Dabney Coleman

Dabney Coleman
	; Dabney Coleman (2000)
Data i miejsce urodzenia	3 stycznia 1932 ; Austin
Data i miejsce śmierci	16 maja 2024 ; Santa Monica
Zawód	aktor
Współmałżonek	Ann Courtney Harrell; (1957–1959; rozwód); Jean Hale; (1961–1984; rozwód)
Lata aktywności	1961-2019

Dabney Wharton Coleman^[1] (ur. 3 stycznia 1932 w Austin, zm. 16 maja 2024 w Santa Monica^[2]) – amerykański aktor charakterystyczny. Laureat Złotego Globu 1988 dla najlepszego aktora w serialu komediowym lub musicalu.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Austin w Teksasie jako syn Mary Wharton (z domu Johns) i Melvina Randolpha Colemana^[3]. Dorastał w Corpus Christi^[4]. W 1949 wstąpił do Virginia Military Institute, a po dwóch latach studiował filozofię, historię i ekonomię na Uniwersytecie Teksańskim^[5], a potem przez półtora roku studiował prawo^[4]. W 1953 został powołany do armii Stanów Zjednoczonych i służył w Europie. Następnie przeniósł się do Nowego Jorku.

Kariera

W 1961 zadebiutował na Broadwayu w sztuce A Call on Kuprin^[6] i na szklanym ekranie jako rezydent w jednym z odcinków serialu kryminalnego ABC Naked City z Paulem Burke. Po raz pierwszy wystąpił na kinowym ekranie w roli Charliego w dramacie Sydneya Pollacka Wątła nić (1965). Wkrótce został obsadzony w rolach nikczemnych egotyków i ujmujących zrzędów^[7]. Grał mizoginistycznego szefa Dolly Parton, Lily Tomlin i Jane Fondy w Od dziewiątej do piątej (1980) oraz egoistycznego reżysera oper mydlanych, którego seksistowska postawa zainspirowała tytuł Tootsie (1982)^[8]. Za rolę „Slapa” Maxwella, egocentrycznego dziennikarza sportowego gazety „The Ledger” w sitcomie ABC The Slap Maxwell Story (1987–1988) zdobył Złoty Glob 1988 dla najlepszego aktora w serialu komediowym lub musicalu^[9].

6 listopada 2014 otrzymał gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles^[10].

Zmarł w swoim domu w Santa Monica 16 maja 2024r.

