Dali (mitologia)

Dali
Dali także Dæl
	bogini przyrody, zwierząt i łowów
Występowanie	mitologia gruzińska
Siedziba	góry Gruzji
	Rodzina
Dzieci	Amirani

Dali (gruz. დალი) także Dæl w języku swańskim^[1] – w mitologii gruzińskiej bogini przyrody, zwierząt i łowów. Kult Dali rozpowszechniony był szczególnie w regionach górskich.

Etymologia

Pochodzenie imienia Dali nie jest do końca znane^[1]. Wiele imion postaci mitologii Swanów związanych jest z wczesnym Gruzińskim Kościołem Prawosławnym, jednak Dali do nich nie należy^[1]. Badacze wiążą słowo Dali ze słowami oznaczającymi boga w językach nachskich – z czeczeńskim dēla, inguskim dǣlə czy bacbijskim dale^[1]. Inne teorie łączą Dali z gruzińskim słowem dila (pol. „poranek”) lub osetyjskim dælimon (pol. „demon”).

Bogini

Kult Dali rozpowszechniony był szczególnie w regionach górskich^[2]. Dali słynęła z piękności, miała długie, jasne, złote włosy i białą, promienną skórę^[2]. Mieszkała wysoko w górach, gdzie czuwała nad dzikimi zwierzętami^[2]. Według niektórych mitach Swanów, przedstawiana była dojąc koziorożce alpejskie^[1].

Ludzie mogli czasem odławiać zwierzęta, jednak musieli przestrzegać określonych reguł^[2]. Nie wolno im było zabijać więcej niż byli w stanie donieść do wioski a pewnych, oznaczonych zwierząt, uznawanych za uosobienie bogini nie wolno było zabijać nigdy^[2], np. koziorożców ze złotymi rogami^[1].

Niektóre mity opowiadają historię związku bogini z człowiekiem – myśliwym, który po karą śmierci musiał trzymać ich relacje w tajemnicy^[2]. Z tego związku miał narodzić się Amirani, pół-człowiek pół-bóg^[2]. Według mitu Swanów, żona myśliwego, w zemście za zdradę męża, zabiła boginię, ścinając jej włosy podczas snu^[3]. Myśliwy wydobył dziecko z łona zmarłej matki i nadał mu imię Amirani^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Tuite, Kevin: The meaning of Dæl. Symbolic and spatial associations of the south Caucasian goddess of game animals. University of Montreal, 2004. [dostęp 2018-04-08]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Dali. W: Alexander Mikaberidze: Historical Dictionary of Georgia. Rowman & Littlefield, 2015, s. 246–247. ISBN 978-1-4422-4146-6. [dostęp 2018-04-08]. (ang.).
↑ ^a ^b Dali. W: Alexander Mikaberidze: Historical Dictionary of Georgia. Rowman & Littlefield, 2015, s. 121. ISBN 978-1-4422-4146-6. [dostęp 2018-04-08]. (ang.).

[Tuite-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Tuite, Kevin: The meaning of Dæl. Symbolic and spatial associations of the south Caucasian goddess of game animals. University of Montreal, 2004. [dostęp 2018-04-08]. (ang.).

[Mikaberidze246–247-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Dali. W: Alexander Mikaberidze: Historical Dictionary of Georgia. Rowman & Littlefield, 2015, s. 246–247. ISBN 978-1-4422-4146-6. [dostęp 2018-04-08]. (ang.).

[Mikaberidze121-3] Dali. W: Alexander Mikaberidze: Historical Dictionary of Georgia. Rowman & Littlefield, 2015, s. 121. ISBN 978-1-4422-4146-6. [dostęp 2018-04-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]