Melanoleuca

Ciemnobiałka
	; Ciemnobiałka jasnoszara
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	incertae sedis
Rodzaj	ciemnobiałka
	Nazwa systematyczna
	Melanoleuca Pat.; Cat. Rais. Pl. Cellul. Tunisie (Paris): 22 (1897)
	Typ nomenklatoryczny
	Melanoleuca vulgaris (Pat.) Pat. 1897
	Multimedia w Wikimedia Commons

Melanoleuca Pat. (ciemnobiałka) – rodzaj grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)^[1].

Charakterystyka

Naziemne grzyby saprotroficzne zbudowane z bezsprzążkowych strzępek. Wytwarzają owocniki podobne do gąsek, o suchych, higrofanicznych kapeluszach z blaszkowym hymenoforem. Blaszki hymenoforu są ubarwione biało lub jasnoochrowo, zbiegające lub zatokowato wycięte, o regularnej tramie. U niektórych gatunków występują wrzecionowate cystydy, z kryształkami na szczycie. Zarodniki ciemnobiałek mają pokrój eliptyczny, są pokryte drobnymi brodawkami, pozbawione pory rostkowej, a ich wysyp przeważnie biały, czasem różowy, amyloidalny^[2]. Oznaczanie wielu gatunków jest trudne i możliwe tylko przy użyciu mikroskopu^[3].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1998 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten opisywany był też jako ciemnogłówka lub gąsowniczka^[4]. Synonimy łacińskie: Melaleuca Pat., Psammospora Fayod^[5]

Gatunki występujące w Polsce:

Melanoleuca adstringens (Pers.) Konrad 1927 – ciemnobiałka różowoblaszkowa
Melanoleuca amica (Fr.) Singer 1943^[6]
Melanoleuca angelesiana A.H. Sm. 1944^[7]
Melanoleuca arcuata (Bull.) Singer 1935 – ciemnobiałka brązowomiąższowa
Melanoleuca bataillei Malençon 1975^[7]
Melanoleuca brevipes (Bull.) Pat. 1900 – ciemnobiałka krótkotrzonowa
Melanoleuca cognata (Fr.) Konrad & Maubl. 1927 – ciemnobiałka płowa
Melanoleuca decembris Métrod ex Bon 1986^[6]
Melanoleuca exscissa (Fr.) Singer 1935 – ciemnobiałka jasnoszara
Melanoleuca graminicola Kühner & Maire 1934 ciemnobiałka trawnikowa
Melanoleuca grammopodia (Bull.) Murrill 1914 – ciemnobiałka prążkowanotrzonowa
Melanoleuca heterocystidiosa (Beller & Bon) Bon 1984^[6]
Melanoleuca humilis (Pers.) Pat. 1900 – ciemnobiałka niska
Melanoleuca kavinae (Pilát & Veselý) Singer 1936^[6]
Melanoleuca leucophylloides (Bon) Bon 1980^[7]
Melanoleuca melaleuca (Pers.) Murrill 1911 – ciemnobiałka ciemna
Melanoleuca microcephala (P. Karst.) Singer 1935^[6]
Melanoleuca oreina (Fr.) Kühner & Maire 1934^[6]
Melanoleuca polioleuca (Fr.) Kühner & Maire 1934 – ciemnobiałka białoszara
Melanoleuca rasilis (Fr.) Singer 1939^[6]
Melanoleuca resplendens (Fr.) Murrill 1914 – tzw. gąska żółtobiała
Melanoleuca robertiana Bon 1990^[6]
Melanoleuca schumacheri (Fr.) Singer 1943 – ciemnobiałka szarawa
Melanoleuca strictipes (P. Karst.) Jul. Schäff. 1951 – ciemnobiałka popękana
Melanoleuca stridula (Fr.) Singer 1943 – ciemnobiałka bulwiastotrzonowa
Melanoleuca subalpina (Britzelm.) Bresinsky & Stangl 1976 – ciemnobiałka subalpejska
Melanoleuca subpulverulenta (Pers.) Singer 1939 – ciemnobiałka beżowoszara
Melanoleuca substrictipes Kühner 1978^[6]
Melanoleuca verrucipes (Fr.) Singer 1939 – ciemnobiałka brodawkowanotrzonowa

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie^[1]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody^[4] (bez przypisów), oraz według internetowego rejestru gatunków (przypisy).