Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Emmanuelle Marie Charpentier (ur. 11 grudnia 1968 w Juvisy-sur-Orge we Francji ) – francuska mikrobiolog, genetyk i biochemik[1] . Laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za 2020 rok[2] .
W 2011 nawiązała współpracę z Jennifer Doudną , którą poinformowała o odkrytym przez Philippe'a Horvatha i Rodolphe'a Barrangou mechanizmie CRISPR . Opierając się na tym zjawisku, Doudna i Charpentier opracowały metodę CRISPR/Cas , pozwalającą na dokonywanie precyzyjnych zmian w genach . Rezultaty ich badań ukazały się w 2012 roku na łamach czasopisma Science .[3]
Od 2015 jest dyrektorem Max-Planck-Institut für Infektionsbiologie w Berlinie [4] .
Wspólnie z Jennifer Doudną i Feng Zhangiem była w 2016 laureatką Tang Prize[5] . W 2016 wymieniana była również wśród faworytów do Nagrody Nobla w dziedzinie chemii [6] . Nagrodę Nobla otrzymała w 2020 roku, wspólnie z Jennifer Doudną[7] .
XX wiek
1901: van ’t Hoff
1902: Fischer
1903: Arrhenius
1904: Ramsay
1905: Baeyer
1906: Moissan
1907: Buchner
1908: Rutherford
1909: Ostwald
1910: Wallach
1911: Skłodowska-Curie
1912: Grignard , Sabatier
1913: Werner
1914: Richards
1915: Willstätter
1918: Haber
1920: Nernst
1921: Soddy
1922: Aston
1923: Pregl
1925: Zsigmondy
1926: Svedberg
1927: Wieland
1928: Windaus
1929: Harden , von Euler-Chelpin
1930: Fischer
1931: Bosch , Bergius
1932: Langmuir
1934: Urey
1935: F. Joliot-Curie , I. Joliot-Curie
1936: Debye
1937: Haworth , Karrer
1938: Kuhn
1939: Butenandt , Ružička
1943: de Hevesy
1944: Hahn
1945: Virtanen
1946: Sumner , Northrop , Stanley
1947: Robinson
1948: Tiselius
1949: Giauque
1950: Diels , Alder
1951: McMillan , Seaborg
1952: Martin , Synge
1953: Staudinger
1954: Pauling
1955: du Vigneaud
1956: Hinshelwood , Siemionow
1957: Todd
1958: Sanger
1959: Heyrovský
1960: Libby
1961: Calvin
1962: Perutz , Kendrew
1963: Ziegler , Natta
1964: Hodgkin
1965: Woodward
1966: Mulliken
1967: Eigen , Norrish , Porter
1968: Onsager
1969: Barton , Hassel
1970: Leloir
1971: Herzberg
1972: Anfinsen , Moore , Stein
1973: Fischer , Wilkinson
1974: Flory
1975: Cornforth , Prelog
1976: Lipscomb
1977: Prigogine
1978: Mitchell
1979: Brown , Wittig
1980: Berg , Gilbert , Sanger
1981: Fukui , Hoffmann
1982: Klug
1983: Taube
1984: Merrifield
1985: Hauptman , Karle
1986: Herschbach , Lee , Polanyi
1987: Cram , Lehn , Pedersen
1988: Deisenhofer , Huber , Michel
1989: Altman , Cech
1990: Corey
1991: Ernst
1992: Marcus
1993: Mullis , Smith
1994: Olah
1995: Crutzen , Molina , Rowland
1996: Curl Jr. , Kroto , Smalley
1997: Boyer , Walker , Skou
1998: Kohn , Pople
1999: Zewail
2000: Heeger , MacDiarmid , Shirakawa
XXI wiek
2001: Knowles , Noyori , Sharpless
2002: Wüthrich , Fenn , Tanaka
2003: Agre , MacKinnon
2004: Ciechanower , Herszko , Rose
2005: Chauvin , Grubbs , Schrock
2006: Kornberg
2007: Ertl
2008: Shimomura , Chalfie , Tsien
2009: Ramakrishnan , Steitz , Jonath
2010: Heck , Negishi , Suzuki
2011: Szechtman
2012: Kobilka , Lefkowitz
2013: Karplus , Levitt , Warshel
2014: Betzig , Hell , Moerner
2015: Lindahl , Modrich , Sancar
2016: Feringa , Sauvage , Stoddart
2017: Dubochet , Frank , Henderson
2018: Arnold , Smith , Winter
2019: Goodenough , Whittingham , Yoshino
2020: Charpentier , Doudna
2021: List , MacMillan
2022: Bertozzi , Meldal , Sharpless
2023: Bawendi , Brus , Jekimow
2024: Baker , Hassabis , Jumper
XX wiek
1978: George D. Snell , Jean Dausset , Jon van Rood
1979: Roger Wolcott Sperry , Arvid Carlsson , Oleh Hornykiewicz
