Dzwonkówka mała
_Moser_204757.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
dzwonkówka mała |
| Nazwa systematyczna | |
| Entoloma subradiatum (Kühner & Romagn.) M.M. Moser Kl. Krypt.-Fl., Bd II b/2, ed. 4 (Stuttgart) 2b/2: 197 (1978) | |
_Moser_204759.jpg)
Dzwonkówka mała (Entoloma subradiatum (Kühner & Romagn.) M.M. Moser) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1954 r. Robert Kühner i Henri Charles Louis Romagnesi nadając mu nazwę Rhodophyllus subradiatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1978 r. Meinhard Michael Moser[1].
- Entoloma subradiatum var. caespitosum E. Ludw. 2007
- Entoloma subradiatum (Kühner & Romagn.) M.M. Moser (1978 var. subradiatum
- Rhodophyllus subradiatus Kühner & Romagn. 1954
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 1,5–3 cm, wyjątkowo do 5 cm, stożkowatowypukły, z wiekiem płaskowypukły, w końcu wklęsły z niewielkim garbem lub bez. Brzeg początkowo lekko podgięty, potem wyprostowany i nieco pofalowany. Jest silnie higrofaniczny. W stanie wilgotnym przeźroczysty, prążkowany do połowy lub 3/4 promienia, ciemnobrązowy z czerwonawym lub szarym odcieniem, na środku zazwyczaj wyraźnie ciemniejszy (prawie czarny). W stanie suchym wyblakły, promieniście smugowaty, gładki lub delikatnie chropowaty, zwłaszcza na środku[4].
W liczbie 20–40, z międzyblaszkami (l=3–5), dość gęste lub gęste, szeroko przyrośnięte do wykrojonych, często zbiegające ząbkiem, brzuchate, o szerokości do 4 mm. Początkowo białawe, potem różowe, czasami z brązowawym odcieniem. Ostrza zębate[4].
Wysokość 2,7–6,5 cm, grubość 1,5–4 mm, cylindryczny, czasami nieznacznie poszerzony u podstawy, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia biaława lub jasno szarobrązowa, zazwyczaj włóknista lub prążkowana srebrzystymi włókienkami. Wierzchołek czasami oprószony[4].
Cienki, w kapeluszu dość twardy, Zapach i smak mniej lub bardziej mączny[4].
- Cechy mikroskopijne
Zarodniki 8–11× 7–10,5 μm, w widoku z boku 5-7-kątne. Podstawki 32–47 × 9–16 μm, 4–zarodnikowe, czasami zdarzają się 2–zarodnikowe, ze sprzążkami. Cystyd brak. Strzępki skórki kapelusza cylindryczne, o szerokości 2,5–7 μm. Warstwa podskórkowa dobrze rozwinięta, złożona z nabrzmiałych strzępek. Strzępki skórki i górnej warstwy tramy zawierają wewnątrzkomórkowy brązowy pigment. We wszystkich strzępkach sprzążki[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Znane jest występowanie dzwonkówki małej tylko w niektórych krajach Europy oraz w jednym miejscu w Kanadzie[5]. Prawdopodobnie jest szerzej rozprzestrzeniona, ale łatwa do przeoczenia z powodu niewielkich rozmiarów, mylona też bywa z innymi dzwonkówkami[4]. W literaturze naukowej na terenie Polski do 2003 r. podano 6 stanowisk. Jej rozprzestrzenienie, częstość występowania i stopień zagrożenia w Polsce nie są znane[3].
Owocniki rosną na ziemi, w lasach, parkach, na wydmach i polanach, w ogrodach botanicznych. Pojawiają się od lipca do października[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2019-01-06]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2019-01-02]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Flora Agaricina Neerlandica. Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands. 1: Entolomataceae. 1, 1988, s.103
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2019-01-06].