Edward Gruber

Edward Gruber
	generał brygady
Data i miejsce urodzenia	16 sierpnia 1875 ; Brody
Data i miejsce śmierci	19 października 1945 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1897–1898, 1914–1927
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Jednostki	Departament IX Ministerstwa Spraw Wojskowych; Najwyższy Sąd Wojskowy
Stanowiska	szef departamentu i naczelny prokurator wojskowy; sędzia NSW
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Późniejsza praca	adwokat, nauczyciel akademicki
	Odznaczenia

Edward Gruber (ur. 16 sierpnia 1875 w Brodach, zm. 19 października 1945 w Warszawie^[1]) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Edward Gruber urodził się 16 sierpnia 1875 w Brodach, w rodzinie Antoniego i Józefy. Edukację pobierał w gimnazjum we Lwowie, a potem na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, który ukończył w 1899. W latach 1897–1898 odbył jednoroczną służbę wojskową. Następnie pracował w sądownictwie austro-węgierskim jako prokurator.

W 1914 został zmobilizowany do cesarskiej i królewskiej armii, w której służył przez całą wojnę światową, jako oficer audytor sądu polowego oraz w c. i k. Ministerstwie Wojny.

Od marca 1919 do 5 stycznia 1922 był szefem wydziału w Departamencie Wojskowo-Prawnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1920 był podprokuratorem Prokuratury przy Naczelnym Sądzie Wojskowym. Na tym stanowisku 29 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika w Korpusie Sądowym, w „grupie byłej armii austro-węgierskiej”. W latach 1922–1924 pełnił służbę na stanowisku prokuratora Prokuratury przy Najwyższym Sądzie Wojskowym. W tym samym czasie wykładał prawo w Wyższej Szkole Wojennej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów sądowych^[2].

31 marca 1924 Prezydent RP, Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 3. lokatą w korpusie generałów. Z dniem 3 kwietnia 1924 Minister Spraw Wojskowych mianował go Naczelnym Prokuratorem Wojskowym^[3].

29 maja 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski mianował go Naczelnym Prokuratorem Wojskowym^[4]. 22 stycznia 1925 Minister Spraw Wojskowych mianował go szefem Departamentu IX Ministerstwa Spraw Wojskowych z pozostawieniem na stanowisku Naczelnego Prokuratora Wojskowego^[5]. 22 maja 1926 Marszałek Sejmu, Maciej Rataj w zastępstwie Prezydenta RP zwolnił go ze stanowiska Naczelnego Prokuratora Wojskowego i mianował sędzią Najwyższego Sądu Wojskowego, a Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zwolnił go ze stanowiska szefa Departamentu IX MSWojsk. z pozostawieniem na stanowisku sędziego NSW^[6]. Z dniem 31 maja 1927 został przeniesiony w stan spoczynku^[7].

Po przejściu w stan spoczynku praktykował jako adwokat w Warszawie. Wykładał też prawo w Wyższej Szkole Wojennej.

Mieszkał w Milanówku. Został osadnikiem wojskowym w powiecie lidzkim^[8].

Był więźniem obozu NKWD w Rembertowie^[9]. Zmarł 19 października 1945 w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A10-8-28)^[10].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 grudnia 1924)^[11]^[12]
Krzyż Walecznych^[12]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[12]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[12]
Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja)^[12]

Awanse

podporucznik rezerwy sądownictwa wojskowego Austro-Węgier 1898
major – 1919
pułkownik Korpusu Sądowego – 29 maja 1920 zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920, zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów sądowych
generał brygady – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 3. lokatą w korpusie generałów

Przypisy

↑ www.skelnik.net – Gen. bryg. Edward Gruber (pol.) [dostęp 2011-12-02].
↑ Rocznik oficerski 1923, s. 1081, 1089.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 199.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 11 lipca 1924 roku, s. 379.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 30 stycznia 1925 r., Nr 11, s. 46.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 maja 1926 r., Nr 21, s. 164.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 17 marca 1927 r., Nr 9, s. 70.
↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 55. [dostęp 2015-04-05].
↑ Obóz NKWD w Rembertowie (pol.) [dostęp 2011-12-02].
↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
↑ M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone w dziedzinie organizacji i ustawodawstwa wojskowego”.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 234–235.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
PiotrP. Stawecki PiotrP., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159 .

Linki zewnętrzne

Wspólny powiat – 1 września w Milanówku

[Sk-1] www.skelnik.net – Gen. bryg. Edward Gruber (pol.) [dostęp 2011-12-02].

[2] Rocznik oficerski 1923, s. 1081, 1089.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_36_z_9_kwietnia_1924_roku,_s._199-3] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 199.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_65_z_11_lipca_1924_roku,_s._379-4] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 11 lipca 1924 roku, s. 379.

[5] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 30 stycznia 1925 r., Nr 11, s. 46.

[6] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 maja 1926 r., Nr 21, s. 164.

[7] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 17 marca 1927 r., Nr 9, s. 70.

[8] Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 55. [dostęp 2015-04-05].

[BM24-9] Obóz NKWD w Rembertowie (pol.) [dostęp 2011-12-02].

[10] Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].

[11] M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone w dziedzinie organizacji i ustawodawstwa wojskowego”.

[sl-12] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 234–235.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]