1980: César Milstein , Leo Sachs , sir James L. Gowans
1981: Barbara McClintock , Stanley N. Cohen
1982: Jean-Pierre Changeux , Solomon H. Snyder , sir James W. Black
1983/1984: nie przyznano
1984/1985: Donald F. Steiner
1986: Osamu Hayaishi
1987: Puedro Cuatrecasas , Meir Wilchek
1988: Henri-Gery Hers , Elizabeth F. Neufeld
1989: John Gurdon , Edward B. Lewis
1990: Maclyn McCarty
1991: Seymour Benzer
1992: M. Judah Folkman
1993: nie przyznano
1994/1995: Michael J. Berridge , Yasutomi Nishizuka
1995/1996: Stanley Prusiner
1997: Mary Frances Lyon
1998: Michael Sela , Ruth Arnon
1999: Eric Kandel
2000: nie przyznano
XXI wiek
2001: Awram Herszko , Alexander Varshavsky
2002/2003: Ralph L. Brinster , Mario Capecchi , Oliver Smithies
2004: Robert A. Weinberg , Roger Tsien
2005: Alexander Levitzki , Anthony Rex Hunter , Anthony J. Pawson
2006/2007: nie przyznano
2008: Howard Cedar , Aharon Razin
2009: nie przyznano
2010: Axel Ullrich
2011: Shin’ya Yamanaka , Rudolf Jaenisch
2012: Ronald M. Evans
2013: nie przyznano
2014: Nahum Sonenberg , Gary Ruvkun , Victor Ambros
2015: John Kappler , Philippa Marrack , Jeffrey V. Ravetch
2016: Lewis C. Cantley , C. Ronald Kahn
2017: James P. Allison
2018: nie przyznano
2019: Jeffrey M. Friedman
2020: Emmanuelle Charpentier , Jennifer Doudna
2021: Joan Steitz , Lynne Elizabeth Maquat , Adrian Krainer
XX wiek
1985: John R. Pierce i Ephraim Katchalski
1986: David Turnbull i Willem J. Kolff
1987: Henry M. Beachell , Gurdev S. Khush i Theodore H. Maiman
1988: Georges Vendryes , Donald A. Henderson , Isao Arita , Frank Fenner , Luc Montagnier i Robert C. Gallo
1989: Frank Sherwood Rowland i Elias James Corey
1990: Marvin Minsky , William Jason Morgan , Dan Peter Mckenzie i Xavier Le Pichon
1991: Jacques - Louis Lions i John Julian Wild
1992: Gerhard Ertl i Ernest John Christopher Polge
1993: Frank Press i Kary B. Mullis
1994: William Hayward Pickering i Arvid Carlsson
1995: Nick Holonyak Jr. i Edward F. Knipling
1996: Charles K. Kao i Masao Ito
1997: Takashi Sugimura , Bruce N. Ames , Joseph F. Engelberger i Hiroyuki Yoshikawa
1998: Leo Esaki , Jozef S. Schell i Marc C. E. Van Montagu
1999: W. Wesley Peterson , Jack L. Strominger i Don C. Wiley
2000: Ian L. McHarg i Kimishige Ishizaka
XXI wiek
2001: John B. Goodenough i Timothy R. Parsons
2002: Tim Berners-Lee , Anne McLaren i Andrzej K. Tarkowski
2003: Benoît Mandelbrot , James A. Yorke i Seiji Ogawa
2004: Ken’ichi Honda , Akira Fujishima , Keith J. Sainsbury i John H. Lawton
2005: Makoto Nagao , Masatoshi Takeichi i Erkki Ruoslahti
2006: John Houghton i Akira Endō
2007: Peter Shaw Ashton , Albert Fert i Peter Grünberg
2008: Victor McKusick , Bob Kahn i Vinton Gray Cerf
2009: Dennis L. Meadows i David E. Kuhl
2010: Shun’ichi Iwasaki i Peter Vitousek
2011: Kenneth Thompson , Dennis Ritchie , Tadamitsu Kishimoto i Toshio Hirano
2012: Janet Rowley , Brian Druker , Nicholas Lydon i Masato Sagawa
2013: C. Grant Willson , Jean M. J. Fréchet i John Frederick Grassle
2014: Yasuharu Suematsu i C. David Allis
2015: Yutaka Takahasi , Theodore Friedmann i Alain Fischer
2016: Hideo Hosono i Steven D. Tanksley
2017: Emmanuelle Charpentier , Jennifer Doudna i Adi Szamir
2018: Akira Yoshino , Max D. Cooper , Jacques Miller
2019: Yoshio Okamoto , Rattan Lal
2020: Svante Pääbo , Robert G. Gallager
2021: Martin A. Green , Bert Vogelstein , Robert A. Weinberg
2022: Katalin Karikó , Drew Weissman , Christopher Field
2023: Masataka Nakazawa , Kazuo Hagimoto , Gero Miesenböck , Karl Deisseroth
Identyfikatory zewnętrzne: