Kubek prążkowany
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kubek prążkowany |
| Nazwa systematyczna | |
| Cyathus striatus (Huds.) Willd. Fl. berol. prodr.: 399 (1787) | |
.JPG)
.JPG)
_Willd_274333.jpg)
Kubek prążkowany (Cyathus striatus (Huds.) Willd) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cyathus, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisany został w 1778 r. przez W. Hudsona jako Peziza striata, obecną nazwę nadał mu w 1787 r. C. L Willdenow przenosząc go rodzaju Cyathus[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Cyathella striata (Huds.) Brot. 1804
- Cyathus striatus (Huds.) Willd. 1787 var. striatus
- Nidularia striata (Huds.) With. 1792
- Nidularia striata var. pusilla Berk. 1839
- Peziza striata Huds. (1778)
Nazwę polską podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako kubecznik porysowany i pucharek prążkowany[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]W kształcie kubka o wysokości 1–2 cm i szerokości 0,8–1 cm. Zewnętrzna strona ma kolor rdzawobrązowy, brązowy lub niemal czarny i jest silnie owłosiona. Brzeg jest czasami nieco wywinięty. Wewnętrzna strona jest bez owłosienia, gładka i wyraźnie podłużnie prążkowana, co jest charakterystyczną cechą gatunkową[4]. Jest srebrzyście lśniąca[5]. U dojrzałych okazów w środku kubka występują krążkowate, szare lub szarobrązowe perydiole o średnicy 1,5–2 mm[4]. Przyczepione są do owocnika cienkimi sznureczkami (funiculus)[5].
W liczbie 10–15 sztuk, jajowate lub soczewkowate, bezbarwne[5]. Rozmiar: 18–22 × 8–12 μm[4].
Biologia
[edytuj | edytuj kod]Płodny owocnik zamknięty jest błoną (epifragma), która po osiągnięciu przez owocnik dojrzałości rozrywa się uwalniając perydiole. Spadające krople deszczu powodują ich wyrzucenie z kubka wraz ze sznureczkami (funiculus). Sznureczki są kleiste i kształtem przypominają kotwicę. Po dotknięciu do podłoża okręcają się wokół cienkich łodyg, włosków, itp[5]. Puste owocniki (kubki) pozostają jeszcze jakiś czas[6].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Jest rozprzestrzeniony na całym świecie. Poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach, również na wielu wyspach. W Europie jego północna granica zasięgu biegnie przez 64 stopień szerokości geograficznej[7]. W Polsce jest gatunkiem pospolitym[3].
Rośnie na szczątkach drewna różnych gatunków drzew, zarówno liściastych, jak iglastych, a także na liściach i innych resztkach roślinnych. Najczęściej występuje w wilgotnych zaroślach i lasach[4]. Owocniki wyrastają latem i jesienią, pojedynczo lub w grupach[6].
Saprotrof. Grzyb niejadalny[4].
Gatunki podobne
[edytuj | edytuj kod]W Polsce występuje nieco podobny kubek ołowianoszary (Cyathus olla), który z zewnątrz jest jedwabiście włóknisty, wewnątrz bez prążków[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-08-28]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ a b c d e Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.
- ↑ a b Na grzyby. [dostęp 2012-01-03].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-01].