Ernst Haeckel

	Informacje w projektach siostrzanych
	Systematyka w Wikispecies

Ernst Haeckel
Data i miejsce urodzenia	16 lutego 1834 ; Poczdam
Data i miejsce śmierci	9 sierpnia 1919 ; Jena
	profesor nauk medycznych
	Specjalność: anatomia porównawcza
Alma Mater	Uniwersytet Wiedeński
Profesura	1865
	Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet w Jenie
	Nagrody
	Medal Darwina
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Ernst Haeckel (ur. 16 lutego 1834 w Poczdamie, zm. 9 sierpnia 1919 w Jenie) – niemiecki biolog, filozof i podróżnik; zwolennik darwinizmu.

Życiorys

Pełne nazwisko: Ernst Heinrich Philipp August Haeckel^[1]. Studiował medycynę na uniwersytetach w Berlinie, Würzburgu i Wiedniu. Interesował się badaniami niższych zwierząt morskich. W latach 1865–1909 był profesorem zwyczajnym anatomii porównawczej na Uniwersytecie w Jenie. Utworzył tam Instytut Zoologiczny^[2]. Uważany za prekursora niemieckiej myśli eugenicznej^[3].

W filozofii łączył materializm przyrodniczy z ewolucjonizmem. Sformułował tzw. teorię rekapitulacji, twórca teorii gastrei wyprowadzającej Metazoa z jednokomórkowych pierwotniaków. Stworzył koncepcję monizmu, opracował pierwsze kompletne drzewo rodowe wszystkich organizmów i uwzględnił na nim człowieka. Jego system klasyfikacji istot żywych, odmiennie od tradycyjnego podziału bytów na królestwa minerałów, roślin i zwierząt (plus ludzi), uwzględniał trzy królestwa organizmów: Protista, Plantae i Animalia (z wyłączeniem minerałów jako bytów niebiologicznych). Wprowadzenie trzeciego królestwa w połowie XIX w. pojawiało się już wcześniej w propozycjach kilku przyrodników (Richarda Owena, Johna Hogga), jednak podział Haeckla nie spotkał się z uznaniem jemu współczesnych, którzy wybrali system Linneusza, uznając go za wygodniejszy i bardziej przemawiający do wyobraźni, mimo że – jak okazało się w drugiej połowie XX wieku – był oparty w dużej mierze na błędnych założeniach, a jednocześnie zauważając, że Protista to takson polifiletyczny. Haeckel modyfikował swój system. Początkowo do królestwa Protista włączył gąbki, czy toczkowce, które następnie przeniósł do zwierząt i roślin, a z roślin do protistów przeniósł grzyby i sinice. Wiązało się to z przedefiniowaniem protistów jako organizmów nierozmnażających się płciowo^[4].

Wprowadził takie terminy jak ekologia, filogeneza, ontogeneza. Jego teorie przyczyniły się do wielkiego postępu biologii ewolucyjnej^[2].

Dla upamiętnienia E. Haeckla nazwano szczyt Mount Haeckel (4090 m n.p.m.) w górach Sierra Nevada oraz planetoidę (12323) Häckel.

Ważniejsze publikacje

Generelle Morphologie der Organismen (1866)
Natürliche Schöpfungsgeshichte (1868)
Anthropogenie (1874)
Kunstformen der Natur (1899, 1904)

Przypisy

↑ Index Fungorum [online] [dostęp 2024-05-20] (ang.).
↑ ^a ^b Adam Urbanek: Jedno istnieje tylko zwierzę...: myśli przewodnie biologii porównawczej. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2007. ISBN 978-83-88147-08-1.
↑ I. Sugalska, Eugenika. W poszukiwaniu istoty niemieckiego totalitaryzmu, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań 2015, s. 165.
↑ Joseph M. Scamardella. Not plants or animals: a brief history of the origin of Kingdoms Protozoa, Protista and Protoctista. „International Microbiology”. 2, s. 207–216, 1999. PMID: 10943416.

Linki zewnętrzne

Publikacje Ernsta Haeckla w serwisie Polona.pl

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2024-05-20] (ang.).

[Urbanek-2] Adam Urbanek: Jedno istnieje tylko zwierzę...: myśli przewodnie biologii porównawczej. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2007. ISBN 978-83-88147-08-1.

[3] I. Sugalska, Eugenika. W poszukiwaniu istoty niemieckiego totalitaryzmu, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań 2015, s. 165.

[4] Joseph M. Scamardella. Not plants or animals: a brief history of the origin of Kingdoms Protozoa, Protista and Protoctista. „International Microbiology”. 2, s. 207–216, 1999. PMID: 10943416.

[1]

[2]

[3]

[4]