Dynarczyk
| Dinaromys | |||
| Kretzoi, 1955[1] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
dynarczyk | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Microtus (Chionomys) marakovici Bolkay, 1924 (= Microtus bogdanovi V.E. Martino & E.V. Martino, 1922) | |||
| Gatunki | |||
| |||
Dynarczyk[2] (Dinaromys) – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Półwyspie Bałkańskim[3][4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 123–158 cm, długość ogona 82–114 cm; masa ciała 46,5–99 g[5][6][7][8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1955 roku węgierski paleontolog Miklós Kretzoi w artykule poświęconym rodzajom Dolomys i Ondatra, opublikowanym w czasopiśmie Acta Geologica Academiae Scientiarum Hungaricae[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) dynarczyk górski (D. bogdanovi).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]Dinaromys: Góry Dynarskie (ang. Dinaric Alps), Europa; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[1].
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[9][3]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[5][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[5][3][6] | Podstawowe wymiary[5][6][a] | Status IUCN[10] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| dynarczyk górskiDinaromys bogdanovi | V.E. Martino & E.V. Martino, 1922 | dynarczyk górski | 2 podgatunki | Góry Dynarskie na wschód od rzeki Neretwa w Bośni i Hercegowinie, Chorwacji, Kosowie, Czarnogórze, zachodniej Macedonii Północnej oraz wschodniej i północnej Albanii | DC: 12,3–15,8 cm DO: 8,2–11,4 cm MC: 46,5–99 g[7] |
VU | |
| Dinaromys longipedis | (Đulić & Vidinić, 1967) | gatunek monotypowy | Góry Dynarskie na zachód od rzeki Neretwa, w części Chorwacji oraz Bośni i Hercegowiny | DC: 13–15,4 cm DO: 9,2–11 cm MC: 49–84 g[8] |
NE |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.
Opisano również gatunki wymarłe[11]:
- Dinaromys allegranzii Sala, 1996[12] (Włochy; pliocen)
- Dinaromys dalmatinus (Kormos, 1931)[13] (Chorwacja; plejstocen)
- Dinaromys posterior (Jánossy, 1969)[14] (Węgry; pliocen)
- Dinaromys topachevskii Nesin & Skorik, 1989[15] (Ukraina; plejstocen)
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c M. Kretzoi. Dolomys and Ondatra. „Acta Geologica Academiae Scientiarum Hungaricae”. 3, s. 351, 1955. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 236. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 352. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Dinaromys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-26].
- ↑ a b c d U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 313. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b c d Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 226. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ a b Kryštufek i Shenbrot 2022 ↓, s. 166.
- ↑ a b Kryštufek i Shenbrot 2022 ↓, s. 167.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Dinaromys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- ↑ J. Zijlstra: Dinaromys. Hesperomys project. [dostęp 2021-11-26]. (ang.).
- ↑ B. Sala. Dinaromys allegranzii n. sp. (Mammalia, Rodentia) from Rivoli Veronese (northeastern Italy) in a Villanyian association. „Acta Zoologica Cracoviensia”. 39 (1), s. 470, 1896. (ang.).
- ↑ T. Kormos. Über eine neuentdeckte Forestbed-Fauna in Dalmatien. „Palaeobiologica”. 4, s. 130, 1931. (niem.).
- ↑ D. Jánossy. Stratigraphische Auswertung der europaischen mittelpleistozanen Wirbeltieifauna. Teil II. „Berichte der Geologischen Gesellschaft in der Deutschen Demokratischen Republik für das Gesamtgebiet der geologischen Wissenschaften”. Serie A. 14 (5), s. 607, 1969. (niem.).
- ↑ В.А. Несин & А.Ф. Скорик. Первая находка полевки рода Dinaromys (Microtinae, Rodentia) в СССР / First find of the Dinaromys vole (Rodentia, Microtinae) in the USSR. „Вестник зоологии”. 1989 (5), s. 14, 1989. (ros. • ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 1–449. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).