Delta (miesięcznik)
| Częstotliwość |
miesięcznik |
|---|---|
| Państwo | |
| Wydawca | |
| Tematyka |
popularnonaukowa |
| Pierwszy numer |
1974 |
| Redaktor naczelny |
Szymon Charzyński |
| Średni nakład |
3500 egz. |
| Format |
A4 |
| Liczba stron |
26 |
| ISSN | |
| Strona internetowa | |
Delta – polski miesięcznik popularnonaukowy poświęcony głównie matematyce, fizyce z astronomią i informatyce, wydawany przez Uniwersytet Warszawski przy współpracy czterech polskich towarzystw naukowych:
- Polskiego Towarzystwa Matematycznego (PTM),
- Polskiego Towarzystwa Fizycznego (PTF),
- Polskiego Towarzystwa Astronomicznego (PTA),
- Polskiego Towarzystwa Informatycznego (PTI).
O „Delcie”
[edytuj | edytuj kod]Zaczęła się ukazywać w 1974[1] (ale już 8 grudnia 1973 ukazał się nakład próbny pierwszego numeru w liczbie 50 egzemplarzy[2]) z krótką przerwą po wprowadzeniu stanu wojennego. Od chwili powstania czasopisma do 30 września 2018 jego redaktorem naczelnym był Marek Kordos.
Artykuły najczęściej pisane są przez pracowników naukowych polskich uniwersytetów i politechnik związanych z tematyką czasopisma oraz studentów. Skład dokonywany jest systemem TeX. W lutym 2020 cena jednego egzemplarza zaczęła wynosić 5,50 zł.
Od lat 70. redakcja prowadzi ligę zadaniową Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki oraz Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Redakcji „Delty”, 10 razy do roku publikując po 2 zadania z matematyki (Klub 44M) i z fizyki (Klub 44F).
Konkurs Uczniowskich Prac z Matematyki
[edytuj | edytuj kod]W 1978 roku redakcja „Delty” zapoczątkowała Konkurs Uczniowskich Prac z Matematyki (KUPzM), współorganizowany przez Polskie Towarzystwo Matematyczne (PTM)[3]. Nazwano go potem imieniem Pawła Domańskiego[4]. Prace konkursowe dotyczą różnych działów matematyki jak:
- logika matematyczna,
- teoria mnogości,
- algebra,
- geometria,
- teoria grafów,
- analiza matematyczna,
- probabilistyka.
Laureatom przyznaje się nagrody pieniężne oraz medale – złote, srebrne i brązowe, przy czym zdarzało się, że w jednej edycji przyznano dwa złote medale lub żadnego złotego[3]. Wśród jurorów znalazł się m.in. Zdzisław Pogoda[5].
| rok | laureaci | tytuły prac | |
|---|---|---|---|
| 1 | 1978 | Paweł Domański | Liczby Fibonacciego |
| Urszula Łach | Równania różniczkowe i niektóre ich zastosowania w fizyce | ||
| Bogusława Grzywacz | Przekształcenie afiniczne płaszczyzny na płaszczyznę w ujęciu analitycznym | ||
| 2 | 1979 | Dorota Kuchta i Piotr Ponikowski | Równania diofantyczne pierwszego stopnia |
| Marek Kubowicz | Równania funkcyjne | ||
| Anna Brzezińska | Nierówności i ich zastosowania | ||
| 3 | 1980 | Zbigniew Jelonek | Pewna analogia |
| Robert Cozaś | Pewne równania rekurencyjne i ich zastosowanie w teorii ułamków łańcuchowych | ||
| Waldemar Hołubowski | Inwersja | ||
| 4 | 1981 | Jarosław Wróblewski | Wokół kongruencji w pierścieniu liczb algebraicznych całkowitych |
| Jacek Rzeźnikowski | Elementy geometrii metrycznej | ||
| Elżbieta Ziarko | Metryka miejska i jej konsekwencje w planimetrii | ||
| 5 | 1982 | Mariusz Skałba | O pewnym problemie z elementarnej teorii liczb |
| Janusz Kalinowski | Powierzchnie stopnia drugiego i rysowanie kwadryk za pomocą komputera | ||
