Dwór w Lipiu

Dwór w Lipiu
Państwo	Polska
Miejscowość	Lipie
Adres	ul. Parkowa 2
Typ budynku	dwór
Inwestor	Ponińscy
Rozpoczęcie budowy	XVIII w.
Ważniejsze przebudowy	pocz. XX w.
Pierwszy właściciel	Ponińscy
Kolejni właściciele	Joachim Kempner,; Maurycy Mittelstaed,; Steinhagenowie
	Położenie na mapie gminy Lipie Dwór w Lipiu
	Położenie na mapie Polski Dwór w Lipiu
	Położenie na mapie województwa śląskiego Dwór w Lipiu
	Położenie na mapie powiatu kłobuckiego Dwór w Lipiu
	51°00′42,714″N 18°47′31,726″E/51,011865 18,792146

Dwór w Lipiu – pochodzący z XVIII wieku budynek dworski, znajdujący się w Lipiu (powiat kłobucki). Obecnie obiekt pełni funkcją mieszkalną.

Historia i architektura

Dwór powstał w XVIII wieku jako własność rodziny Ponińskich. Na przełomie XVIII i XIX wieku był we władaniu hrabiego Klemensa Ponińskiego. Z uwagi na znacznie zadłużenie, w 1829 trafił w ręce zamożnego żydowskiego kupca z Warszawy, Joachima Kempnera. Kolejnym właścicielem dworu był Maurycy Mittelstaedt, którego córka wyszła za Aleksandra Steinhagena. W ten sposób budynek znalazł się w rękach rodu Steinhagen – wywodzącej się z Westfalii rodziny fabrykantów. Byli oni przemysłowcami branży papierniczej i należały do nich m.in. fabryki w Myszkowie i Włocławku. Ponadto byli właścicielami dworów w Cielętnikach i Małusach Wielkich. Na początku XX wieku dziedzicem majątku został Aleksander Władysław Steinhagen, który przebudował dwór oraz zmodernizował gospodarstwo.
Po wybuchu II wojny światowej budynek był siedzibą niemieckiego zarządu okupacyjnego. Po zakończeniu wojny w jego pomieszczeniach budynku mieściły się kolejno: spółdzielnia rolnicza, kino oraz przedszkole. W 1974 roku obiekt przeznaczono do rozbiórki, został jednak uratowany dzięki staraniom prof. Wiktora Zina. Ostatecznie dwór został sprzedany i stanowi obecnie własność prywatną.

Dwór jest drewnianym, parterowym budynek z czterokolumnowym portykiem od frontu. Część środkowa została przykryta drewnianym dachem mansardowym z lukarnami, pozostałe zaś części – dwuspadowym. Budynek otacza park, w którym urządzono kilka stawów oraz zbudowano wieżę ciśnień – elementem dworskiego systemu wodociągowego. Droga wjazdowa prowadzi szpalerem 120-letnich lip.

Bibliografia

Dwór w Lipiu. slaskie.travel. [dostęp 2022-07-11]. (pol.).
Dwór w Lipiu. www.polskieszlaki.pl. [dostęp 2022-07-11]. (pol.).