Freja
| bogini wegetacji, miłości, płodności, magii, wojny | |
| |
| Inne imiona |
Freyja, Freya, Frøya |
|---|---|
| Występowanie | |
| Atrybuty |
złoty naszyjnik Brisingamen |
| Rodzina | |
| Mąż | |
| Rodzeństwo | |
| Dzieci | |
Freja (także Freyja, Freya, Frøya, od staronord. Valfreyja lub Vanadís (Vanadis), co oznacza Pani Wanów[1]) – bogini nordycka należąca do wanów asgardzkich, bliźniacza siostra Frejra. Była bóstwem wegetacji, miłości, płodności i magii. Ponadto patronowała wojnie, połowa poległych wojowników podlegała jej władzy na polach Fólkvangr (reszta należała do Odyna – w Walhalli). Jej mężem był Od (letnie słońce), córkami Hnoss („skarb”) i Gersimi („klejnot”). Ona, jej brat Frejr, ojciec Njörðr i matka są członkami Vaniru.
Według mitów uważana za najpiękniejszą z bogiń. Jej obecność na Asgardzie gwarantowała innym bóstwom szczęśliwe życie. Jej atrybutem był złoty naszyjnik Brisingamen. Freja posiadała też drugi naszyjnik, Hildiswin, wykuty przez dwóch braci – Daina i Nabbiego, krasnoludzkich złotników. Często towarzyszyły jej małe białe koty, które powoziły jej rydwanem, oraz dzik Hildisvíni. Wyobrażano ją często jako postać otoczoną okrągłym pierścieniem, który przedstawiał jej naszyjnik i symbolizował płodność.
Jest boginią, której poświęcono najwięcej mitów, zazwyczaj jednak stanowi w nich przedmiot pożądania olbrzymów, bogów i ludzi. Jej kult utrzymywał się do XIII wieku, a wiele jej atrybutów przypisano w Skandynawii Matce Bożej.
Od staronordyckiego imienia bogini „Vanadís” pochodzi nazwa pierwiastka chemicznego wanad. Nazwę zaproponował w 1831, szwedzki chemik Nils Gabriel Sefström[2]. Nazwę Vanadis (240) nosi również planetoida odkryta w 1884 roku przez Alphonse Borrelly’ego.
Freja często przybierała postać sokoła. Miała swój pałac Folkwang w Asgardzie. U stołu wojowników Walhalli zajmowała miejsce równe Odynowi. Posiadała moc zmieniania ludzi w dziki.
Atrybuty Frei:
- złoty naszyjnik Brisingamen,
- Hildisvin – dzik będący jej wierzchowcem,
- szata z sokolich piór,
- powóz zaprzężony w uskrzydlone koty.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andy. Orchard, Dictionary of Norse myth and legend, London: Cassell, 1997, ISBN 0-304-34520-2, OCLC 36763217 [dostęp 2019-08-01].
- ↑ N.G. Sefström, Ueber das Vanadin, ein neues Metall, gefunden im Stangeneisen von Eckersholm, einer Eisenhütte, die ihr Erz von Taberg in Småland bezieht, „Annalen der Physik und Chemie”, 97 (1), 1831, s. 43–49, DOI: 10.1002/andp.18310970103 [dostęp 2019-08-01] (niem.).
