Gajrowskie
54°02′52″N 22°11′04″E/54,047778 22,184444| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
59[2] |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
11-510[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NGI |
| SIMC |
0772240 |
Położenie na mapie gminy Wydminy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu giżyckiego  | |
| 54°02′52″N 22°11′04″E/54,047778 22,184444[1]
| |
Gajrowskie (niem. Friedrichsheyde, od 1938 r. Friedrichsheide) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Wieś założona w 1709 roku w ramach osadnictwa szkatułowego, na podstawie umowy zawartej 23 lutego tegoż roku z burgrabią i dzierżawcą komory w Połomie -Fryderykiem Jacksteinem, który nabył 10 włók i 9 morgów lasu. Po 7 latach wolnizny, oprócz zapłaty czynszu w wielkości 12 marek rocznie od włóki, nowy właściciel miał zapłacić 10 marek za prawo korzystania z pastwisk w puszczy. Po jednorazowej zapłacie 100 marek uzyskał również prawo wyszynku, ale wiązała się z tym jeszcze dodatkowa opłata "od każdej beczki trunku drogiego 6 marek od szpuntu". Jackstein korzystał również z prawa do połowu ryb na własny użytek w jeziorze Litygajno.
W roku 1800 miejscowość ta należała do parafii Świętajno, w wieku XX – do Orłowa w powiecie giżyckim, gdzie mieścił się też urząd pocztowy. Niemiecka nazwa wsi Friedrichsheide nadana została przez władze niemieckie dopiero w roku 1938 w ramach akcji germanizacyjnej.
16 lutego 1946 roku w wyniku obławy grupy operacyjnej NKWD-UB-MO w okolicy wsi, została rozbita III Brygada Wileńska NZW, licząca ok. 180 żołnierzy. W walce zginęło oraz zostało zamordowanych 16-22 partyzantów, 2 aresztowano. Jednym z poległych był Władysław Jurasow, pseudonim Wiarus.[4] Po stronie NKWD odnotowano 2 zabitych funkcjonariuszy.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31351
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 253 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dr Kazimierz Krajewski, Grzegorz Wąsowski, Kpt. "Bury" a Białorusini - część 1/3
Bibliografia:
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Friedrichsheide 2), powiat olecki, obacz ''Gajrówka'' lub ''Gerejówki'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 411.