Filmografia

Przeznaczone do likwidacji (This Property Is Condemned, 1966) jako sprzedawca
Łowcy skalpów (The Scalphunters, 1968) jako Jed
Kłopoty z dziewczynami (The Trouble with Girls, 1969) jako Harrison Wilby
Szaleńczy zjazd (Downhill Racer, 1969) jako Mayo
The Brotherhood of the Bell (1970) jako agent Shephard
Przepustka dla marynarza (Cinderella Liberty, 1973) jako oficer
Dying Room Only (1973) jako Bob Mitchell
Savage (1973) jako Ted Seligson
The President’s Plane Is Missing (1973) jako senator Bert Haines
Columbo – odc. Podwójny szok (Columbo: Double Shock, 1973) jako detektyw Murray
Gołąb (The Dove, 1974) jako Charles Huntley
Petrocelli (gościnnie, 1974-1976)
Płonący wieżowiec (The Towering Inferno, 1974) jako zastępca szefa
Bad Ronald (1974) jako pan Wood
Black Fist (1975) jako Heineken
Returning Home (1975) jako Al Stephenson
Z zaciśniętymi zębami (Bite the Bullet, 1975) jako Jack Parker
Atak terroru (Attack on Terror: The FBI vs. the Ku Klux Klan, 1975) jako Paul Mathison
The Other Side of the Mountain (1975) jako Dave McCoy
Bitwa o Midway (Midway, 1976) jako kapitan Murray Arnold
Kulisty piorun (Rolling Thunder, 1977) jako Maxwell
Forever Fernwood (1977-1978) jako Merle Jeeter
Maneaters Are Loose! (1978) jako McCallum
More Than Friends (1978) jako Joshua 'Josh' Harrington
Czterdziestka z North Dallas (North Dallas Forty, 1979) jako Emmett
Od dziewiątej do piątej (Nine to Five, 1980) jako Franklin Hart Jr
Pray TV (1980) jako Marvin Fleece
Melvin i Howard (Melvin and Howard, 1980) jako sędzia Keith Hayes
Nothing Personal (1980) jako Tom Dickerson
Jak zmniejszyć wysokie koszty życia (How to Beat the High Co$t of Living, 1980) jako Jack Heintzel
Głowa nie od parady (Modern Problems, 1981) jako Mark
Callie & Son (1981) jako Randall Bordeaux
Nad złotym stawem (On Golden Pond, 1981) jako Bill Ray
Tootsie (1982) jako Ron
Zakochani młodzi lekarze (Young Doctors in Love, 1982) jako dr Joseph Prang
Buffalo Bill (1983-1984) jako Bill Bittinger
Gry wojenne (WarGames, 1983) jako McKittrick
Płaszcz i szpada (Cloak & Dagger, 1984) jako Hal Osborne / Jack Flack
Człowiek w czerwonym bucie (The Man with One Red Shoe, 1985) jako Cooper
Fresno (1986) jako Tyler Cane
Murrow (1986) jako CBS Chairan William Paley
The Slap Maxwell Story (1987-1988) jako 'Slap' Maxwell
Nakaz milczenia (Sworn to Silence, 1987) jako Martin Costigan
Dziennik sierżanta Fridaya (Dragnet, 1987) jako Jerry Caesar
Guilty of innocence:The lenell geter story (1987) jako Ed Sigel
Koń mądrzejszy od jeźdzca (Hot to Trot, 1988) jako Walter Sawyer
Maybe Baby (1988) jako Hal
Oddajcie mi dziecko (Baby M, 1988) jako Gary Skoloff
Na zawsze (Maybe Baby, 1989) jako Hal
Gdzie serce twoje (Where the Heart Is, 1990) jako Steward Mc Bain
Wyścig z czasem (Short time, 1990) jako Burt Simpson
Never Forget (1991) jako William Cox
Columbo – odc. Śmierć gwiazdy rocka (Columbo and the Murder of a Rock Star, 1991) jako Hugh Creighton
Drexell's Class (1991-1992) jako Otis Drexell
Całuję czułki, pani Applegate (Meet the Applegates, 1991) jako Aunt Bea
Brudne pieniądze (There Goes the Neighborhood, 1992) jako Jeffrey Babitt
Bogate biedaki (The Beverly Hillbillies, 1993) jako pan Drysdale
Amos i Andrew (Amos & Andrew, 1993) jako Chief of Police Cecil Tolliver
Texan (1994) jako Richard Williams
Madman of the People (1994-1995) jako Jack 'Szaleniec' Buckner
Wymuszony kompromis (Judicial Consent, 1994) jako Charles Mayron
Clifford (1994) jako Gerald Ellis
Porywacz (In the Line of Duty: Kidnapped, 1995) jako Arthur Milo
Jumanji (1996-1999) jako Ashton Philips (głos) (gościnnie)
Devil's Food (1996) jako Seymour Kecker
Jak kochają czarownice (Amour de sorcière, Un, 1997) jako Joel
Byle do przerwy (Recess, 1997-2001) jako dyrektor Peter Prickly (głos)
My Date with the President’s Daughter (1998) jako prezydent Richmond
Masz wiadomość (You've Got Mail, 1998) jako Nelson Fox
Dociekliwy detektyw (Exiled, 1998) jako Stober
Target Earth (1998) jako senator Ben Arnold. wujek Sama
Stuart Malutki (Stuart Little, 1999) jako dr Beechwood
Porwany (Taken, 1999) jako Ethan Grover
Inspektor Gadżet (Inspector Gadget, 1999) jako chief Quimby
Giving It Up (1999) jako Johnathan Gallant
Jak poślubić miliarderkę (How to Marry a Billionaire: A Christmas Tale, 2000) jako John Kennedy
Kiss My Act (2001) jako Henry
Obrońca (The Guardian, 2001-2004) jako Burton Fallin
Wakacje. Żegnaj szkoło (Recess: School's Out, 2001) jako Vance Prickly (głos)
Mila księżycowego światła (Moonlight Mile, 2002) jako Mike Mulcahey
The Perfect Pitch (on sam, 2002)
The Climb (2002) jako Mack
Where the Red Fern Grows (2003) jako dziadek
Hard Four (2005) jako Spray Loomis
Alex (Courting Alex, 2006) jako Bill Rose / Jack Atwell

Bibliografia

Dabney Coleman. T. 30: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., czerwiec 2010, s. 9. ISBN 978-83-252-0770-0.

