Czas protrombinowy

Czas protrombinowy (PT) służy do oceniania zewnątrzpochodnego układu krzepnięcia. Jego wartość jest zależna od stężenia w osoczu krwi takich czynników krzepnięcia jak: czynnik II, czynnik V, czynnik VII, czynnik X i fibrynogenu.

Inne nazwy to: czas rekalcynacji osocza (w skrócie: czas rekalcynacji) i czas krzepnięcia osocza po uwapnieniu (w skrócie: czas krzepnięcia po uwapnieniu).

Metoda oznaczenia

Do osocza cytrynianowego dodaje się preparat czynnika tkankowego (TF) aby aktywować czynnik VII. Dzięki związaniu jonów wapnia przez kwas cytrynowy nie następuje aktywacja czynnika X przez VIIa (aktywowany czynnik VII), gdyż jony wapnia są potrzebne w tym etapie. Po inkubacji mierzy się czas od dodania jonów wapnia (co przy obecnym VIIa aktywuje czynnik X) do skrzepnięcia próbki.

Sposoby wyrażenia czasu protrombinowego

Czas protrombinowy możemy wyrazić jako:

• różnicę w sekundach pomiędzy PT osoby badanej i osocza kontrolnego
• procent aktywności protrombiny wyliczany z krzywej rozcieńczeń osocza prawidłowego
• procentowy wskaźnik czasu protrombinowego - wskaźnik Quicka
• współczynnik czasu protrombinowego wyrażony w sekundach
• międzynarodowy współczynnik znormalizowany - INR

Wartości prawidłowe

• 12 - 16 sek.
• 0,85 - 1,15 INR (2-3 INR zakres terapeutyczny)
• 70% - 130% wskaźnik Quicka

Wydłużenie czasu protrombinowego

• wrodzone niedobory czynników II, V, VII, X
• przewlekłe choroby miąższu wątroby
• leczenie lub przedawkowanie (zatrucie) antagonistami witaminy K lub pochodnymi kumaryny stosowanymi w celach deratyzacyjnych.
• niedobory witaminy K
• Nowe doustne leki przeciwzakrzepowe, w szczególności inhibitory Xa, w mniejszym stopniu trombiny.
• DIC
• znaczne niedobory fibrynogenu
• dysfibrynogenemie
• białaczka
• mocznica
• choroba Addisona-Biermera
• niesteroidowe leki przeciwzapalne

Skrócenie czasu protrombinowego

• zakrzepica
• trombofilia
• zwiększona aktywność czynnika VII
• okres okołoporodowy

Bibliografia

• Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 30-31. ISBN 83-7430-031-0.

Linki zewnętrzne

• O co chodzi z tym INR i czasem protrombinowym? Krótki poradnik dla Pacjentów.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.