Freya von Moltke
 Freya von Moltke (2009) | |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Freya Deichmann |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
29 marca 1911 |
| Data i miejsce śmierci |
1 stycznia 2010 |
| Zawód, zajęcie |
prawnik |
| Narodowość | |
| Majątek | |
| Rodzice |
Carl Theodor Deichmann (ojciec) |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Helmuth Caspar von Moltke |
Freya von Moltke, z domu Deichmann (ur. 29 marca 1911 w Kolonii, zm. 1 stycznia 2010 w Norwich w stanie Vermont) – niemiecka prawniczka, działaczka opozycji antyhitlerowskiej, członkini Kręgu z Krzyżowej, żona jego inicjatora Helmutha von Moltke, pisarka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Freya Deichmann wychowała się w Kolonii, jako córka Carla Theodora Deichmanna i jego żony Aday[1] z domu von Schnitzler. Za radą matki, po ukończeniu szkoły średniej, uczęszczała najpierw do szkoły rolniczej dla kobiet, a potem po zdaniu matury, immatrykulowała się na studia prawnicze[1]. Zakończyła je obroną dysertacji doktorskiej[1].
W 1929 r. poznała Helmutha Jamesa von Moltke, którego w 1931 poślubiła[1][2]. W 1937 r. urodził się ich syn Helmuth Caspar, a w 1941 r. drugi syn Konrad[1]. W czasie nieobecności męża zarządzała dobrami w Krzyżowej[1]. W systematycznie wysyłanej korespondencji mąż informował ją o swoich kontaktach i rozmowach[1]. Była najbardziej zaufaną wspólniczką męża i regularnie brała udział w spotkaniach i dyskusjach w Krzyżowej i Berlinie[1][3]. Opracowywała podstawowe teksty Kręgu i uratowała wiele dokumentów źródłowych ugrupowania, które ukryła w pasiekach w Krzyżowej[1]. Gestapo nie dowiedziało się o jej udziale w spisku[1].
Po nieudanym zamachu na Hitlera, przeprowadzonym 20 lipca 1944 w Wolfsschanze większość członków organizacji oskarżono o zdradę stanu i skazano przed Volksgerichtshof (Trybunałem Ludowym) na śmierć. Wśród zabitych był także jej mąż[4]. Freya von Moltke bezskutecznie starała się o jego zwolnienie z więzienia[1].
Od 1947 do 1956 r. zajmowała się pracą społeczną i mieszkała ze swoimi oboma synami najpierw w Związku Południowej Afryki, ojczyźnie jej zmarłej teściowej. W 1960 przeprowadziła się do Norwich, w stanie Vermont w USA, do filozofa kultury Eugena Rosenstock-Huessy, który w czasach młodości jej męża mocno wpłynął na Helmutha Jamesa von Moltke[1].
Angażowała się na rzecz zachowania dziedzictwa Kręgu z Krzyżowej, jak i przekształcenia dóbr w międzynarodowy ośrodek spotkań[5]. Od 1990 r. była, jako honorowa przewodnicząca zarządu i rady, związana z Fundacją „Krzyżowa”, zajmującą się międzynarodową wymianą młodzieży i promowaniem dziedzictwa Kręgu z Krzyżowej[4].
W 2009 r. otrzymała nagrodę im. Adama Mickiewicza, przyznawaną przez Komitet Wspierania Współpracy Francusko-Niemiecko-Polskiej (Trójkąt Weimarski) za szczególny wkład w pojednanie i współpracę europejską[5].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- w języku niemieckim
- Briefe an Freya 1933–1945. (Briefe ihres Mannes), C. H. Beck, München 2005, ISBN 3-406-35279-0.
- Erinnerungen an Kreisau 1930–1945, C. H. Beck, München 2003, ISBN 3-406-51064-7.
- Für und wider. Entscheidungen in Deutschland 1918–1945 (wraz z Annedore Leber), Mosaik-Verlag, Berlin u. Frankfurt/M. 1961
- Die Verteidigung Europäischer Menschlichkeit, w: Beilage zur Wochenzeitung Das Parlament vom 28. Juni 2004, Aus Politik und Zeitgeschichte, B 27/2004, Bonn 2004
- Helmuth James und Freya von Moltke: Abschiedsbriefe Gefängnis Tegel September 1944–Januar 1945, C. H. Beck, München 2011, ISBN 978-3-406-61375-3.
- w języku polskim[6]
- Wspomnienia z Krzyżowej 1930-1945, Wydawnictwo Polsko-Niemieckie 2000
- Listy do Freyi. 1943-1944, Helmuth James von Moltke, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe 2008
- Listy na pożegnanie. Wrzesień 1944 – styczeń 1945, Wydawnictwo Znak 2017
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l Freya Gräfin von Moltke. gdw-berlin.de. [dostęp 2018-02-25]. (niem.).
- ↑ Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 35. ISBN 978-83-60691-97-7.
- ↑ Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 11. ISBN 978-83-60691-97-7.
- ↑ a b bm: Zmarła Freya von Moltke, członkini Kręgu z Krzyżowej. Gazeta.pl, 2010-01-04 11:25. [dostęp 2010-01-04]. (pol.).
- ↑ a b Nagroda im. Mickiewicza dla wybitnych Europejczyków.
- ↑ Freya von Moltke. Katalog elektroniczny Biblioteki Narodowej. [dostęp 2018-02-25].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- bm: Zmarła Freya von Moltke, członkini Kręgu z Krzyżowej. Gazeta.pl, 2010-01-04 11:25. [dostęp 2010-01-04]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Materiały dot. Freyi von Moltke. Katalog Niemieckiej Biblioteki Narodowej. [dostęp 2018-02-25]. (niem.).
- Strona Fundacji im. Freyi von Moltke na rzecz Krzyżowej. fvms.de. [dostęp 2018-02-25].