Przejdź do zawartości

Dyskusja portalu:Biologia/Zoologia

Treść strony nie jest dostępna w innych językach.
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Propozycje

[edytuj kod]

Wykorzystane

[edytuj kod]
Tesem to egipska rasa psa, uważanego za przodka wszystkich chartów

Pies domowy (Canis lupus f. familiaris syn. Canis familiaris, Canis lupus familiaris) – drapieżny ssak z rodziny psowatych udomowiony przez człowieka potomek wilka szarego, jego współczesna forma stworzona została za pomocą doboru sztucznego.

Karol Linneusz opisał naukowo psa w 1758 pod nazwą Canis familiaris Linnaeus, 1758. W tej samej pracy Linneusz opisał wilka pod nazwą Canis lupus. Kiedy uzgodniono, że pies prawdopodobnie pochodzi od wilka nazwa systematyczna (naukowa) psa została zmieniona Canis lupus f. familiaris. Ze względu na częstotliwość stosowania pierwszej nazwy obie uznano za poprawne. Pies domowy nie jest podgatunkiem wilka.

Różnorodność ras psów, zarówno pod względem budowy jak i usposobienia, była obiektem badań m.in. grupy międzynarodowych naukowców z uniwersytetów Utah i brytyjskiego Waltham Center for Pet Nutrition, które należą do korporacji Mars, będącej producentem karmy dla psów. Otrzymane wyniki badań odkryły, że cechy fizyczne jak i charakterologiczne są zależne od genotypu. Badania koncentrowały się na wyszukiwaniu niewielkich różnic w kodzie genetycznym, tak zwanych polimorfizmów pojedynczego nukleotydu.

Wiek psa określa się po oględzinach stanu uzębienia oraz ilości siwych włosów na głowie. U psów w okresie ok. 7 lat są widoczne starcia na kłach oraz siekaczach, w wieku 10–12 lat następuje wypadanie zębów. Niemiecki uczony H. G. Niemandem podaje bardziej ogólne porównanie wieku psa z człowiekiem. Pierwszy rok życia psa w przełożeniu na życie człowieka to 14 lat. Drugi rok życia psa to 7 lat życia człowieka – czyli 2-letni pies to odpowiednik wiekowo 21-latka, a każdy następny rok życia psa stanowi 5 lat życia człowieka.

Psy pochodzą prawdopodobnie z jednego obszaru Ziemi, Azji Wschodniej, gdzie wydzieliły się z gatunku wilka. Rozprzestrzeniły się potem po całej planecie, konkurując z miejscowymi populacjami wilków. Świadczy o tym ich mniejsza różnorodność w miarę geograficznego oddalenia od Azji Wschodniej. Po udomowieniu psa przez człowieka nastąpiła mutacja w jednym z genów (został on ostatnio zidentyfikowany), w wyniku której powstały rasy małych psów. Musiały być one atrakcyjne dla człowieka, który starał się utrzymywać populację niewielkich psów, pomimo ich mniejszej użyteczności w polowaniu i gorszego przystosowania do życia w naturalnych warunkach. Obecnie ze wszystkich gatunków ssaków psy wykazują największą różnorodność.

Przeczytaj więcej o psach

Mucha domowa (Musca domestica) to pospolita mucha domowa. Jest szkodnikiem występującym na całym świecie. Osiąga niewielkie rozmiary (samica jest większa od samca osiąga do 7,5 mm długości), na ciemnoszarym tułowiu widoczne są podłużne paski. Odwłok barwy szarożółtej jest jaśniejszy na spodniej części. Nogi zakończone są pazurkami i przylgami. Posiada aparat typu liżącego, służący do zlizywania pokarmu płynnego lub stałego, który zostaje rozpuszczony enzymami śliny. Oczy złoto-czerwono-brunatne zapewniają 360° pole widzenia. Jest typowym synantropem. Mucha lata stosunkowo wolno, ok. 8 km/h, uderza skrzydłami do 33 razy na sekundę.

Owad żyje na ziemi od 200 milionów lat. Mucha żyje ok. 4 tygodni, jednak w budynkach ludzkich może przezimować w stanie anabiozy. Nawet w tak sprzyjających warunkach przeżywa bardzo mała część populacji - jesienią muchy są dziesiątkowane przez grzybicę.

Dorosłe owady żywią się substancjami płynnymi, pokarmy twarde pobierają po rozpuszczeniu śliną (wstępnym strawieniu). Dziewięciodniowe owady osiągają dojrzałość płciową. Jaja (2,5 mm) składane są do nawozu, szczególnie chętnie do świńskiego. Samica może składać jaja nawet co 2-4 dni, jednorazowo ok. 100, w ciągu całego życia do 600-2000. W 1 kg świńskiego nawozu może rozwijać się 15 000 larw. Codziennie przychodzi na świat populacja much liczniejsza od całej ludzkości. Każdego roku mucha posiada kilka generacji.

