Dyskusja:Szentong

Opinia eksperta

Zgodnie z zapowiedzią zasięgnąłem opinii eksperta - dr Jolanty Kukucz, która pozwoliła na wykorzystanie jej w Wikipedii. Bardzo proszę o uwzględnienie tego punktu widzenia przy poprawianiu hasła. Szwedzki 13:37, 10 kwi 2007 (CEST)

Uwagi do hasła “Szentong” Oto cytat z hasła; - Urzeczywistnienie absolutnej natury zjawisk jest możliwe dzięki praktyce tantrycznej, tzn. takiej która obejmuje całe spektrum doświadczeń, a nie tylko intelektualne zrozumienie. Dzięki rozluźnieniu i nie-poszukiwaniu, natura umysłu objawia się samoistnie (skt. svayambhu). Moim zdaniem nie można tego uznać za pogląd szkoły szentong. Owszem, jest pogląd, że zrozumienie osiąga się dzięki praktyce, ale akurat dlaczego tylko tantrycznej? A co np. z mahamudrą drogą sutr? To przecież też prowadzi do urzeczywistnienia. To hasło punktowo ujmujące czym jest szentong wydaje mi się dość niezgrabne i nie trafjące w sens, czym jest szentong. Oto mój opis szentong:

‘Najważniejszym wyróżnikiem szentong jest pojęcie dwóch sposobów istnienia pustki. Rozróżnia się „pustkę własnej natury” ( tyb.rang stong), która charakteryzuje wszystkie relatywne zjawiska i „pustkę innego” ( tyb. gzhan stong), która opisuje ostateczną rzeczywistość ( sansk. dharmata, tyb. chos nyid). Pustka własnej natury mówi o tym, że zjawiska nie istnieją w sposób samoistny i są jedynie bytami stworzonymi konceptualnie. Ich istnienie jest uwarunkowane przyczynami i warunkami, nie mają więc swojego własnego, niezależnego istnienia. . Taki sposób istnienia zjawisk (dharm) odpowiada prawdzie relatywnej ( tyb. kun rdzob). To, co jest treścią prawdy relatywnej, jest tymczasowe, podlegające prawu współzależnego powstawania , złożone i nie istniejące samoistnie. Prawda relatywna scharakteryzowana została jako rangtong , co jest skrótem wyrażenia rang rang gi ngo bos stong pa - „ wszystko pozbawione własnej natury”. Ta konstatacja może być uzyskana na drodze logicznego rozumowania i jest zgodna np. z opisem świata wyłaniającym się z teorii i eksperymentów współczesnej fizyki. Ostateczna rzeczywistość, powiązana z prawdą ostateczną, jest opisywana przez „pustkę innego”. Jest ona niezmienna, wieczna, niezłożona, przekraczająca prawo współzależnego powstawania i całkowicie pozbawiona ( pusta) zasłon i błędów, które są złożone i nietrwałe a także wolna od wszelkich relatywnych zjawisk. W stosunku do ostatecznej natury można użyć określenia „pusta” tylko w takim znaczeniu, że jest ona wolna od splamień. „ I jeszcze dalej – trochę cytatów z klasyków szentong: „Rozróżnienie dwóch rodzajów pustki można znaleźć np. u Dolpopy w jednym ze jego ważniejszych tekstów, noszącym tytuł: „Czwarte Zgromadzenie”(Bka’ bdu bzhi pa) „ Dharma Kritajugi to nieskazitelne słowa Zwycięzcy i te, które są wypowiedziane przez Panów przebywających na dziesiątych poziomach oraz przez wielkich twórców systemów - bezbłędne i pełne doskonałych właściwości. W tej tradycji nie wszystko jest pozbawione swojej własnej natury. Dokładnie rozróżniając „pustkę własnej natury” i „pustkę innego”, cokolwiek jest względne jest uważane za pozbawione własnej natury, a to, co jest absolutne jest uważane za całkowicie pozbawione innego”

Pustka (związana ze zjawiskami) nie jest tym, co istnieje ostatecznie - ostatecznie istnieje natomiast Natura Buddy ( sanskr. tathagatagarbha, tyb. de gshegs snying po), której synonimami są też: Ciało Prawdy ( sanskr. dharmakaja – tyb. czos sku) lub Umysł Mądrości Buddy. Rozmaite określenia ostatecznej rzeczywistości wymienia Dolpopa, mówiąc: „..Cokolwiek jest uznawane za będące ostatecznym, głębokim sposobem rzeczywistości, takim jak absolutna przestrzeń rzeczywistości, takość, naturalne promieniujące światło, naturalne współpowstawanie, naturalny niezmienny stan, Ostateczne ciało rzeczywistości buddy, ostateczna doskonałość transcendentnej mądrości, ostateczna Madhjamaka, ostateczna nirwana, ostateczne wielkie oświecenie, Ostateczny Budda, ostateczna Dharma, ostateczna Sangha...” Inaczej o tej ostatecznej rzeczywistości można też powiedzieć, że jest to zarazem pustka i świetlistość ( klarowność), która jest doświadczana przez samo powstającą świadomość (uważność), nie uwarunkowaną istnieniem jakiegokolwiek przedmiotu świadomości . To ciało prawdy – dharmakaja- jest zarazem podstawą, (sansk. alajadżniana, tyb. kun gzhi ye shes) dzięki której wszystkie zjawiska mogą się wydarzyć i jest warunkiem istnienia zarówno sansary jak i nirwany. ( Nie jest przyczyną sansary, ale bez niej nic nie mogłoby się wydarzyć, także sansara, dlatego mówi się, że jest jej podstawą ). Termin alajadżniana, czyli mądrość wszechpodstawy, jest terminem użytym po raz pierwszy przez Dolpopę, w opozycji do alajawidżniany, dobrze znanego terminu czittamatry. Alajawidżniana , to według szentongpów mądrość wszechpodstawy w swym splamionym stanie. Jest ona w naturalny sposób obecna w umysłach wszystkich czujących istot i jeżeli na drodze duchowej ścieżki zostanie oczyszczona z wszelkich splamień, wszelkie doskonałe duchowe właściwości uzewnętrznią się . Te wszystkie splamienia – rozmaite stany umysłu związane ze światowym, zwykłym istnieniem, choć zakrywają doskonale czystą naturę Buddy, są w istocie puste (rang stong), niesubstancjalne. Dlatego można je usunąć, a wówczas ukaże się natura Buddy, umysł mądrości Buddy, który jest pozbawiony wszystkich złożonych zjawisk ( gzhan stong), nie pozbawiony jednak; własnej natury . Wtedy też uzewnętrznią się doskonałe duchowe właściwości, będące atrybutami stanu Buddy . Wszystkie splamienia – rozmaite stany umysłu związane ze światowym, zwykłym istnieniem, choć zakrywają doskonale czystą naturę Buddy, nie istnieją w trwały sposób i dlatego można je usunąć, gdyż są czymś dodanym”

Jola Kukucz