Gavril Dara
 Gavril Dara | |
| Imię i nazwisko |
Gabriele Dara il Giovane |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
8 stycznia 1826 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
|
Kënka e sprasme e Balës | |
Gavril Dara, właśc. Gabriele Dara il Giovane (ur. 8 stycznia 1826 w Palazzo Adriano, prowincja Palermo, zm. 15 listopada 1885 w Agrygencie[1]) – włoski poeta i działacz narodowy pochodzenia albańskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w sycylijskim mieście Palazzo Adriano w rodzinie albańskiej, która według tradycji opuściła ziemie albańskie po śmierci Skanderbega. Rodzina Dara od kilku pokoleń zajmowała się kolekcjonowaniem twórczości ludowej Arboreszy[2]. Ojciec Gavrila, Andrea (Ndre) wydał słownik pojęć związanych z badaniami nad folklorem[2]. Tradycje rodzinne kontynuował pod koniec swojego życia także Gavril.
Gavril Dara ukończył szkołę grecką, a następnie studia z zakresu prawa w Palermo i podjął praktykę adwokacką w Agrigento[2][3]. Po zjednoczeniu Włoch pracował jako urzędnik państwowy na Sycylii. W latach 1867–1869 był gubernatorem Trapani (zachodnia Sycylia)[3]. W latach 1871–1874 kierował liberalnym czasopismem politycznym "La Riforma"[1].
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]Jednym z jego pierwszych utworów były wiersze pisane w języku włoskim i w języku Arboreszy poświęcone postaci Łazarza[2]. Najbardziej znanym utworem Dary była czteroczęściowa ballada Kënka e sprasme e Balës (Ostatnia pieśń z Bali)[3]. Utwór przedstawiał heroiczne czyny Nika Pety i Pala Golemiego, Albańczyków żyjących w XV w. Po raz pierwszy dzieło Dary opublikowano już po jego śmierci w odcinkach, w czasopiśmie Arbri i Ri (Młoda Albania), wydawanym przez Giuseppe Schiro. Po raz kolejny, już w całości ballada ukazała się w 1900 w czasopiśmie La Nazione Albanese (w wersji dwujęzycznej).
Pamięć
[edytuj | edytuj kod]Imię Gavrila Dary noszą ulice w Tiranie, Durrës, Kamzie, Krui i we Wlorze.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gavril Dara i Riu = 2023-02-14 [online], gazetadielli.com, 2021 (alb.).
- ↑ a b c d Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 415. (alb.).
- ↑ a b c Robert Elsie: Zarys historii literatury albańskiej. Narodziny literatury albańskiej, XVIII-XIX wiek, z.3. Toruń: 2004, s. 46-48. ISBN 978-1-78076-431-3. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Elsie, Albanian Literature: a Short History, London: I.B. Tauris, 2005, s. 56, ISBN 978-1-84511-031-4, OCLC 62131578.
- Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B. Tauris: 2012, s. 97. ISBN 978-1-78076-431-3.
- Hasan Hasani: Gavril Dara (i Riu) : jeta dhe vepra. Prishtina: 2007, s. 97. ISBN 978-9951-06-196-4.