Egeria (pątniczka)
Egeria (także Eteria, Aetheria, Heteria) – pątniczka, która w latach 381-384 nawiedziła Ziemię Świętą, pozostawiając opis swojej podróży – Itinerarium. Tekst pamiętnika odnalazł w roku 1884 w bibliotece w Arezzo J.F. Gamurrini (publikacja w 1887). Egeria pochodziła najprawdopodobniej z Półwyspu Iberyjskiego (być może z Galicji) lub z południowej Galii. Musiała być osobą zamożną, być może pochodziła z jakiejś znanej rodziny. Przypuszczano nawet, że była krewną cesarza Teodozjusza Wielkiego. W swoim Itinerarium użyła dość typowej łaciny późnoantycznej – latina vulgaris, cotidiana. Musiała doskonale znać Pismo Święte i pisma apokryficzne. Posługiwała się łacińskim przekładem Onomastikonu Euzebiusza z Cezarei. Pamiętnik Egerii jest niezastąpionym źródłem dla badaczy zajmujących się historią monastycyzmu, liturgii, dla archeologów i językoznawców.
Dziełko Egerii składa się z dwóch części. W pierwszej części autorka opisuje cztery podróże: na górę Synaj, na górę Nebo, do Carneas oraz drogę powrotną do Konstantynopola przez Edessę, Carrhae i Seleucję Izauryjską. Druga część jest sprawozdaniem z nabożeństw i uroczystości odbywających się w Jerozolimie. Początkowa część dzieła zaginęła. Wiemy o jej istnieniu z przesłanek istniejących w zachowanym tekście. Być może, że brakująca część zawierała opis Konstantynopola oraz opis pierwszej podróży do Tebaidy. Z Itinerarium bez wątpienia korzystał autor De locis sanctis, który w 1137 skompilował swój opis Ziemi Świętej.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Enrique Bermejo Cabrera: La proclamación de la Escritura en la liturgia de Jerusalén. Estudio terminológico del "Itinerarium Egeriae". Jerusalem: Franciscan Printing Press, 1993. (hiszp.).
- Devos P., La date du voyage d'Egérie, "Analecta Bollandiana" 85 (1967), 168-184.
- Eteria. Pielgrzymka do miejsc świętych, przeł. Władysław Wojciech Szołdrski, „PSP" 6 (1970), 160-241.
- Iwaszkiewicz P. (opracowanie), Do Ziemi Świętej. Najstarsze opisy pielgrzymek do Ziemi Świętej, Kraków 1996.
- Pikus T., Próba rekonstrukcji itinerarium Egerii w oparciu o dzieło Piotra Diakona "De locis sancti", „Meander” 10 (1981), 495-507.
- Starowieyski Marek, Bibliographia Egeriana, „Augustianum” 19,2 (1979), 298-318.
- Starowieyski Marek, Itinerarium Egeriae, „Meander” 2 (1978), 93-108; 133-145.
- Tokarski J., Pielgrzymka Eterii. Wielki Tydzień w Jerozolimie, „Sodalis Marianus” 3 (1958), 17-21.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tło historyczne podróży pątniczki Egerii. 198.62.75.1. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-10)]. (ang.)
- Liturgia jerozolimska w czasach Egerii. 198.62.75.1. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-10)]. (ang.)
- Angielska strona o autorach opisów podróży do Ziemi Świętej od IV do VII w.. 198.62.75.4. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-05)].
- Daniel Schwenzer: Auf den Spuren von Mönchen und Heiligen. Pilgerreise nach Palästina im 4. Jahrhundert in Forum Kirche, 6, 2008, 5
- EGERIA - ITINERARIUM PEREGRINATIO - tekst łaciński
- ISNI: 0000000117475393
- VIAF: 17218101, 261392844, 4164778692308342174, 122145542419896641448, 294186374179427661368, 305238010, 973186374070927660791, 284160307243957740296, 268160307578657742992
- LCCN: n84128374
- GND: 118869043
- NDL: 00912247
- LIBRIS: 64jll65q17t48hz
- BnF: 11888148j
- SUDOC: 026678314
- SBN: CFIV095784
- NKC: skuk0002341
- BNE: XX1089713
- NTA: 069271259
- BIBSYS: 90537767
- Open Library: OL4005534A
- PLWABN: 9810536644105606
- NUKAT: n97004643
- J9U: 987007260731505171
- NSK: 000076524
- BNC: 000166342
- ΕΒΕ: 98486, 44334