Przejdź do zawartości

Cuda świata

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Nazwa Siedem Cudów Świata odnosi się generalnie do każdej liczby najbardziej popularnych miejsc turystycznych. Najstarszą taką listą i najbardziej sławną jest Lista siedmiu cudów starożytnego świata. Był to swoistego rodzaju turystyczny przewodnik dla podróżników starożytności, którzy chcieli zobaczyć najbardziej sławne i znane miejsca.

 Osobny artykuł: Siedem cudów świata.

W tradycji Siedmiu Cudów Starożytnego Świata wiele innych list zostało zaproponowanych, zawierając zarówno ludzkie twory inżynierii, jak i cuda natury. Jednak te listy są raczej informacyjne, i nie istnieje konsensus nad jakąkolwiek z tych list.

Siedem Cudów Średniowiecznego Świata

[edytuj | edytuj kod]

Siedem cudów średniowiecznego świata jest listą, dla której nie ma jednomyślnej opinii co do jej zawartości lub nazwy[1]. Ta lista jest postrzegana bardziej poprzez typ pierwowzoru niż specyficzną listę. Podobne nazwy zawierają „cudy średniowiecza” (nie ograniczające się do specyficznego ograniczenia do liczby siedem) i „siedem cudów średniowiecza” lub „średniowiecznego umysłu”. Nazywano je także „architektonicznymi cudami średniowiecza”. Jest nieprawdopodobne, że lista ta powstała w średniowieczu. Brewer’s nazywa ją „późniejszą listą”[2]. Słowo średniowiecze zostało wymyślone przez autorów ery odrodzenia i koncepcja „średnich wieków” nie powstała aż do XV stulecia i początku działalności humanistów. Romantyzm w XIX stuleciu gloryfikował wszystkie rzeczy powiązane ze średniowieczem, lub dokładniej wszystko, co działo się przed erą oświecenia.

Najczęściej wymieniani reprezentanci cudów średniowiecza[1][2][3][4][5] to:

Inne miejsca, które zostały wymienione to:

Cuda współczesnego świata

[edytuj | edytuj kod]

American Society of Civil Engineers skompletowało następną listę cudów współczesnego świata[10]:

Cud Data rozpoczęcia Data końcowa Lokalizacje
Tunel pod kanałem La Manche 1 grudnia 1987 6 maja 1994 Cieśnina Kaletańska, Europa
Wieża CN 6 lutego 1973 26 czerwca 1976 Toronto, Ontario, Kanada
Empire State Building 22 stycznia 1930 1 maja 1931 Nowy Jork, Nowy Jork (stan), Stany Zjednoczone
Most Golden Gate 5 stycznia 1933 27 maja 1937 Na północ od San Francisco, Kalifornia, USA
Tama Itaipu styczeń 1970 5 maja 1984 Parana (rzeka), Ameryka Południowa
Plan Delta 1953 10 maja 1997 Holandia, Europa
Kanał Panamski 1 stycznia 1880 7 stycznia 1914 Przesmyk Panamski, Ameryka Środkowa

Cuda turystycznych podróży

[edytuj | edytuj kod]

Następująca lista Siedmiu Turystycznych Cudów Świata (nie zawiera miejsc pielgrzymek np. Mekka czy Częstochowa) została stworzona przez Hillman Wonders[11]:

Cuda natury

[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak z innymi listami cudów nie istnieje żaden konsensus na temat listy siedmiu cudów natury świata, chociaż była toczona debata na temat jak wielka ta lista powinna być. Jedna z wielu list została skompletowana przez CNN[12]:

Wybór nowej listy siedmiu cudów natury zorganizowała szwajcarska fundacja New7Wonders[13][14].

Podwodne cuda

[edytuj | edytuj kod]

Pochodzenie Listy Podwodnych Cudów jest nieznane, tym niemniej lista powtarza się dość często w różnych opracowaniach[15][16]:

Przemysłowe cuda

[edytuj | edytuj kod]

Brytyjska pisarka Deborah Cadbury napisała książkę „Siedem cudów świata przemysłowego”, w której opowiada o niezwykłych cudach inżynierii z XIX i XX wieku. W 2003 BBC wyprodukowała siedmioczęściowy film dokumentalny oparty na powyższej książce. W każdym jest zawarta opowieść o jednym z przemysłowych cudów. Oto one:

  1. SS „Great Eastern”
  2. Latarnia Bell Rock w Inchcape
  3. Most Brookliński
  4. Londyńska kanalizacja
  5. Pierwsza Kolej Transkontynentalna
  6. Kanał Panamski
  7. Tama Hoovera

Nowe Siedem Cudów

[edytuj | edytuj kod]

Od 2000 roku zostały wypromowane dwie listy „Nowych Siedmiu Cudów”.

 Osobny artykuł: Nowe siedem cudów świata.

W 2001 roku Szwajcarska organizacja NOWC zapoczątkowała inicjatywę wybrania Nowych Siedmiu Cudów Świata z ponad 200 istniejących monumentów[17]. 21 finalistów zostało ogłoszonych 1 stycznia 2006[18].

