Gagok
| Nazwa koreańska | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Gagok – tradycyjne koreańskie długie pieśni liryczne wykonywane przy akompaniamencie tradycyjnych instrumentów koreańskich; obok pieśni sijo i gasa trzeci rodzaj pieśni jeongga (pol. „właściwa pieśń”).
W 2010 roku gagok został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Obok pieśni sijo i gasa, gagok jest jedną z form koreańskiej klasycznej muzyki wokalnej jeongga (pol. „właściwa pieśń”)[1]. Forma ta była szczególnie popularna na dworach arystokracji w okresie Joseon (1392–1897)[1], kiedy to członkowie arystokracji śpiewali je, by kształtować charakter[2].
W przeciwieństwie do innych form jeonggi[2], od XVI wieku śpiewakom pieśni gagok towarzyszy orkiestra kameralna złożona tradycyjnie z pięciu instrumentów: sześciostrunowej cytry geomungo (zwanej także komungo), wielkiego bambusowego fletu taegum, cylindrycznego aerofonu sei piri, dwu-strunowego instrumentu smyczkowego haegum i bębenka changgo[3]. W XIX wieku orkiestra wzbogaciła się o dulcimer młoteczkowy yanggeum a w XX wieku o kolejne instrumenty: dwunastostrunową cytrę kayageum i flet prosty tongso[3].
Do naszych czasów zachowało się 41 pieśni gagok: 26 na głosy męskie – tzw. namchang i 15 na głosy żeńskie – yeochang[2]. Pieśni namchang cechuje geotsori – silny, niski głos; natomiast pieśni yeochang śpiewane są wysokim głosem – soksori[2].
Pieśni gagok skomponowane są w uroczystej tonacji ujo lub melancholicznej gyemyeonjo[2], a ich teksty bazują na trzywersowej liryce koreańskiej sijo[4][5]. Większość pieśni gagok ma bardzo wolne tempo a tekst 11-minutowej pieśni może obejmować jedynie 40 sylab[4]. Melodie obejmują z reguły jedynie dwie oktawy[4].
W 1969 roku pieśni gagok zostały uznane przez władze Korei Południowej za ważny element niematerialnego dziedzictwa kulturowego (kor. 중요무형문화재) podlegającego ochronie[2]. W 2010 roku gagok został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Korean Culture and Information Service Ministry of Culture, Sports and Tourism: Guide to Korean Culture: Guide to Korean Culture. 길잡이미디어, 2014. ISBN 978-89-7375-571-4. [dostęp 2015-08-17]. (ang.).
- ↑ a b c d e f UNESCO ICH: Nomination File No. 00444. [dostęp 2015-08-18]. (ang.).
- ↑ a b Coralie Rockwell: Kagok: A Traditional Korean Vocal Form. Theodore Front Music, 1972, s. 17. ISBN 978-0-913360-05-7. [dostęp 2015-08-18]. (ang.).
- ↑ a b c Korea Tourism Organisation: Cultural Heritage Administration: Gagok, lyric song cycles accompanied by an orchestra. [dostęp 2015-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
- ↑ Coralie Rockwell: Kagok: A Traditional Korean Vocal Form. Theodore Front Music, 1972, s. 1. ISBN 978-0-913360-05-7. [dostęp 2015-08-18]. (ang.).
- ↑ UNESCO ICH: Gagok, lyric song cycles accompanied by an orchestra. [dostęp 2015-08-18]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- UNESCO: Gagok, lyric song cycles accompanied by an orchestra. [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2015-08-18]. (ang.).