Falanruk malgaski
| Eupleres goudotii[1] | |||
| Doyère, 1835[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Eupleres | ||
| Gatunek |
falanruk malgaski | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Falanruk malgaski[5], falanruk[a] (Eupleres goudotii) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny falanruków (Euplerinae) w obrębie rodziny falanrukowatych (Eupleridae). Wcześniej zaliczany był do rzędu owadożernych ze względu na kształt uzębienia, a następnie do wiwerowatych. Do Eupleridae wyłoniony w wyniku przeprowadzonych badań molekularnych.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj i gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1835 roku francuski biolog Louis Michel François Doyère nadając im odpowiednio nazwy Eupleres i Eupleres goudotii[2]. Holotyp pochodził z Toamasiny, na Madagaskarze[6]. Jedyny przedstawiciel rodzaju falanruk[5] (Eupleres)[6][7][8].
W obrębie Eupleres ogólnie rozpoznawane są dwa gatunki lub podgatunki: goudotii i major. Można je łatwo rozróżnić na podstawie cech morfologicznych, ale badania oparte na danych molekularnych wykazały, że te dwie formy nie są względem siebie monofiletyczne i żadna z nich nie powinna być rozpoznawana nawet na poziomie podgatunku[9][8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[8].
- Eupleres: gr. ευ eu „dobry, ładny”; πληρης plērēs „pełen, pełny”; w aluzji do pełnej liczby 5 palców na przednich i tylnych łapach[10].
- goudotii: Jules-Prosper „Bibikely” Goudot (ur. 1803), francuski przyrodnik, entomolog, kolekcjoner z Madagaskaru, Komorów i Maskarenów w latach 1830–1857[11].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Falanruk malgaski występuje endemicznie we wschodnim, zachodnim i północno-zachodnim Madagaskarze[8][7].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 45,5–65 cm, długość ogona 22–25 cm, długość ucha 4–5 cm, długość tylnej stopy 8–9,2 cm; masa ciała 1,6–4,6 kg[7]. Głowa wydłużona zwężająca się ku przodowi, zakończona spiczastym pyskiem. Ubarwienie płowe, jaśniejsze na brzuchu.
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Aktywny w nocy, żywi się owadami i małymi kręgowcami.
Ochrona
[edytuj | edytuj kod]Gatunek zagrożony, objęty konwencją waszyngtońską CITES (załącznik II)[12].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nazwa falanruk używana jest również w odniesieniu do rodzaju Eupleres.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Eupleres goudotii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c L.M.F. Doyère. Notice sur un mammifère de Madagascar, formant le type d’un nouveau genre de la famille des Carnassiers insectivores de M. Cuvier. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Seconde série. 4, s. 280, 1835. (fr.).
- ↑ L. Lavauden. Sur un nouveau Carnivore malgache du genre Eupleres. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 189, s. 198, 1929. (fr.).
- ↑ F. Hawkins, Eupleres goudotii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-29] (ang.).
- ↑ a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 142. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Eupleres goudotii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-29].
- ↑ a b c S.M. Goodman: Family Eupleridae (Madagascar Carnivores). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 346–347. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ G. Veron & S.M. Goodman. One or two species of the rare Malagasy carnivoran Eupleres (Eupleridae)? New insights from molecular data. „Mammalia”. 82 (2), s. 107–112, 2018. DOI: 10.1515/mammalia-2016-0182. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 278, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 160. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-28]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Eupleres goudotii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-29].