Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec

Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec

Schwarz-Weiß-Rot

Informacje
W użyciu	1867–1919, 1933–1935
Proporcje	2:3 (1867–1918) 3:5 (1933–1935)
Wprowadzona	1867
Opis flagi	poziome pasy jednakowej szerokości, czarny, biały i czerwony.

Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec (niem. Schwarz-Weiß-Rot) – flaga, będąca symbolem trzech historycznych niemieckich bytów państwowych: Związku Północnoniemieckiego (1867–1871), Cesarstwa Niemieckiego (1871–1918) oraz III Rzeszy – zanim wprowadzono flagę ze swastyką (1933–1935).

Historia

Flaga powstała w 1867 roku w wyniku połączenia kolorów Królestwa Prus (czarny i biały) z kolorami trzech miast hanzeatyckich: Hamburga, Bremy i Lubeki (czerwony i biały). Flagę wymyślono jako symbol Związku Północnoniemieckiego, lecz nie miała ona rangi symbolu narodowego, gdyż Związek Północnoniemiecki nie reprezentował jednego konkretnego narodu, tylko był sojuszem wielu odrębnych państw. Po utworzeniu w 1871 roku Cesarstwa Niemieckiego jego władze przyjęły jako symbol tego państwa flagę czarno-biało-czerwoną, która odtąd zaczęła się odnosić do narodu niemieckiego, jako że Cesarstwo Niemieckie było państwem narodowym.

Po rewolucji listopadowej 1918 roku i klęsce Niemiec w I wojnie światowej, flaga ta, symbolizująca system monarchiczny, militarystyczny i autorytarny, została zastąpiona w Republice Weimarskiej flagą w kolorach czarnym, czerwonym i złotym, co zostało potwierdzone w art. 3 ust. 1 konstytucji Republiki. Jednak ze względu na powszechną międzynarodową rozpoznawalność, flota morska używała nadal starej flagi cesarskiej, z tą różnicą, że w lewym górnym rogu umieszczono małą flagę republikańską.

Odniesienia w symbolice narodowosocjalistycznej

Kolorystykę flagi czarno-biało-czerwonej zastosowano również w sztandarze narodowosocjalistycznej partii NSDAP i jednocześnie późniejszej fladze III Rzeszy, co miało nawiązywać do tradycji Cesarstwa Niemieckiego i stanowić symbol niechęci polityków NSDAP (późniejszych członków organów władzy III Rzeszy) do Republiki Weimarskiej.

Ilustracja przedstawiająca antyhitlerowskich demonstrantów atakujących „Bremen” zadokowany w porcie w Nowym Jorku, Stany Zjednoczone, 26 lipca 1935 r.

W 1933, wkrótce po przejęciu władzy w Niemczech przez NSDAP w wyniku zwycięskich wyborów do Reichstagu, czarno-czerwono-złota flaga Republiki Weimarskiej została zakazana i zastąpiona na powrót starą czarno-biało-czerwoną flagą Cesarstwa Niemieckiego. Rozporządzenie w tej sprawie wydał prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg. Obok czarno-biało-czerwonej flagi, jeśli to możliwe, należało wywieszać flagę NSDAP ze swastyką. Ten swoisty dualizm symboli państwowych i partyjnych trwał do 1935, kiedy to Reichstag, w pełni kontrolowany przez nazistów, uchwalił tzw. ustawy norymberskie, na mocy których m.in. ustanowiono flagę ze swastyką jedyną oficjalną flagą państwową III Rzeszy. Zmiana ta była reakcją na szeroko opisywany przez niemiecką prasę incydent, który wydarzył się w Nowym Jorku, gdzie grupa uczestników antynazistowskiej demonstracji wtargnęła na pokład niemieckiego statku pasażerskiego „Bremen” i zerwała z masztu nazistowską flagę ze swastyką. Strona amerykańska odmówiła wszczęcia postępowania karnego przeciwko sprawcom, argumentując, że nie została znieważona flaga państwowa, a jedynie symbol partii politycznej. Ówczesny przewodniczący Reichstagu, Hermann Göring, uzasadniał zniesienie czarno-biało-czerwonej flagi koniecznością „uniemożliwienia reakcjonistom zdegradowania flagi ze swastyką do rangi jedynie partyjnego proporczyka”.

Uczestnicy neonazistowskiej demonstracji w Monachium z czarno-biało-czerwonymi flagami (2005)

Ze względu na zakaz używania nazistowskiej flagi ze swastyką we współczesnych Niemczech, większość organizacji neonazistowskich przyjęła za swój symbol flagę czarno-biało-czerwoną. Jednak flaga ta nigdy nie miała znaczenia rasistowskiego ani antysemickiego, pomimo jej krótkotrwałego użycia w symbolice państwowej III Rzeszy.

Zobacz też

• Godło Cesarstwa Niemieckiego