| Mirosław Matlęga | Rozcięcia powierzchni jednostronnych | ||
| 6 | 1983 | Jacek Kaleta | Twierdzenie o pewnej szczególnej metodzie całkowania |
| Wojciech Wałecki | O błonach mydlanych | ||
| Henryk Łukomski | Negacje liczb n-cyfrowych oraz otrzymywanie wyników negacji w układzie dziesiątkowym bez zamiany na układ dwójkowy | ||
| 7 | 1984 | Michał Wojciechowski | O pewnym rozkładzie figur środkowo symetrycznych |
| Bogdan Pelc | Zastosowanie kongruencji w znajdowaniu cech podzielności w dowolnym układzie liczbowym | ||
| Joanna Karwowska | Potęgowanie macierzy czwórników | ||
| 8 | 1985 | Piotr Hajłasz | O pewnej metodzie dowodzenia nierówności |
| Bogdan Pelc | O pewnym niezmienniku topologicznym wielościanów w przestrzeni n-wymiarowej | ||
| 9 | 1986 | Piotr Jędrzejewicz | O pewnych własnościach przestrzeni euklidesowych |
| 10 | 1987 | Andrzej Żuk | Opis izometrii wybranych przestrzeni metrycznych |
| Lucyna Dziedzic | Teoria głodnej kozy | ||
| 11 | 1988 | Andrzej Daniluk | O pewnych przekształceniach płaszczyzny |
| Adam Czornik | Twierdzenia Steinera i Mascheroniego | ||
| 12 | 1989 | Krzysztof Oleszkiewicz | Skacząc po stożkowych |
| Rafał Kapelko | Rachunek różniczkowy i całkowy funkcji zmiennej naturalnej | ||
| Katarzyna Trójca | Granica złożenia funkcji | ||
| 13 | 1991 | Marcin Kasperski | 27 zbiorów wypukłych bez środka symetrii |
| Grzegorz Zwara | Wspólne punkty stałe wielomianów komutujących | ||
| Małgorzata Sęk | Łamane spiralne | ||
| 14 | 1992 | Marek Pycia | Pewne nierówności funkcyjne |
| Krystian Witkowski | O pewnych ciągach rekurencyjnych | ||
| 15 | 1993 | Ilona Królak | Symbol Newtona – inaczej |
| Roman Wencel | Czytając Sierpińskiego | ||
| 16 | 1994 | Piotr Wojciech Śniady | Geometryczne dowody twierdzeń dotyczących ułamków Fareya |
| Piotr Matusiewicz | Ilustracja geometryczna najczęściej spotykanych średnich algebraicznych | ||
| 17 | 1995 | Tomasz Osman | Wielowymiarowe uogólnienie twierdzenia Bezouta |
| Krzysztof Krupiński i Karol Tokarczyk | Nakładanie się wielu figur wewnątrz wielokątów | ||
| Rafał Łochowski | Zależności między zbieżnością i rozbieżnością pewnych szeregów | ||
| 18 | 1996 | Michał Stukow | Krótka historia dowodu pewnego twierdzenia |
| Adam Osękowski | Zastosowanie liczb zespolonych w zadaniach geometrycznych | ||
| Tomasz Kowalski i Artur Wirowski | Cechy podzielności liczb | ||
| 19 | 1997 | Grzegorz Kapustka i Michał Kapustka | O pewnych własnościach parzystokątów wpisanych i opisanych na okręgach |
| Maciej Mostowski | O wielomianach przyjmujących w liczbach całkowitych wartości będące kwadratami liczb całkowitych | ||
| 20 | 1998 | Michał Ślęzak i Michał Tkacz | Sfera dwunastu punktów |
| Jakub Gismatullin | O pewnych własnościach sumy cyfr | ||
| 21 | 1999 | Jakub Onufry Wojtaszczyk | O liczbie podziałów wielokąta wypukłego na równoległoboki |
| Łukasz Kamiński i Paweł Rochman | Sumy ze współczynnikami Newtona | ||
| 22 | 2000 | Piotr Sulich | Obrót o kąt na płaszczyźnie: zastosowania i własności |
| Mirosław Żwiryn | Wstęp do teorii macierzy nD | ||
| 23 | 2001 | Juliusz Jabłecki | O pewnym równaniu funkcyjnym |
| Piotr Sulich | Analogia ciągu Fibonacciego i dowolnych rekurencji liniowych | ||
