Przejdź do zawartości

Chodorów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Chodorów
Ходорів
Ilustracja
Pałac w Chodorowie, 1913
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 lwowski

Rejon

stryjski

Prawa miejskie

1394

Burmistrz

Oleh Kocowskyj

Powierzchnia

8,25 km²

Wysokość

255 m n.p.m.

Populacja (2022)
• liczba ludności


8954[1]

Nr kierunkowy

380 3239

Kod pocztowy

81750

Tablice rejestracyjne

(UA) BC

Położenie na mapie obwodu lwowskiego
Mapa konturowa obwodu lwowskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Chodorów”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Chodorów”
Ziemia49°24′N 24°19′E/49,400000 24,316667
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Chodorów (ukr. Ходорів, Chodoriw) – miasto na Ukrainie, w rejonie stryjskim, w obwodzie lwowskim.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Chodorów, dawniej Chodorostaw, nad rzeką Ług po raz pierwszy wspominany jest w dokumentach w 1394 r. Prawo magdeburskie otrzymał w 1436 r., co potwierdzono w 1524 r. Właściciel miejscowych dóbr ziemskich Jursza, którego rodzina otrzymała nazwisko Chodorowskich, założył tu w 1460 r. parafię rzymskokatolicką pw. Wszystkich Świętych. On też ufundował pierwszy drewniany kościół, który w latach 1620–1621 zniszczył najazd Turków i Tatarów. Kolejny kościół zniszczyły w 1655 r. wojska moskiewskie i szwedzkie. Odbudowano go na początku XVIII w. dzięki rodzinom Chodorowskich i Cetnerów. Obecny murowany kościół wzniesiono w latach 1777–1779 dzięki rodzinie Rzewuskich, kolejnych właścicieli Chodorowa[2].

Do I rozbioru Polski (1772) miasto powiatowe w województwie ruskim I Rzeczypospolitej (prowincja małopolska); własność polskiej rodziny szlacheckiej Chodorowskich do roku 1694. W latach 1772–1918 miasto w powiecie bóbreckim w prowincji Galicja zaboru austriackiego. W okresie zaborów mieścił się tutaj sąd powiatowy, natomiast sąd okręgowy znajdował się w Złoczowie; prowadziła tędy linia kolejowa lwowsko-czerniowiecka.

W XIX wieku własność większościowa należała do hrabiów Lanckorońskich herbu Zadora. Spadkobierczyni majątku, Elżbieta Lanckorońska[3] wyszła za mąż za austriackiego pułkownika Karola de Vaux. W tym czasie Chodorów stał się ważnym węzłem kolejowym. Prowadziła tędy linia kolejowa na trasie Lwów-Stanisławów – Czerniowce – Jassy, która łączyła się z liniami Chodorów – Stryj oraz Chodorów – Potutory – Berezowica-Ostrów – Tarnopol. Przyczyniło się to bardzo do rozwoju miasta[4].

Największym zakładem w mieście była cukrownia, którą w 1912 r. założyli baron Kazimierz de Vaux, hr. Jan Zamoyski i inż. Bronisław Albinowski. Przy cukrowni powstało nowoczesne osiedle dla robotników, nazywane „Kramerówką” od nazwiska dyrektora Stanisława Kremera (1876-1935). Innym z dyrektorów cukrowni był inż. Lucjan Rydel, syn poety Lucjana Rydla[5]. W Chodorowie działały równie fabryka sody, wytwórnia papieru i tartak[4]. Jarmarki odbywały się 15 stycznia i 14 października, targ miejski w czwartek. Miasto pod koniec roku 1939 liczyło ok. 4500 mieszkańców.

W II Rzeczypospolitej miasto położone w powiecie bóbreckim województwa lwowskiego. W latach 1934–1939 miasto było siedzibą gminy Chodorów, ale nie należało do niej.

W latach 1943–1945 było schronieniem dla okolicznej ludności wiejskiej przed napadami z OUN-UPA. W tym czasie z rąk nacjonalistów ukraińskich zginęło 31 Polaków, mieszkańców Chodorowa, jednak poza terenem miasta[6].

W okresie okupacji niemieckiej ogromną rolę odegrał dyrektor cukrowni, inż. Adam Korwin-Piotrowski, który ratował młodzież przed wywózkami do Niemiec[5].

W październiku 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 3000 Żydów. 5 lutego 1943 roku zostali wywiezieni do obozu zagłady w Bełżcu i tam zamordowani[7]. Za pomoc Żydom medalami Sprawiedliwy wśród Narodów Świata zostali odznaczeni następujący polscy mieszkańcy Chodorowa: Leopold Piasecki, Władysław i Róża Stypułowie, Stefania Struk i jej syn Tadeusz oraz Henryk Pietrzyk[8][9][10][11].

W latach 1940–1941 i 1944–1959 siedziba rejonu chodorowskiego.

W Chodorowie działa oddział Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej[12].

W 1989 liczyło 12 455 mieszkańców[13].

W 2013 liczyło 9829 mieszkańców[14].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • cerkiew św. Kosmy i Damiana,
  • kościół rzymskokatolicki pw. Wszystkich Świętych – zbudowany w 1779 r, konsekrowany w 1903 r., rozbudowany w 1935 r[15], zabrany przez władze radzieckie i przebudowany na sklep (później salę sportową) po II wojnie światowej, oddany katolikom w 1990 r. Jego odbudowę zakończono w 1999 r[2].
  • pałac wybudowany w 1860 r. przez Karola de Vauxa, zwieńczony wysokim dachem czterospadowym[16]

Sport

[edytuj | edytuj kod]

W czasach II RP w mieście istniał klub piłkarski Chodorovia Chodorów.

Urodzeni w mieście

[edytuj | edytuj kod]

Ludzie związani z miastem

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Chodorowem.

Pobliskie miejscowości

[edytuj | edytuj kod]

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2022 року. Державна служба статистики України. Київ, 2022. стор.33.
  2. ↑ a b 2.1.12. Chodorów (stryjski rejon obwód Lwowski) | Kościoły i kaplice Ukrainy [online], rkc.in.ua [dostęp 2022-11-19].
  3. ↑ Kazimierz bar. de Vaux [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-01-22].
  4. ↑ a b Historia miejscowości | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2023-01-22].
  5. ↑ a b Redakcja, Moje Kresy. Chodorów – czas dobrobytu [online], Nowa Trybuna Opolska, 17 października 2013 [dostęp 2023-01-22] (pol.).
  6. ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 13, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
  7. ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 770.
  8. ↑ Piasecki Leopold. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-28]. (ang.).
  9. ↑ Stypuła Władysław & Róża (Podhajská). collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-28]. (ang.).
  10. ↑ Struk Stefania ; Son: Tadeusz. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-28]. (ang.).
  11. ↑ Pietrzyk Henryk. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-28]. (ang.).
  12. ↑ Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej.
  13. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
  14. ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
  15. ↑ Chodorów [online], www.rkc.lviv.ua [dostęp 2022-11-19].
  16. ↑ Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 284–2, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  17. ↑ Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 5.
  18. ↑ Steven Seegel: Mapping Europe’s Borderlands: Russian Cartography in the Age of Empire. University of Chicago Press, 2012, s. 232. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Miasta obwodu lwowskiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chodorów&oldid=74293370”