Owad ten tworzy olbrzymie zagrożenie epidemiologiczne: badania dowiodły, że na powierzchni swego drobnego ciała mucha może przenieść do 6 milionów, a w jelicie czterokrotnie więcej - prawie 30 milionów mikroorganizmów - w tym powodujących tak groźne choroby jak dur brzuszny, paratyfus, dyzenteria, cholera, gruźlicę, polio, czerwonkę, salmonellozę - oraz stadia przetrwalnikowe pasożytów.

Muchy są aktywne w dzień, lubią ciepłe nasłonecznione powierzchnie. W budynkach podczas nocy lub w chłodne dni muchy zazwyczaj odpoczywają na podłogach, ścianach, sufitach. Na zewnątrz na roślinach, na ziemi, płotach, puszkach i innych tym podobnych elementach. Muchy wybierają rogi, załamania ścian i ich krawędzie oraz cienkie przedmioty, kable, struny, najchętniej ukrywają się blisko źródła pożywienia na wysokości 150–450 cm od podłoża.

Ten stosunkowo nieduży owad jest znany wszystkim, kosmopolityczny. Pierwotnie występował w umiarkowanej strefie klimatycznej. Został przeniesiony przez człowieka również na obszary tropikalne (w 1780 roku na pokładzie okrętu kpt. Arthura Phillipa wraz z grupą skazańców i brytyjskimi owcami dotarł do Australii w pobliże dzisiejszego Sydney).

Przeczytaj więcej o muchach

Słoń afrykański (Loxodonta africana) - ssak z rzędu trąbowców, rodziny słoniowatych. Słoń afrykański jest większy od swego krewniaka, słonia indyjskiego (azjatyckiego), ma również większe uszy (do 1,5 m długości). Linia grzbietu wklęsła, trąba zakończona dwoma palczastymi wyrostkami. Ciosy (czyli siekacze) występują u obu płci, u samców dochodzą do 20 kg, choć obserwuje się obecnie tendencję spadkową, której przyczyną jest nadmierny, kłusowniczy odstrzał zwierząt z dużymi ciosami. Skóra pomarszczona, owłosienie szczątkowe. Zwierzę stadne, zamieszkuje afrykańską sawannę od południowych krańców Sahary po Namibię, północną Botswanę i północną część Afryki. Wyróżnia się trzy podgatunki słonia afrykańskiego: słoń afrykański stepowy (Loxodonta africana oxyotis), słoń afrykański sawannowy (Loxodonta africana africana), słoń afrykański leśny (Loxodonta africana cyclotis). Według niektórych systematyków słoń leśny stanowi odrębny gatunek.

Żółw błotny (Emys orbicularis) – gatunek gada z rodziny żółwi błotnych z podrzędu żółwi skrytoszyjnych. Jedyny rodzimy gatunek żółwia żyjący w Polsce. W środowisku naturalnym żyje nawet 120 lat.

W Polse jest pod ochroną, bardzo rzadki. Ścisłą ochroną został objęty w 1925 roku. Wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt z kategorią zagrożenia EN czyli gatunek bardzo wysokiego ryzyka, zagrożony wyginięciem. Od momentu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej żółw błotny podlega Dyrektywie siedliskowej numer 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych rzadkich gatunków oraz fauny i flory.
Ścisła ochrona żółwia w Polsce owocuje również ochroną miejsc jego występowania (różne źródła podają, że około 335 ostoi zasiedlają żółwie). W środowiskach, w których bytuje żółw błotny, spotkać można takie rzadkie rośliny jak: widłak, rosiczka okrągłolistna, pływacz i storczykowate oraz zwierzęta: bocian czarny, strzebla błotna i lin.
W celu zachowania populacji żółwia błotnego w Polsce stosuje się akcje sztucznego wylęgu tych gadów, podchowania i wypuszczania ich do naturalnego środowiska (w 2004 r. w województwie lubuskim wypuszczono 150 małych żółwi błotnych do rzeki Ilanki).
W Czerwonej Księdze IUCN wpisany w kategorii NT.

Ciconia ciconia boyciania

Bocian biały (Ciconia ciconia L.) - duży ptak brodzący z rodziny bocianowatych, zamieszkujący w zależności od podgatunku:

Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) - gatunek węża z rodziny połozowatych. Zaskrońce występują w całej Europie (z wyjątkiem Szkocji, Irlandii i północnej części Półwyspu Skandynawskiego). Samica jest większa od samca osiąga średnio długość od 85 do 130 cm (wyjątkowo 2 m), a samiec od 70 do 100cm. Żywią się żabami, traszkami, rybami lub drobnymi gryzoniami. W niewoli żyją do 15 lat.