| Łukasz Brzyski | Prosta Eulera i jej własności | ||
| Jan Kowal | Nie tylko cyrklem i linijką | ||
| 24 | 2002 | Wiesław Zajiczek | Matematyczne modele osobliwości czasoprzestrzeni klasycznych |
| Łukasz Lach | Rozwiązywanie wybranych problemów planimetrii i algebry przy zastosowaniu liczb zespolonych | ||
| Krzysztof Rutczyński | Anatomia zbioru Mandelbrota i jej związek z ciągiem Fibonacciego | ||
| Jakub Staromłyński | Rekurencja i funkcje tworzące | ||
| 25 | 2003 | Marcel Kołodziejczyk | Waga szalkowa i uogólniony problem fałszywej monety |
| Aleksandra Kwiatkowska | O istnieniu funkcji ciągłej, przyjmującej każdą wartość z góry zadaną ilość razy | ||
| Juliusz Jabłecki | O rozrzedzeniach zbioru liczb naturalnych i szeregach P-harmonicznych | ||
| Krzysztof Mroczek | Problem komiwojażera | ||
| Piotr Szafruga | Wielowymiarowe muzeum i jego strażnicy | ||
| Juliusz Jabłecki i Lech Stawikowski | O porządkowaniu zależności wektorów losowych związanym z pewną klasą funkcji | ||
| Arkadiusz Męcel | O twierdzeniu Morleya do funkcji na wymiar | ||
| Robert Obryk | O ukrytej podzielności wielomianów jednej zmiennej | ||
| 26 | 2004 | Marcin Pitera | Niezmienniki w geometrii |
| Agnieszka Kałużna | Uogólnienie twierdzenia Stewarta na czworościan | ||
| Lech Stawikowski | Ciągi jednomonotoniczne, funkcje modularne i nierówności | ||
| Arkadiusz Męcel | Zbiory fraktalne | ||
| 27 | 2005 | Michał Marcinkowski | Prz(e)chodzi Euler do Nagela... |
| Paweł Janica | Podziały przestrzeni euklidesowych | ||
| Tomasz Warszawski | O cyklach i klikach | ||
| Arkadiusz Męcel | Symetrie różniczkowe | ||
| Marcin Pitera | Kilka problemów na szachownicy | ||
| Jan Szejko | Dwusieczna, wysokość i środkowa przecinające się w jednym punkcie | ||
| Jarosław Pyzik | O sumach, ich właściwościach i wykorzystaniu | ||
| 28 | 2006 | Jan Szejko | Ciąg, który lubi nierówności |
| Krzysztof Dorobisz | Reszty potęgowe | ||
| Tomasz Tkocz | O problemie związanym z twierdzeniem Rolle'a | ||
| Aleksander Kubica | Od zadania olimpijskiego do twierdzenia | ||
| Magdalena Bojarska | O liczbie kątów ostrych wielokąta | ||
| Jarosław Pyzik | Co je koza na śniadanie | ||
| 29 | 2007 | Tomasz Kobos | Zbiory kresowe dla wielomianów o współczynnikach całkowitych |
| Magdalena Bojarska | O cyklach Hamiltona w grafach powstałych z drzew | ||
| Mateusz Pluta | Wykorzystanie inwersji względem okręgu w dowodzie twierdzenia o n 2 okręgach stycznych | ||
| Mikołaj Bińkowski | O wpisywaniu trójkątów w trójkąty i pewnym szczególnym punkcie | ||
| Przemysław Mazur | (Nie)rozwiązany problem w teorii nierówności | ||
| Jarosław Pyzik | Waga elektroniczna i problem monety fałszywej | ||
| Danuta Niedziałowska | Matematyczna zabawka, czyli o macierzy Wythoffa | ||
| Krzysztof Kamil Pisera | Podzielność liczb naturalnych | ||
| 30 | 2008 | Joachim Jelisiejew | Nierówności między średnimi |
| Martha Ubik | Punkty charakterystyczne na prostej Eulera | ||
| Adam Wyrzykowski | Podzielność liczb w poziomych rzędach trójkąta Pascala | ||
| Mikołaj Bińkowski | Nullstellensatz w kombinatoryce przestrzennej | ||
| Jacek Rzeniewicz | Numeryczne rozwiązywanie problemów matematycznych | ||
