Zasłonak glinkowaty

Zasłonak glinkowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	zasłonakowate
Rodzaj	zasłonak
Gatunek	zasłonak glinkowaty
	Nazwa systematyczna
	Cortinarius bolaris (Pers.) Fr.; Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 282 (1838)
	Zasięg
	; Zasięg występowania w Europie i Azji
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zasłonak glinkowaty (Cortinarius bolaris (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy naukowe^[2]:

Agaricus bolaris Pers. 1801
Inoloma bolare (Pers.) Wünsche 1877

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1975 r^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–6 cm, kształt początkowo półkulisty lub łukowaty, później prostołukowaty, starsze okazy stają się płaskie. Powierzchnia jasnożółtawa, pokryta łuskami w kolorze od cynobrowoczerwonego do szafranoczerwonego. Podczas suchej pogody kapelusz płowieje^[4]. Powierzchnia jest sucha, niehigrofaniczna^[5].

Blaszki

Początkowo kremowożółte lub bladoochrowożółte, z czasem ciemnieją i stają się płowordzawe, na koniec jasnocynamonowe^[4]. Są nieco przyrośnięte do trzonu i dość gęste^[5].

Trzon

Wysokość 4–8 cm, grubość do 1,5 cm, walcowaty. U młodych okazów pełny, u starszych pusty. Powierzchnia pod kapeluszem białokremowa i trochę łuskowata, poza tym ma kolor białawożółtawy i pokryta jest dość gęsto cynowobrowoczerwonymi włókienkami i łuskami. Podstawa ciemniejsza, ciemnoczerwona^[4].

Miąższ

W kapeluszu białawy, w trzonie żółtawy lub ochrowy, u podstawy jeszcze ciemniejszy, szarawożółty. Z czasem stopniowo coraz bardziej ciemnieje i staje się czerwonobrązowy. Smak i zapach niewyraźny^[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników czerwonobrązowy. Zarodniki jajowate lub niemal kuliste, nieco brodawkowate, o rozmiarach 6–8 × 5–6 μm. Pleurocystyd brak^[5].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony we wschodniej części Ameryki Północnej, notowany jest też w Kostaryce^[5]. Występuje także w większości krajów Europy^[6].

Rośnie w lasach liściastych i mieszanych, na ziemi, wśród mchów. W Polsce owocniki wytwarza od sierpnia do listopada. Rośnie niemal wyłącznie pod bukami^[3], rzadko tylko pod dębami. Preferuje gleby kwaśne. Zazwyczaj występuje pojedynczo, czasami tylko tworzy niewielkie grupki owocników i^[6].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[3], grzyb trujący. Zawiera orellaninę i powoduje zatrucia orellaninowe (8 grupa zatruć grzybowych)^[4].

Gatunki podobne

Zasłonaki tworzą bardzo liczną grupę gatunków, na ogół trudnych do rozróżnienia. Zasłonaka glinkowatego jednak łatwo odróżnić, gdyż posiada kilka charakterystycznych cech: czerwonołuskowaty kapelusz, trzon typowo walcowaty i charakterystyczną barwę kapelusza i trzonu^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e MushroomEXpert. [dostęp 2013-03-04]. (ang.).
↑ ^a ^b Cortinarius bolaris. [dostęp 2013-06-10].

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).

[sf-2] Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[wag-4] Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[mushroom-5] MushroomEXpert. [dostęp 2013-03-04]. (ang.).

[bolaris-6] Cortinarius bolaris. [dostęp 2013-06-10].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]