Zaskroniec zawdzięcza swą polską nazwę charakterystycznym żółtym plamom w okolicy "za skroniami". Plamy te są bardzo charakterystyczne i wyraźne - pozwalają łatwo odróżnić ten niejadowity i niegroźny dla człowieka gatunek.

Zaskroniec jest chroniony w Polsce.

Bieługa, Wyz (Huso huso) – gatunek wędrownej, anadromicznej ryby z rodziny jesiotrowatych blisko spokrewniony z kaługą. Jest jedną z największych ryb spędzającej część życia w wodach słodkich a większość w morskich. Osiąga 5 m długości i 1500 kg masy ciała. Dojrzewa w w ieku 12 - 18 lat. Trze się w nurcie rzeki na kamienistym dnie. Młode okazy żywią się głównie dennymi bezkręgowcami, starsze polują na ryby a największe mogą pożerać małe foki. Żyje do 100 lat. Zamieszkuje Morze Kaspijskie, Morze Czarne, Morze Azowskie, Morze Śródziemne - wschodnia część.

Ropucha szara (Bufo bufo (L.)); syn. ropucha zwyczajna) - jest największą z żyjących w Polsce ropuch. U tego gatunku dymorfizm płciowy pod względem wielkości ciała jest najwyraźniej zaznaczony wśród polskich ropuch. Samce - mniejsze - osiągają długość 48-97mm, samice - większe - długość 61-125mm (Berger). Ciało tego płaza jest krępe i masywne, pysk szeroki. Skóra grzbietu chropowata ze względu na liczne brodawki. Z tyłu głowy olbrzymie gruczoły przyuszne. Błony bębenkowe są małe i słabo widoczne. Na środkowych palcach tylnych nóg występują podwójne modzele stawowe. Błony pławne sięgają do połowy palców. Zabarwienie grzbietu jest brązowe w różnych odcieniach szarości, zwykle jednolite. Brzuch zawsze jaśniejszy, brudnoszary. Jest pokryty plamami.

Jelonek rogacz (Lucanus cervus) – jeden z największych chrząszczy w Polsce, należy do rodziny jelonkowatych. Osiąga 6 cm długości - bez "rogów". Barwy ciemnobrązowej. Żuwaczki samca są potężnie rozwinięte i wydłużone i przypominają kształtem poroże jelenia - stąd polska i łacińska nazwa gatunku. Samice mają żuwaczki normalnej wielkości. Jelonek żyje w lasach dębowych, żywiąc się głównie sokiem wyciekającym z pni drzew. Owady dorosłe występują w czerwcu. Posiadają one też zdolność lotu, gdyż błoniaste skrzydła II pary są dobrze wykształcone.

Żubr (Bison bonasus) - ssak łożyskowy z rodziny krętorogich, rzędu parzystokopytnych. Aktualnie populacja żubrów na świecie liczy ok. 3400 osobników, z czego 630 żyje w Polsce na terenie Puszczy Białowieskiej, Puszczy Boreckiej, Puszczy Pilskiej, Puszczy Knyszyńskiej oraz w Bieszczadach.

  • żubr nizinny (Bison bonasus bonasus) - przed I wojną światową zamieszkiwał w stanie dzikim jedynie Puszczę Białowieską. W wyniku działań wojennych i kłusownictwa do 1918 nie dotrwał żaden osobnik tej populacji. Odtworzono ją dzięki osobnikom trzymanym w niewoli.
  • żubr kaukaski (górski) (Bison bonasus caucasicus) - mniejszy od żubra nizinnego. Zamieszkiwał niegdyś Kaukaz. Ostatni osobnik padł w 1925. Obecnie trwają prace nad odtworzeniem podgatunku na podstawie żyjących mieszańców z żubrem nizinnym. Do podgatunku zalicza się osobniki fenotypowo odpowiadające cechom żubra górskiego.
  • Bison bonasus hungarorum - żył na terenie południowych Karpat i Siedmiogrodu. Wymarł około 1790 roku.
  • żubr stepowy (Bison bonasus priscus) - występował licznie na terenie Europy w dwóch falach: pół miliona lat temu oraz około 150-100 tysięcy lat temu. Mógł mieć około dwóch metrów wysokości i trzech metrów długości. Miał długie rogi, niemal dwa razy dłuższe niż żubr nizinny.
  • Bison bonasus schoetensacki - zbliżony wielkością do żubra nizinnego i podobnie jak on preferował środowisko leśne. Pojawił się około miliona lat temu i wyginął około 150-100 tys. lat temu.

Kruk (Corvus corax) - duży ptak osiadły z rodziny krukowatych zamieszkujący w zależności od podgatunku:

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dyskusja_portalu:Biologia/Zoologia&oldid=20324270”