Cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu
 nr rej. A-301 z 1.09.1993[1]
| |||||||
| cerkiew parafialna | |||||||
.jpg) Widok ogólny | |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Miejscowość | |||||||
| Wyznanie | |||||||
| Kościół | |||||||
| Parafia |
Greckokatolicka Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu | ||||||
| Wezwanie |
Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja z Myr Licejskich do Bari | ||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie gminy Dukla  | |||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |||||||
 49°28′18,2″N 21°36′09,7″E/49,471722 21,602694
| |||||||
Cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja z Myr Licejskich do Bari w Olchowcu – parafialna cerkiew greckokatolicka znajdująca się w Olchowcu, wzniesiona w 1934.
Obiekt wpisany na listę zabytków w 1993 i włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza cerkiew w Olchowcu powstała lub została przeniesiona z innej miejscowości w 1792. Jeden z trzech dzwonów, jakie posiadała, do dnia dzisiejszego znajduje się w świątyni ustawionej na jej miejscu w 1934, kiedy rozebrano starą cerkiew. Nowa budowla poważnie ucierpiała w czasie II wojny światowej, kiedy trafiona pociskiem straciła większość wyposażenia z ikonostasem w pożarze, został uszkodzony również dach. Bezpośrednio po wojnie mieszkańcy podjęli pewne prace zabezpieczające, przerwane przez akcję „Wisła”.
W latach 40. XX wieku z pozostawionej bez opieki cerkwi rozkradziono znaczną część wyposażenia. Następnie cerkiew została zaadaptowana na kościół. W 1950 tylko postawa mieszkańców Olchowca zapobiegła jej rozbiórce, zadekretowanej przez władze. Po 1956, również z inicjatywy miejscowej ludności, dokonano kolejnych niezbędnych napraw we wnętrzu obiektu, współużytkowanego przez katolików obydwu obrządków. Dopiero w latach 80. udało się zamontować w cerkwi nowy ikonostas, a po 1992 przeprowadzić generalny remont.
W 1987 wznowiono w niej nabożeństwa greckokatolickie.
-
Elewacja południowa -
Wnętrze -
Elewacja północna
.jpg)
.jpg)
Po upadku PRL cerkiew otrzymała również ikony z nieistniejących świątyń w Leszczawce i Ruszelczycach, które posłużyły do budowy nowego ikonostasu w 1989, autorstwa Andrija Stefanowskiego; dotychczasowy ikonostas trafił do cerkwi w Gajach. Świątynia w dalszym ciągu służy katolikom dwóch obrządków – należy do greckokatolickiej parafii w Komańczy oraz do rzymskokatolickiej w Polanach. W 2000 cerkiew wróciła pod jurysdykcję greckokatolickiego władyki w Przemyślu[2].
Architektura i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew w Olchowcu jest trójdzielna, posiada wyodrębnione prezbiterium, nawę oraz babiniec. Obiekt posiada konstrukcję zrębową, jest zgodnie z tradycją orientowany. Dach cerkwi jest kalenicowy, wzmacniany blachą, wieńczą go dwie kopuły. Okna cerkwi wypełniają witraże.
-
Cmentarz przycerkiewny -
Elewacja frontowa -
Kamienny mostek
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Otoczenie
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew otoczona kamiennym murem. Do świątyni prowadzi kamienny mostek, będący unikatem na Łemkowszczyźnie i zabytkiem.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2015-12-12].
- ↑ Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 202. ISBN 978-83-61577-68-3.
