Geopora
 Geopora arenicola | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
zagrzebka |
| Nazwa systematyczna | |
| Geopora Harkn. Bull. Calif. Acad. Sci. 1(no. 3): 168 (1885) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Geopora cooperi Harkn. 1885 | |
Geopora Harkn. (zagrzebka) – rodzaj grzybów, należących do typu workowców (Ascomycota)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Synonim: Peziza subgen. Sepultaria Cooke, Pseudohydnotrya E. Fisch., Sepultaria (Cooke) P. Karst[2].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Grzyby częściowo podziemne, saprotrofy rozwijające się w glebie na rozkładających się szczątkach drewna i ziół, prawdopodobnie także grzyby mykoryzowe[3]
Tworzą dwa typy owocników; u niemal wszystkich są to apotecja (miseczki), tylko Geospora cooperi tworzy ptychotecjum. Apotecja mają średnicę 0,5–10 cm, początkowo zawsze są mniej lub bardziej kuliste, podziemne lub częściowo podziemne, zamknięte, pełne lub puste, a następnie wynurzają się z ziemi, stając się głęboko miseczkowatymi. Podczas wynurzania się z ziemi pękają nieregularnie. Sterylna powierzchnia zewnętrzna brązowa do szarobrązowej, pokryta włoskami. Hymenium znajduje się na powierzchni wewnętrznej. Worki głównie ośmiozarodnikowe, cylindryczne, wyrastające z pastorałek. Askospory w worku ułożone w jednym rzędzie, gładkie, szkliste, eliptyczne, eliptyczno-wrzecionowate do półkulistych, zawierające jedną lub dwie większe gutule i więcej mniejszych ułożonych wokół nich. Parafizy szkliste, często rozwidlone, na wierzchołkach rozszerzone. Miąższ dwu, lub trzywarstwowy, trzecia warstwa (subhymenium) jest mniej widoczna, warstwa rdzeniowa zbudowana ze splątanych strzępek, warstwa zewnętrzna zbudowana z komórek brązowawo pigmentowanych, ciemniejszych ku brzegom. Włoski długie, septowane, z tępymi końcami, gładkie lub lekko brodawkowate, szkliste lub żółtawobrązowawe do brązowawych[3].
Gatunki występujące w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- Geopora arenicola (Lév.) Kers 1974
- Geopora arenosa (Fuckel) S. Ahmad 1978[4] – zagrzebka piaskowa
- Geopora cervina (Velen.) T. Schumach. 1979[5]
- Geopora foliacea (Schaeff.) S. Ahmad 1978[6]
- Geopora sepulta (Fr.) Korf & Burds. 1968 – zagrzebka pogrążona[4]
- Geopora tenuis (Fuckel) T. Schumach. 1979[7]
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[8]. Nazwy polskie według M.A. Chmiel[4] i innych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2017-12-15] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-12-15] (ang.).
- ↑ a b Branislav Perić, Olgica Perić, Notes on Montegrin species of Geopora, „Mycol. Monten.”, 14, 2011, s. 117–150 (ang.).
- ↑ a b c Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ D. Hilszczańska, A. Rosa-Gruszecka, H. Szmidla, Characteristic of Tuber spp. localities in natural stands with emphasis on plant species omposition, „Acta Mycol.”, 49 (2), 2014, s. 267–277.
- ↑ A. Kujawa, Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity, „Acta Mycol.”, 44 (1), 2009, s. 49–75.
- ↑ A. Kujawa i inni, Grzyby Puszczy Knyszyńskiej, Supraśl: Stowarzyszenie Przyjaciół Puszczy Knyszyńskiej Wielki Las, Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej, 2009.
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2017-11-10] (ang.).