Elektro-Ł

Model satelity Elektro-Ł na targach CeBIT 2011

Elektro-Ł (GOMS-2) – druga generacja rosyjskich geostacjonarnych satelitów meteorologicznych.

Do zadań satelitów należy:

• Wykonywanie zdjęć powierzchni Ziemi do celów hydrologicznych i meteorologicznych, w tym zdjęć pokrywy chmur
• Zbieranie danych pomiarowych dotyczących heliosfery, jonosfery i magnetosfery
• Odbieranie wezwań ratunkowych w systemie Cospas-Sarsat

Budowa satelity

Element satelitarny systemu tworzą satelity budowane przez Stowarzyszenie Naukowo-Produkcyjne Siemiona A. Ławoczkina, w oparciu o firmową platformę Nawigator.

Pojedynczy statek ma masę startową ok. 1740 kg, pusty 1620 kg, w tym 435 kg ładunku użytecznego. Stabilizowany jest trójosiowo z dokładnością powyżej 0,05º i dryfem kątowym <0,0005º/s.

Wydajność paneli ogniw słonecznych, przy końcu trwania misji (10 lat), wynosi 1700 W. Średnie zużycie energii, ok. 700 W.

Satelity przenoszą odbiorniki systemu wezwań ratunkowych Cospas-Sarsat.

Łączność

Przesyłanie danych na Ziemię odbywa się w paśmie X (7,5 GHz) z prędkością 2,56-15,36 Mbps, lub w paśmie S (1,7 GHz), gdy przesyłane do satelitów pośredniczących. Bezpośrednie wysyłanie z Ziemi odbywa się na częstotliwości 400 MHz lub przez satelity pośredniczące, na częstotliwości 470 MHz.

Satelita odbiera gotowe produkty hydro-meteorologiczne w paśmie X (8,2 GHz) i przekazuje je do odbiorców w paśmie S (1,7 GHz), w formatach HRIT, LRIT i WEFAX

Satelita pośredniczy w wymianie danych między regionalnymi centralami hydrologiczno-meteorologicznymi na falach pasma X (7,5 i 8,2 GHz), z prędkościami do 15,36 Mbps

Komunikaty ratownicze Cospas-Sarsat odbierane są na częstotliwości 406 MHz i retransmitowane na częstości 1,54 GHz.

Instrumenty

• MSU-GS (masa 106 kg, zużycie energii ≤ 150 W)

Dziesięciokanałowy radiometr zbudowany przez Federal State Unitary Enterprise przy Rosyjskim Instytucie Naukowym Inżynierii Urządzeń Kosmicznych (ros. RNIIKP). Prowadzi pomiary światła odbitego od Ziemi, temperatury jasnościowej i wilgotności troposfery. Kąt widzenia przyrządu wynosi 20±0.5º × 20±0.5º. Stosunek sygnału do szumu ≥200, dla zakresu widzialnego i bliskiej podczerwieni.

Pasmo	Rozpiętość widmowa (FWHM) [µm]	Rozdziel. przestrzenna [km]	NEDT przy 300K	Zastosowanie
VNIR	0,5-0,65 0,65-0,80 0,8-0,9	1		Zdjęcia pokrywy chmur (pasmo odbijanego światła słonecznego)
MWIR1	3,5-4,0	1	0,8	Zdjęcia nocne i pokrywy chmur
MWIR2	5,7-7,0 7,5-8,5 8,2-9,2	4	0,4 0,1-0,2 0,1-0,2	Para wodna
TIR1	9,2-10,2 10,2-11,2	4	0,1-0,2 0,1-0,2	Temperatura powierzchni morza i para wodna
TIR2	11,2-12,5	4	0,1-0,2	Temperatura powierzchni morza i para wodna

• GGAK-E (masa 50 kg, zużycie energii 50 ~W)

Zespół instrumentów i eksperymentów heliogeofizycznych:

• • SKIF-6 - spektrometr promieniowania korpuskularnego
  • SKL-E - spektrometr słonecznego promieniowania kosmicznego
  • GALS-E - detektor galaktycznego promieniowania kosmicznego
  • ISP-2M - miernik stałej słonecznej
  • VUSS-E - miernik słonecznego promieniowania ultrafioletowego
  • DIR-E - detektor strumienia słonecznego promieniowania rentgenowskiego
  • FM-E - magnetometr trójosiowy
• Geostationary Search & Rescue (GEOS&R)

Urządzenie odbiorczo-nadawcze systemu powiadamiania ratunkowego Cospas-Sarsat:

• • dwa niskoszumowe wzmacniacze 406 MHz (współdzielone z innymi urządzeniami satelity)
  • dwa odbiorniki 406 MHZ z podwójną konwersją
  • dwa nadajniki 1,5 GHZ o mocy 4 W, z modulacją fazy
  • antena odbiorcza 406 MHz
  • antena nadawcza 1544,5 MHz

Lista satelitów

• Elektro-Ł 1 – start 20 stycznia 2011
• Elektro-Ł 2 – start 11 grudnia 2015
• Elektro-Ł 3 – start 24 grudnia 2019
• Elektro-Ł 4 – start 5 lutego 2023

Bibliografia

• Electro-L / GOMS-2 (Geostationary Operational Meteorological Satellite-2). [w:] eoPortal Directory [on-line]. eoPortal. [dostęp 2014-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-30)]. (ang.).
• Gunter's Space Page (ang.)