Ewa Podleś
Ewa Podleś (ok. 2011) | |
Data i miejsce urodzenia |
26 kwietnia 1952 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 stycznia 2024 |
Typ głosu | |
Gatunki | |
Zawód |
śpiewaczka operowa i estradowa |
Współpracownicy | |
Jerzy Marchwiński | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Ewa Maria Podleś (ur. 26 kwietnia 1952 w Warszawie[1], zm. 19 stycznia 2024[2] tamże[3]) – polska śpiewaczka operowa i estradowa światowej sławy, kontralt.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończyła studia muzyczne w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie pod kierunkiem Aliny Bolechowskiej. Debiutowała w 1976 rolą Rozyny w Cyruliku sewilskim Gioacchino Rossiniego na deskach Opery Warszawskiej[4]. Zdobycie nagród na konkursach śpiewaczych w Moskwie, Tuluzie i Barcelonie otworzyło jej wrota do międzynarodowej kariery.
W 1984 debiutowała w Metropolitan Opera (w Rinaldo Haendla, śpiewając partię tytułową na zmianę z Marilyn Horne), zaś w 1993 w mediolańskiej La Scali (partia tytułowa w Tankredzie Rossiniego).
Występowała w największych teatrach operowych świata, m.in. Seattle Opera, San Diego Opera, San Francisco Opera, Houston Grand Opera, Dallas Opera, Milwaukee’s Florentine Opera, Michigan Opera Theatre, Minnesota Opera, Atlanta Opera, Vancouver Opera, Canadian Opera Company, Staatsoper Unter den Linden, Deutsche Oper Berlin, Alte Oper we Frankfurcie nad Menem, Gran Teatre del Liceu, Teatro Bellini, Teatro La Fenice, Teatro San Carlo, Théâtre du Châtelet i Opéra Bastille w Paryżu, Teatro Real w Madrycie oraz w warszawskim Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Była ceniona szczególnie za interpretacje ról w operach Georga Haendla i Gioacchino Rossiniego. W jej dorobku były ponadto nagrania pieśni (m.in. pieśni rosyjskie: Czajkowskiego, Rachmaninowa, Musorgskiego, polskie: Chopina, Karłowicza), jak i dzieł oratoryjnych i symfonicznych. Na estradzie często partnerował jej mąż, pianista Jerzy Marchwiński.
W 2007 w filmie Aria Diva wykonała dwa utwory stanowiące część podkładu muzycznego[5].
W sezonie 2008–2009, po 25 latach, artystka powróciła do Metropolitan Opera w roli La Cieca (Niewidoma) w operze Amilcare Ponchiellego Gioconda.
Książki
[edytuj | edytuj kod]- W roku 2001 ukazał się obszerny wywiad-rzeka przeprowadzony przez Dorotę Szwarcman, zatytułowany: Razem w życiu i muzyce. Rozmowy z Ewą Podleś i Jerzym Marchwińskim[6].
- W 2013 roku ukazała się biografia artystki, napisana przez Brigitte Cormier, pt. Ewa Podleś. Contralto assoluto[7].
Wybrany repertuar Ewy Podleś
[edytuj | edytuj kod]- opery:
- Tankred (rola tytułowa),
- Kopciuszek (rola tytułowa),
- Cyrulik sewilski (Rozyna),
- Juliusz Cezar (rola tytułowa, także partia Kornelii),
- Orfeusz i Eurydyka (Orfeusz),
- Carmen (rola tytułowa),
- Norma (Adalgisa),
- Semiramida (Arsace),
- Cyrus w Babilonii (Ciro di Babilonia) (rola tytułowa)
- Bal maskowy (Ulryka),
- Don Carlos (Eboli),
- Trubadur (Azucena),
- Falstaff (Pani Quickly),
- Elektra (Klitamnestra),
- Rusałka (Jeżibaba).
- muzyka symfoniczna i oratoryjna:
- Requiem Giuseppe Verdiego
- II i III Symfonia Gustava Mahlera
- Te Deum Krzysztofa Pendereckiego.
Odznaczenia i nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006)[8]
- Medal Fundacji Kościuszkowskiej za wybitne zasługi dla krzewienia kultury polskiej i amerykańskiej (2005)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2003)[9]
- Złote Berło – nagroda Fundacji Kultury Polskiej za całokształt działalności artystycznej (2003)[10]
- Nagroda im. Andrzeja Hiolskiego za tytułową rolę w Tankredzie Gioacchino Rossiniego w Teatrze Wielkim w Warszawie[11] (2000)
- Grand Prix Tchaikovsky – nagroda przyznawana przez Academie du Disque Francais (1993)
- Złoty Orfeusz – nagroda Francuskiej Akademii Płytowej za recital arii operowych wydanych przez wytwórnię „Forlane” (1991)
- II miejsce oraz nagroda specjalna im. Giuletty Simionato dla najlepszego głosu mezzosopranowego na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w Barcelonie (1981)
- I nagroda na IX Międzynarodowym Konkursie Śpiewaczym w Rio de Janeiro (ex aequo z Francine Leurent) (1979)
- III nagroda na 25. Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w Tuluzie (1979)[12]
- III nagroda na Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie (1978)[13]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowe Stowarzyszenie Hodowców Irysów z siedzibą w Nowym Jorku nadało w roku 2002 nazwę „Ewa Podleś” specjalnie na jej cześć wyhodowanej odmianie irysa[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ewa Podleś, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22] .
- ↑ Jacek Marczyński: Fioletowy irys o nazwie Ewa Podleś. ruchmuzyczny.pl. [dostęp 2024-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024.01-20)].
- ↑ Zachary Woolfe: Ewa Podles, a Rare Contralto With Sweeping Range, Dies at 71. nytimes.com, 2024-01-22. [dostęp 2024-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-23)]. (ang.).
- ↑ Rok wcześniej, w 1975, w przedstawieniu studenckim, śpiewała Dorabellę w Così fan tutte W.A. Mozarta.
- ↑ Aria Diva. filmpolski.pl. [dostęp 2011-08-17]. (pol.).
- ↑ Ewa Podleś , Jerzy Marchwiński , Dorota Szwarcman , Razem w życiu i muzyce. Rozmowy z Ewą Podleś i Jerzym Marchwińskim’, PWM, 2001,, Kraków: Polskie Wydaw. Muzyczne, 2001, ISBN 83-224-0737-8, OCLC 749719226 .
- ↑ Brigitte Cormier , Ewa Podleś. Contralto assoluto, Ewa Adamusińska-Vouland (tłum.), Kraków: PWM, 2013, ISBN 978-83-224-0944-2, OCLC 840301549 .
- ↑ Gloria Artis dla muzyki. Wiadomości, Wirtualna Polska, 6 stycznia 2007. [dostęp 2017-04-15].
- ↑ M.P. z 2004 r. nr 12, poz. 188
- ↑ Złote Berło 2003 dla Ewy Podleś, „Onet Muzyka”, 6 maja 2003 [dostęp 2017-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-17] (pol.).
- ↑ Nagroda im. A. Hiolskiego – II edycja, ogłoszenie wyników, www.trubadur.pl.
- ↑ Palmarès des précédentes éditions du Concours International de Chant de Toulouse [online], theatreducapitole.fr [dostęp 2023-01-12] (fr.).
- ↑ Конкурс имени Чайковского: лауреаты и члены жюри за все годы [online], ClassicalMusicNews.Ru, 4 kwietnia 2019 [dostęp 2020-05-26] (ros.).
- ↑ Irys „Ewa Podleś”, „Trubadur” [online], trubadur.pl [dostęp 2017-04-15] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biografia Ewy Podleś na www.culture.pl
- Biografia Ewy Podleś na www.podles.pl
- Biogram Ewy Podleś w Archiwum Teatru Wielkiego (wg: M. Komorowska, Złote głosy, Ruch Muzyczny, portal Maestro)
- Podleś Ewa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-12-05] .
- Ewa Podleś, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-08] .
- Brigitte Cormier , Ewa Podleś. Contralto assoluto, Ewa Adamusińska-Vouland (tłum.), Kraków: PWM, 2013, ISBN 978-83-224-0944-2, OCLC 840301549 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona artystki
- Ewa Podleś, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-10] .
- Artyści ze wspaniałego dzieła tworzą dzieło jeszcze wspanialsze. Rozmowa z Ewą Podleś (rozmawiają: Tomasz Pasternak, Krzysztof Skwierczyński), Magazyn OKMO "Trubadur," 3(20)/2001
- ISNI: 0000000374473567
- VIAF: 51881041
- LCCN: n82235690
- GND: 124828647
- BnF: 13951368v
- SUDOC: 155711555
- NLA: 40661311
- NKC: pna2006338042
- BNE: XX1713296
- BIBSYS: 3038933
- CiNii: DA11412815
- PLWABN: 9810597517305606
- NUKAT: n02081196
- J9U: 987007461580005171
- CANTIC: a11353065
- LNB: 000348202
- CONOR: 39740259
- KRNLK: KAC2020Q5167
- LIH: LNB:/6D;=pa
- Absolwenci Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina
- Laureaci Fryderyków
- Laureaci Międzynarodowego Konkursu im. Piotra Czajkowskiego
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Polskie śpiewaczki operowe
- Polskie kontralty
- Polskie śpiewaczki na scenie La Scali
- Polskie śpiewaczki na scenie Metropolitan Opera
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Urodzeni w 1952
- Wykonawcy muzyki dawnej
- Zmarli w 2024