| 31 | 2009 | Martha Ubik | Oszacowanie sumy długości przekątnych |
| Michał Zając | O pewnej grze grafowej | ||
| Tomasz Dwojak | Twierdzenie Leibniza oraz twierdzenie o siecznych dla wielokąta | ||
| Maciej Rzeszut | Charakteryzacja złożeń ustalonej liczby rzutów liniowych | ||
| 32 | 2010 | Michał Miśkiewicz | Urok zbioru µ |
| Tomasz Pełka | Jak zabrać się za potężną potęgę i znaleźć Grupę Trzymającą Rozwiązanie | ||
| Mateusz Wróbel | Nieprawdopodobieństwo – czyli o tym, jak matematyk rzuca igłą | ||
| Bartosz Górecki | Średnie ułamkowe, nierówności pomiędzy średnimi | ||
| Kamil Piszczek | Parabole i ich własności | ||
| 33 | 2011 | Wojciech Nadara | O prawdopodobieństwie, wyznacznikach i pokryciach cyklowych |
| Anna Dymek | Sangaku – japońskie inspiracje | ||
| Aleksander Czarnecki | Problem pewnych ciągów | ||
| Adam Baranowski | Liczby zespolone w geometrii | ||
| 34 | 2012 | Wojciech Nadara | Grafy k-dobre |
| Bartłomiej Zawalski | Powrót średnich | ||
| Dominik Burek | O tajemniczym punkcie 442 |X | ||
| Aleksander Horawa | Skończone przestrzenie metryczne | ||
| Anna Szczepańska | Zadanie o spotkaniu | ||
| 35 | 2013 | Kamil Rychlewicz | Bramki unarne w logice wielowartościowej |
| Samuel Kozłowski | Punkt Miquela i powiązane zagadnienia w zadaniach geometrycznych | ||
| Bartłomiej Grochal | Tajemnice funkcji σ oraz τ. Dzielniki liczb naturalnych | ||
| Rafał Żelazko | Charakterystyka rozbicia zbioru co najwyżej przeliczalnego | ||
| 36 | 2014 | Paweł Piwek | Krzywe przegubowe |
| Artur Zubilewicz | Krzywe stożkowe | ||
| Michał Baran | Przeprawa przez podzielności sum kwadratów | ||
| Kamil Klimkowski | O pewnym równaniu funkcyjnym | ||
| 37 | 2015 | Tomasz Przybyłowski | O budowaniu na trójkącie |
| Michał Zawalski | Uogólnione twierdzenie Grünbauma | ||
| Filip Rękawek | O równobocznym trójkącie kappa i jego własnościach | ||
| Krzysztof Zamarski | Ciągi komplementarne | ||
| Jadwiga Czyżewska | Kolorowanie płaszczyzny, prostych, okręgów | ||
| Wojciech Niewiara, Michał Stach, Piotr Sikorski, Tobiasz Szemberg | Kolorowanie płaszczyzny | ||
| 38 | 2016 | Łukasz Kamiński | Przewodniki i pary maksymalne |
| Adam Klukowski | Wielomiany z podłogami | ||
| Grzegorz Dłużewski | O pewnej charakteryzacji równoległościanu | ||
| 39 | 2017 | Wojciech Kretowicz | Podzielność silni a suma cyfr |
| Radosław Peszkowski, Andrzej Szablewski i Tobiasz Szemberg | Twierdzenie Sylvestera-Gallai dla okręgów | ||
| Małgorzata Róg | Paradoks pierwszeństwa, czyli gry zaprzeczające intuicjom o prawdopodobieństwie | ||
| 40 | 2018 | Stanisław Hauke | Czworokąty bliźniacze |
| Filip Rękawek | O trójkątach kappa i ich własnościach | ||
| Mariusz Trela | Kolorowanie prostych w |F2p | ||
| Paweł Sawicki | Hexapawn wydłużony | ||
| 41 | 2019 | Kosma Kasprzak | Uwagi na temat pewnych granic występujących w teorii funkcji prawie okresowych |
| Radosław Żak | Ciągi trzech kwadratów i krzywe eliptyczne | ||
| Mikołaj Pater | Okrąg mixtilinear i jego własności | ||
| Aleksander Bosek | Wybrane własności ciągów Perrina k-tego rzędu | ||
| Mateusz Scharmach | Dwuwymiarowe ciągi Dolda | ||
| Adam Barański | O podzielności rozwiązań równania Pella | ||
| 42 | 2020 | Bartosz Chomiński | O pewnym kryterium zbieżności szeregów trygonometrycznych |
