Ernest Fenollosa

Ernest Francisco Fenollosa
	; Ernest Fenollosa, 1890
Data i miejsce urodzenia	18 lutego 1853 ; Salem
Data i miejsce śmierci	21 września 1908 ; Londyn
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ernest Francisco Fenollosa (ur. 18 lutego 1853 w Salem w stanie Massachusetts, zm. 21 września 1908 w Londynie^[1]^[2]) – amerykański uczony i kolekcjoner, miłośnik i propagator kultury Dalekiego Wschodu.

Życiorys

Ukończył studia na Uniwersytecie Harvarda, studiował też filozofię i teologię na Uniwersytecie Cambridge^[1]. Następnie odbył studia podyplomowe w nowo utworzonej akademii sztuki przy Museum of Fine Arts w Bostonie^[1]. W 1878 roku na zaproszenie Edwarda S. Morse’a wyjechał wraz ze swoją pierwszą żoną Lizzie Goodhue Millett do Japonii, gdzie prowadził wykłady z filozofii i ekonomii politycznej na Uniwersytecie Tokijskim^[1]^[2]. W czasie pobytu w Kraju Kwitnącej Wiśni zainteresował się japońską kulturą i rozpoczął działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego tego kraju. Przyjaźnił się z malarzami Hōgaiem Kanō i Gahō Hashimoto, propagował malarstwo w stylu nihonga^[1]. W 1884 roku powołał towarzystwo Kangahai, zajmujące się ochroną i badaniami nad tradycyjnym malarstwem japońskim^[1]. Badał też teatr nō^[1]. Dokonał konwersji na buddyzm, przyjmując imię Tei-Shin^[1]. Przyczynił się do połowania w 1888 roku Tokijskiej Szkoły Sztuk Pięknych (Tōkyō Bijutsu Gakkō) oraz Muzeum Cesarskiego, którego został pierwszym dyrektorem^[1]^[2].

Po powrocie do Bostonu w 1890 roku został dyrektorem departamentu sztuki dalekowschodniej w Museum of Fine Arts, przekazując na jego rzecz swoją przywiezioną z Japonii kolekcję ponad 1000 obrazów^[1]. Zorganizował wystawę sztuki japońskiej na World’s Columbian Exposition w Chicago w 1893 roku^[1]^[3]. W 1895 roku rozwiódł się z żoną i poślubił pisarkę Mary McNeill Scott, wywołując tym skandal obyczajowy, na skutek którego rok później został zwolniony z Museum of Fine Arts^[1]. W latach 1897–1900 ponownie przebywał w Japonii, gdzie wykładał literaturę angielską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Tokio (Tōkyō Shihan Gakkō)^[1]^[2]. Wróciwszy do Stanów Zjednoczonych zajął się pisaniem prac poświęconych sztuce dalekowschodniej^[1]^[2]. Zmarł w Londynie w trakcie kolejnej podróży na Daleki Wschód, jego prochy zostały sprowadzone do Japonii i pochowane w świątyni Mii-dera^[1].

Był autorem pracy The Masters of Ukioye (Nowy Jork 1896) oraz dokończonej i wydanej pośmiertnie przez żonę Epochs of Chinese and Japanese Art (Nowy Jork 1912)^[1]^[2]^[3]. Jego niedokończona rozprawa na temat teatru nō została przekazana przez wdowę po nim Ezrze Poundowi, który wydał ją w 1916 roku pt. „Noh” or Accomplishment: A Study of the Classical Stage of Japan^[1]. Z pozostawionych przez Fenollosę notatek Pound wydał także prace Cathay (1915), Certain Noble Plays of Japan (1916) i The Chinese Written Character as a Medium for Poetry (1936)^[3].

Za swoje zasługi został odznaczony przez cesarza Orderem Wschodzącego Słońca i Orderem Świętego Skarbu^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r The Grove Encyclopedia of American Art. red. Joan Marter. T. 2. Oxford: Oxford University Press, 2011, s. 212. ISBN 978-0-19-533579-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f David Shavid: The United States in Asia. A Historical Dictionary. New York: Greenwood Press, 1990, s. 162. ISBN 0-313-26788-X.
↑ ^a ^b ^c Ann Lee Morgan: The Oxford Dictionary of American Art and Artists. Oxford: Oxford University Press, 2007, s. 155–156. ISBN 978-0-19-512878-9.

[grove-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r The Grove Encyclopedia of American Art. red. Joan Marter. T. 2. Oxford: Oxford University Press, 2011, s. 212. ISBN 978-0-19-533579-8.

[shavit-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f David Shavid: The United States in Asia. A Historical Dictionary. New York: Greenwood Press, 1990, s. 162. ISBN 0-313-26788-X.

[oxford-3] Ann Lee Morgan: The Oxford Dictionary of American Art and Artists. Oxford: Oxford University Press, 2007, s. 155–156. ISBN 978-0-19-512878-9.

[1]

[2]

[3]