbanistyka i architektura Radomia, Lublin 1975, s. 195