| Radosław Żak | Sprzężenie izogonalne i kilka własności punktu X25 | ||
| Stanisław Majchrzak | Od trójkątów do krzywych stożkowych, czyli o prostej innej niż wszystkie | ||
| Daniel Goc | W-zbieżność funkcji | ||
| Piotr Juszczyk | O ciągu z zadania 12. LXX Olimpiady Matematycznej | ||
| Gabriel Kiciński | O nierówności jednorodnej z permutacjami i jej Shapiro-podobnym analogu | ||
| Filip Konieczny | Przekształcenia rzutowe i inwolucje | ||
| 43 | 2021 | Bartłomiej Bychawski | Szczególne podgrupy skończonego indeksu w grupie warkoczy B_3 |
| Radosław Żak | Podciągi | ||
| Łukasz Orski | Własności homotopijne przestrzeni odwzorowań surjektywnych | ||
| Dawid Bugajewski | Wybrane zagadnienia teorii szeregów formalnych | ||
| Stanisław Majchrzak | Okręgi i biegunowe wokół stożkowych | ||
| 44 | 2022 | Bartłomiej Bychawski | Trzecia liczba pitagorejska ciał liczbowych stopnia 2 |
| Szymon Perlicki | A Novel Method of Constructing Block Ciphers Provably Resistant to Differential and Linear Cryptanalysis | ||
| Jakub Pawlak | O pewnym przekształceniu geometrycznym | ||
| Piotr Kuc | Twierdzenie Helly’ego i zbiory na płaszczyźnie | ||
| Jakub Zieliński | Pewne uogólnienia teorii Fouriera | ||
| 45 | 2023 | Jakub Pawlak | Globalna metoda Eulera przybliżania rozwiązań autonomicznych równań różniczkowych pierwszego rzędu i jej analog w przestrzeniach liniowych |
| Jakub Zieliński | Struktura uogólnionych sit i ciągów flawiuszowskich | ||
| Dominik Figurski | Odbijanie ortocentrum | ||
| Mateusz Wawrzyniak | O pewnym szczególnym punkcie czworokąta | ||
| Franciszek Hansdorfer | Odwzorowania addytywne i geometria | ||
| 46 | 2024[7] | Antoni Łuczak | O Krzywych Apoloniusza w Trójkącie |
| Miłosz Płatek | N_aG_eL i okręgi z nimi związane | ||
| Kazimierz Chomicz | Dowód i zastosowania własności hiperboli prostokątnych | ||
| Anna Koziara | O pewnym zastosowaniu punktów izogonalnie sprzężonych w czworościanie | ||
| Adam Mariusz Lubiński | O weryfikacji tautologii logicznych przy użyciu przekształceń algebraicznych |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ „Delta”, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-08].
- ↑ „PTM - 40-lecie miesięcznika DELTA”. [dostęp 2023-01-16].
- ↑ a b
O konkursie, deltami.edu.pl [dostęp 2024-11-05].
- ↑ Konkursu Prac Uczniowskich z Matematyki im. Pawła Domańskiego, deltami-old.mimuw.edu.pl, 29 września 2022 [dostęp 2024-11-05].
- ↑ Jury, deltami.edu.pl [dostęp 2024-11-05].
- ↑ KUPzM - Lista laureatów - Delta [online], deltami.edu.pl [dostęp 2024-11-05].
- ↑ KUPzM - Aktualności - Delta [online], deltami.edu.pl [dostęp 2024-11-07].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona internetowa czasopisma [dostęp 2024-05-18].
- Archiwalne numery Delty od 1974
- DeltamiEduPl – kanał czasopisma na YouTube [dostęp 2024-05-18].
Kategorie:
- Polskie czasopisma popularnonaukowe
- Polskie czasopisma komputerowe
- Czasopisma Polskiego Towarzystwa Matematycznego
- Czasopisma matematyczne polskich uczelni
- Literatura popularyzująca matematykę
- Polskie czasopisma fizyczne
- Polskie czasopisma astronomiczne
- Polskie czasopisma informatyczne
- Czasopisma wydawane od 1974
- Miesięczniki w Polsce