Przejdź do zawartości

Definicja sytuacji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Definicja sytuacji – określenie przez partnerów interakcji dyspozycji do działania w danej sytuacji społecznej oraz uświadomienie sobie własnego położenia w niej[1]. Zdefiniowanie sytuacji zależne jest od jej percepcji oraz wartości, jakie dana jednostka posiada. Dla osób biorących udział w interakcji wybór sposobu definiowania sytuacji zależy od położenia jednostek w strukturze społecznej[2].

Pojęcie definicji sytuacji zostało wprowadzone do socjologii przez Williama Thomasa. Po raz pierwszy explicite pojawia się w publikacji Chłop polski w Europie i Ameryce. Używał go zamiast określeń takich jak „reguły zachowania się”, ponieważ chciał przez to podkreślić podmiotowość człowieka[3]. Odnosząc się do popularnych wówczas eksperymentów behawiorystów, Thomas postulował badania eksperymentalne w taki sposób, aby badać reakcje nie na zachowania, ale na znaczenia przypisywane innym osobom, a więc sposoby definiowania sytuacji[4].

Problem ten był szczegółowo analizowany przez Ervinga Goffmana. Podczas interakcji, opisywanych przez niego jako występy, jednostki wybierają dla siebie odpowiednie fasady[5], dostarczające podstawowych elementów definicji sytuacji, przy czym narzucanie innym własnych definicji sytuacji jest celem występów[1]. Sposób zachowania jednostki wynika ze sposobu zdefiniowania własnego położenia[6]. W procesie interakcji definicje te są negocjowane między aktorami w takim stopniu, w jakim pozwalają na to ramy. Wyjście poza ramy powodowałoby, że sytuacje byłyby nierozpoznawalne i interakcje nie byłyby możliwe[7]. Negocjacje prowadzą z kolei do instytucjonalizacji działań we wzory zachowań[8], czego początkowym etapem są procesy nawykania. Dzięki nawykom sytuacje nie muszą być definiowane ciągle na nowo[9]. Powtarzając nawykowo te same aktywności, jednostka ugruntawia wzory zachowań, które stają się podstawą porządku społecznego[10].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Szacka 2003 ↓, s. 129.
  2. Szacki 2002 ↓, s. 849.
  3. Szacki 2002 ↓, s. 576.
  4. Szacki 2002 ↓, s. 576-577.
  5. Goffman 2000 ↓, s. 57.
  6. Goffman 2010 ↓, s. 10.
  7. Szacka 2003 ↓, s. 131.
  8. Szacka 2003 ↓, s. 131-132.
  9. Berger i Luckmann 2010 ↓, s. 80.
  10. Zemło 2003 ↓, s. 255.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]