Fomitopsis
.JPG) Pniarek obrzeżony | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
pniarek |
| Nazwa systematyczna | |
| Fomitopsis P. Karst Meddn. Soc. Fauna Flora fenn. 6: 9 (1881) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Fomitopsis pinicola (Sw.) P. Karst. | |
Fomitopsis P. Karst. (pniarek) – rodzaj grzybów należący do rodziny pniarkowatych (Fomitopsidaceae)[1].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Grzyby nadrzewne, poliporoidalne, saprotrofy lub słabe pasożyty[2]. Owocniki jednoroczne lub wieloletnie, siedzące, rosnące pojedynczo lub grupkami, dachówkowato. Powierzchnia naga, gładka do płytko bruzdkowanej, u młodych okazów bladoróżowobrązowa, u starszych bladobrązowa do czarnobrązowej. Brzeg ostry, wąsko sterylny. Hymenofor poroidalny, powierzchnia porów z wiekiem różowa do różowobrązowej, pory okrągłe do kanciastych, regularne, 5–6 na mm, rurki w jednej warstwie lub niewyraźnie uwarstwione, o długości do 3 mm, wewnątrz białawe. Kontekst różowobrązowy, twardy, włóknisty lub korkowaty, niestrefowany, o grubości do 7 mm, trama tej samej barwy co kontekst. System strzępkowy trimityczny, strzępki generatywne ze sprzążkami, szkliste, o szerokości 2,5–3,5 µm, trudne do znalezienia u dojrzałych okazów, strzępki szkieletowe grubościenne, szkliste do bladobrązowawych, o szerokości 2–5 µm, strzępki łącznikowe grubościenne, szkliste, rozgałęzione, o szerokości 1,5–3 µm. Podstawki maczugowate, 16–21 × 5–7,5 µm, z czterema sterygmami. Bazydiospory krótko cylindryczne do podłużnych, 5–6,5 × 2–2,5 µm[3].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji: Fomitopsidaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].
Synonimy naukowe: Agaricon Tourn. ex Adans., Agarico-pulpa Paulet, Agaricum Paulet, Agaricum P. Micheli ex Haller, Laricifomes Kotl. & Pouzar, Pilatoporus Kotl. & Pouzar, Rhodofomes Kotl. & Pouzar[4].
Nazwę polską podał Stanisław Domański w 1967 r.[5] W polskim piśmiennictwie mykologicznym zaliczane do tego rodzaj gatunki opisywane były także pod nazwami: huba, żagiew, gębka, modrzewnik[6].
- Fomitopsis betulina (Bull.) B.K. Cui, M.L. Han & Y.C. Dai 2016 – pniarek brzozowy
- Fomitopsis officinalis (Vill.) Bondartsev & Singer – pniarek lekarski
- Fomitopsis pinicola (Sw.) P. Karst. – pniarek obrzeżony
- Fomitopsis ramentacea (Berk. & Broome) V. Spirin & J. Vlasák 2024 – tzw. jamkówka kurczliwa
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[7]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[6] i rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Paul Kirk, Index Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15].
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ M. Núñez, Leif Ryvarden, East Asian Polypores. Polyporaceae sensu lato, t. 2, FungiFlora, s. 291, ISBN 82-90724-23-3 [dostęp 2014-02-15].
- ↑ Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05].
- ↑ Domański S., Orłoś., Skirgiełło A. Żagwiowate II (Polyporaceae pileateae), szczecinkowcowate II (Mucronosporaceae pileateae), lakownicowate (Ganodermataceae), bondarcewiowate (Bondarzewiaceae), boletkowate (Boletopsidaceae), ozorkowate (Fistulinaceae), In: J. Kochman, A. Skirgiełło (eds.), Grzyby (Mycota) 3: Podstawczaki (Basidiomycotes). Bezblaszkowce (Aphyllophorales). PWN, 1967, Warszawa, pp. 398 Pls XXXiX (in Polish).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 251, 252, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-03-05].
- ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].