W pierwszej fazie wybierano spośród 200 budowli, na które (według danych organizatora) głosy oddało ok. 20 milionów internautów[19]. Spośród 77, które uplasowały się na najwyższych miejscach, jury w składzie 7 najlepszych architektów (Zaha Hadid, Tado Ando, Cesar Pelli i Harry Seidler pod kierownictwem ówczesnego Dyrektora Generalnego UNESCO Federico Mayor Zaragoza) wybrało 21 finalistów[20][21]. Po protestach ze strony Egiptu, Minister Kultury Frouk Hosini i Zahi Hass ustalili, że wybór ten nie ma ani naukowego ani oficjalnego podłoża i określili go jako „eksces”. Piramidy z Gizy zostały usunięte z listy i ogłoszone jako „wieczny cud świata”. W trzeciej fazie od stycznia 2006 do czerwca 2007 można było oddawać głosy przez internet, telefon lub za pomocą SMS-a. Zgodnie ze słowami organizatora oddano 100 milionów głosów[22]. 7 lipca 2007 w Lizbonie ogłoszono listę nowych siedmiu cudów świata:

Inicjatywa ta spotkała się z krytyką między innymi dlatego, że wzięcie udziału w głosowaniu było możliwe jedynie online lub telefonicznie. Każdy człowiek powinien mieć prawo wzięcia udział w głosowaniu, jednakże przeważająca większość nie posiada dostępu do tychże technologii. W odpowiedzi na to Weber ujawnił, że w przeciągu jednego tygodnia z Mali oddano w sumie więcej głosów niż z Niemiec[23]. Podczas gdy ONZ uznało zgodność inicjatywy Webera z celami milenijnymi ONZ[24] UNESCO zdystansowało się do tego tłumacząc, iż rozgrywa się przy tej okazji kampania mediów, która nie odpowiada ani kryteriom naukowym, ani nie służy ich zagłębianiu, w przeciwieństwie do przyjęcia monumentu do listy Światowego Dziedzictwa UNESCO[25].

W listopadzie 2006 amerykańska gazeta USA Today w połączeniu z amerykańskim telewizyjnym programem Good Morning America utworzyła listę Nowych Siedmiu Cudów wybranych przez ławę sześciu sędziów[26]. Cuda były ogłaszane stopniowo, jedno na dzień na przestrzeni tygodnia jako specjalne wydarzenie w programie Good Morning America. Ósmy cud został wybrany 24 listopada z głosów oglądających[27].

Cud Lokalizacja Data Ogłoszenia
Pałac Potala Lhasa, Tybet 9 listopada 2006
Stare Miasto w Jerozolimie Jerozolima, Izrael 10 listopada 2006
Polarne czapy lodowe Islandia 13 listopada 2006
Hawaiian National Marine Monument Hawaje, USA 14 listopada 2006
Internet Globalna Sieć 15 listopada 2006
Piramidy Majów z Chichén Itzá Jukatan, Meksyk 16 listopada 2006
Park Narodowy Serengeti Kenia i Tanzania, Afryka 17 listopada 2006
Wielki Kanion (wybrany przez widzów „Ósmy Cud”) Arizona, Stany Zjednoczone 24 listopada 2006

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Hereward Carrington (1880–1958), „Siedem cudów świata: starożytnego, średniowiecznego i współczesnego”, reprinted in the Carington Collection (2003) ISBN 0-7661-4378-3, page 14.
  2. ↑ a b Brewer’s Dictionary of Phrase and Fable. I. H. Evans (red.). Londyn: Wydawnictwo Cassell, 1975, s. 1163.
  3. ↑ WonderClub.com.
  4. ↑ Edward Latham. A Dictionary of Names, Nicknames and Surnames, of Persons, Places and Things (1904), page 280.
  5. ↑ Francis Trevelyan Miller, Woodrow Wilson, William Howard Taft, Theodore Roosevelt. America, the Land We Love (1915), page 201.
  6. ↑ The Complete Idiot’s Guide to the Crusades (2001, page 153).
  7. ↑ The Rough Guide To England (1994, page 596).
  8. ↑ Palpa, as You Like it (page 67).
  9. ↑ The Catholic Encyclopedia, v.16 (1913), page 74.
  10. ↑ American Society of Civil Engineers Seven Wonders. [dostęp 2006-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-02)].
  11. ↑ Hillman Wonders.
  12. ↑ CNN Natural Wonders.
  13. ↑ Mazury i Białowieża solidarne w konkursie na 7 cudów natury, rp.pl, 11-03-2009.
  14. ↑ The official global voting platform of New7Wonders (en.).
  15. ↑ Underwater Wonders of the World.
  16. ↑ 2nd list of Underwater Wonder. [dostęp 2006-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].
  17. ↑ New Seven Wonders.
  18. ↑ Finalist Page.
  19. ↑ Spiegel Online: Umstrittene Wahl.
  20. ↑ New Seven Wonders Milestones. new7wonders.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-08)]. (ang.)..
  21. ↑ 21 Finalists of The Official New 7 Wonders of the World. [dostęp 2012-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-10)].
  22. ↑ Stern.de/dpa: Die neuen sieben Weltwunder: Kolosseum schlägt Neuschwanstein, 1 lutego 2008 (niem.).
  23. ↑ New7wonders.com: Voting Analysis.
  24. ↑ United Nations Office for Partnerships: World Votes for New Seven Wonders (ang.).
  25. ↑ UNESCO: UNESCO confirms that it is not involved in the New 7 wonders of the world campaign (ang.).
  26. ↑ New Seven Wonders panel.
  27. ↑ ABC Good Morning America „7 New Wonders” Page.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Cox, Reg, and Neil Morris, The Seven Wonders of the Modern World. Chelsea House Publications: Library. October, 2000. ISBN 0-7910-6048-9.
  • Cox, Reg, Neil Morris, and James Field, The Seven Wonders of the Medieval World. Chelsea House Publications: Library. October, 2000. ISBN 0-7910-6047-0.
  • D’Epiro, Peter, and Mary Desmond Pinkowish, What Are the Seven Wonders of the World? and 100 Other Great Cultural Lists. Anchor. December 1, 1998. ISBN 0-385-49062-3.
  • Morris, Neil, The Seven Wonders of the Natural World. Chrysalis Books. December 30, 2002. ISBN 1-84138-495-X.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cuda_świata&oldid=75302302”