Dzielnica (województwo opolskie)
50°13′36″N 18°12′49″E/50,226667 18,213611
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
236[2] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
47-253[3] |
| Tablice rejestracyjne |
OK |
| SIMC |
0492730 |
Położenie na mapie gminy Cisek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego  | |
| 50°13′36″N 18°12′49″E/50,226667 18,213611[1]
| |
Dzielnica (dodatkowa nazwa w j. niem. Dzielnitz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Cisek.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa miejscowości wywodzi się od polskiego określenia dzielnicy, oznaczającej jednostkę podziału, wydzieloną część całości[4]. Heinrich Adamy w swoim opracowaniu na temat nazw miejscowych na Śląsku, wydanym w 1888 r. we Wrocławiu, wymienia pierwotną nazwę miejscowości jako Dzielnice, podając jej znaczenie Grenzegebiet (pol. granica obszaru, terytorium[4]. Nazwa miejscowości została później fonetycznie zgermanizowana na Dzelnitz[4] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w łacińskim dokumencie z 1228 roku wydanym przez Kazimierza I opolskiego, gdzie wymieniona jest w szeregu miejscowości założonych na prawie polskim iure polonico[5] w zlatynizowanej, staropolskiej formie Dzelnicza[6]. Później nazwa została zgermanizowana na Dzielnitz[6]. Ze względu na polskie pochodzenie 8 maja 1936 r. w miejsce zgermanizowanej nazwy naziści wprowadzili nową, całkowicie niemiecką nazwę Füllstein[7]. 9 września 1947 r. ustalono polską nazwę miejscowości – Dzielnica[8]
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wykopaliska archeologiczne świadczą, że Dzielnica jest miejscem neolitycznych osad rolniczych, sprzed ok. 7,5 tys. lat. Na obszarze miejscowości znaleziono dowody na uprawę pszenicy, jęczmienia, lnu oraz (najstarsze w Europie) żyta, a także kilkucentymetrowy fragment glinianej figurki kobiety sprzed ok. 6,5 tys. lat, interpretowaną jako przejaw kultu przodków, płodności i obfitości. Na terenie Polski znanych jest ok. 10 tego rodzaju figurek bądź ich fragmentów, najbliższa z Raciborza-Ocic (tzw. „Wenus Ocicka”) zaginęła, istnieją tylko kopie[9].
W 1228 r. miejscowość Dzielnica była wzmiankowana jako własność klasztoru Norbertanek w Czarnowąsach.
Do głosowania podczas plebiscytu uprawnionych było w Dzielnicy 316 osób, z czego 280, ok. 88,6%, stanowili mieszkańcy (w tym 278, ok. 88,0% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 313 głosów (ok. 99,1% uprawnionych), w tym 312 (ok. 99,7%) ważne; za Polską głosowały 164 osoby (ok. 52,4%), a za Niemcami 148 osób (ok. 47,3%)[10]. W 1933 r.[11] w miejscowości mieszkało 478 osób, a w 1939 r.[12] – 462 osoby[7].
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]W Dzielnicy znajduje się skrzyżowanie 2 dróg wojewódzkich: 422 i 427.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 28720
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 243 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 66, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Grünhagen 1857 ↓, s. 4.
- ↑ a b Grünhagen 1866 ↓, s. 145.
- ↑ a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Cosel. 2006. [dostęp 2013-01-29]. (niem.).
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
- ↑ Izabela Żbikowska. Pierwsze żyto w Europie. „Gazeta Wyborcza”, 2010-09-03. Opole: Agora SA. [dostęp 2013-01-29]. (pol.).
- ↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in Karlsruhe. [dostęp 2013-01-29]. (niem.).
- ↑ Stan na 16 czerwca.
- ↑ Stan na 17 maja.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Breslau: Josef Max & COMP., 1866.
- Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Erster Band. Urkunden des klosters Czarowanz. Breslau: Josef Max & COMP., 1857.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona internetowa miejscowości (archiwalna). dzielnica.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-16)].
