Hełmówka prążkowana
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
hełmówka prążkowana |
| Nazwa systematyczna | |
| Galerina stylifera (G.F. Atk.) A.H. Sm. & Singer Sydowia 11(1-6): 449 (1958) [1957] | |
Hełmówka prążkowana (Galerina stylifera (G.F. Atk.) A.H. Sm. & Singer) – gatunek grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych (Hymenogastraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Galerina, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1911 roku George Francis Atkinson nadając mu nazwę Galerula stylifera. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1958 roku Alexander Hanchett Smith i Rolf Singer[1].
- Galerina sideroides var. stylifera (G.F. Atk.) Krieglst. 1991
- Galerina stylifera var. badia A.H. Sm. & Singer 1958
- Galerina stylifera var. caespitosa A.H. Sm. & Singer 1964
- Galerina stylifera var. variicystidiata E. Ludw. 2017
- Galerina stylifera var. velosa A.H. Sm. & Singer 1958
- Galerula stylifera G.F. Atk. 1918
- Naucoria sideroides var. indusiata J.E. Lange 1940
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 1,5–5 cm, u młodych owocników stożkowaty, potem wypukły z garbkiem. Jest higrofaniczny. W stanie wilgotnym powierzchnia pomarańczowo-brązowa lub cynamonowo-brązowa z silnie przeświecającymi blaszkami, w stanie suchym płowożółta do pomarańczowej, nieprzeźroczysta, błyszcząca, gładka, śliska[4].
Przyrośnięte, szerokie, początkowo pomarańczowe, potem od zarodników stają się rdzawobrązowe[4].
Wysokość 4–6 cm, grubość 3–6 mm, walcowaty. Powierzchnia pomarańczowobrązowa do rdzawobrązowej ze srebrzystymi, przylegającymi włókienkami. W górnej części ma kilka zanikających, włóknistych, brązowych stref pierścieniowych[4].
Cienki, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników rdzawobrązowy. Zarodniki 6,5–8,7 × 4–5 µm; elipsoidalne, delikatnie brodawkowane lub prawie gładkie. Cheilocystydy w kształcie kręgli z nabrzmiałymi końcami[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Hełmówka prążkowana występuje w Ameryce Północnej i w Europie[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano dwa stanowiska (Puszcza Niepołomicka 1990, Białowieski Park Narodowy 1992)[3]. Nowsze stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Anglii[3].
Saprotrof. Siedlisko: lasy iglaste[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2019-03-26] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-03-26] (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Timothy J. Baroni, 'Mushrooms of the Northeastern United States and Eastern Canada, Timber Press, Portland, Oregon, 2017.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-03-26].
- ↑ Nowe stanowiska hełmówki prążkowanej w Polsce. [dostęp 2019-03-26].
- ↑ Zbigniew Mirek, Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006, ISBN 83-89648-38-5.