Przypisy

↑ Dabney Coleman. Listal. [dostęp 2021-06-27]. (ang.).
↑ Dabney Coleman, ‘9 to 5’ Star Who Made a Career Out of Playing Jerks, Dies at 92. hollywoodreporter.com. [dostęp 2024-05-17]. (ang.).
↑ Dabney Coleman Biography (1932-). Film Reference. [dostęp 2021-06-27]. (ang.).
↑ ^a ^b Patricia McConnico: Dabney Coleman Biography. Texas Monthly. [dostęp 2021-06-27]. (ang.).
↑ Dabney Coleman Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-07-12]. (ang.).
↑ Dabney Coleman. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-07-26]. (ang.).
↑ Hal Erickson: Dabney Coleman Biography. AllMovie. [dostęp 2021-07-26]. (ang.).
↑ Dabney Coleman. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-07-26]. (ang.).
↑ Dabney Coleman Awards. AllMovie. [dostęp 2021-07-26]. (ang.).
↑ Malina Saval: Dabney Coleman Receives a Star on the Hollywood Walk of Fame. „Variety”, 6 listopada 2014. [dostęp 2021-07-27]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Dabney Coleman w bazie IMDb (ang.)
Dabney Coleman w bazie Notable Names Database (ang.)
Dabney Coleman w bazie Filmweb

[1] Dabney Coleman. Listal. [dostęp 2021-06-27]. (ang.).

[2] Dabney Coleman, ‘9 to 5’ Star Who Made a Career Out of Playing Jerks, Dies at 92. hollywoodreporter.com. [dostęp 2024-05-17]. (ang.).

[3] Dabney Coleman Biography (1932-). Film Reference. [dostęp 2021-06-27]. (ang.).

[texas-4] Patricia McConnico: Dabney Coleman Biography. Texas Monthly. [dostęp 2021-06-27]. (ang.).

[fanpix.famousfix-5] Dabney Coleman Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-07-12]. (ang.).

[ibdb-6] Dabney Coleman. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-07-26]. (ang.).

[7] Hal Erickson: Dabney Coleman Biography. AllMovie. [dostęp 2021-07-26]. (ang.).

[rottentomatoes-8] Dabney Coleman. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-07-26]. (ang.).

[9] Dabney Coleman Awards. AllMovie. [dostęp 2021-07-26]. (ang.).

[10] Malina Saval: Dabney Coleman Receives a Star on the Hollywood Walk of Fame. „Variety”, 6 listopada 2014. [dostęp 2021-07-27]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

1960–1979	Dan Dailey (1969) Flip Wilson (1970) Carroll O’Connor (1971) Redd Foxx (1972) Jack Klugman (1973) Alan Alda (1974) Alan Alda (1975) Henry Winkler (1976) Ron Howard / Henry Winkler (1977) Robin Williams (1978) Alan Alda (1979)
1980–1999	Alan Alda (1980) Alan Alda (1981) Alan Alda (1982) John Ritter (1983) Bill Cosby (1984) Bill Cosby (1985) Bruce Willis (1986) Dabney Coleman (1987) Michael J. Fox / Judd Hirsch / Richard Mulligan (1988) Ted Danson (1989) Ted Danson (1990) Burt Reynolds (1991) John Goodman (1992) Jerry Seinfeld (1993) Tim Allen (1994) Kelsey Grammer (1995) John Lithgow (1996) Michael J. Fox (1997) Michael J. Fox (1998) Michael J. Fox (1999)
2000–2019	Kelsey Grammer (2000) Charlie Sheen (2001) Tony Shalhoub (2002) Ricky Gervais (2003) Jason Bateman (2004) Steve Carell (2005) Alec Baldwin (2006) David Duchovny (2007) Alec Baldwin (2008) Alec Baldwin (2009) Jim Parsons (2010) Matt LeBlanc (2011) Don Cheadle (2012) Andy Samberg (2013) Jeffrey Tambor (2014) Gael García Bernal (2015) Donald Glover (2016) Aziz Ansari (2017) Michael Douglas (2018) Ramy Youssef (2019)
2020–2039	Jason Sudeikis (2020) Jason Sudeikis (2021) Jeremy Allen White (2022) Jeremy Allen White (2023)