Cerkiew św. Michała Archanioła w Brzeżawie

Cerkiew
św. Michała Archanioła
w Brzeżawieobecnie kościół św. Michała Archanioła
	nr rej. A-325 z dnia 29.07.1982
	kościół filialny
	; Elewacja południowa
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Brzeżawa
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Wniebowstąpienia Pańskiego w Lipie
Wezwanie	św. Michał Archanioł
Wspomnienie liturgiczne	29 września
Historia
Data zakończenia budowy	1843
Poprzednie wyznanie	Kościół greckokatolicki
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
	Położenie na mapie gminy Bircza Brzeżawa, cerkiew
	Położenie na mapie Polski Brzeżawa, cerkiew
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Brzeżawa, cerkiew
	Położenie na mapie powiatu przemyskiego Brzeżawa, cerkiew
	49°40′31,6″N 22°21′46,7″E/49,675444 22,362972
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brzeżawie – dawna filialna cerkiew greckokatolicka wzniesiona w 1843.

Na początku lat 80. XX w. świątynia przejęta przez kościół rzymskokatolicki i użytkowana jako kościół filialny św. Michała Archanioła w parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Lipie^[2].

Obiekt wpisany na listę zabytków w 1982. Włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia

Została zbudowana w 1843, na miejscu wcześniejszej cerkwi. Remontowana na przełomie XIX i XX w. Należała do greckokatolickiej parafii w Lipie. Po wysiedleniach ludności autochtonicznej po 1947 nieużytkowana. W latach 2005–2007 przeprowadzono prace remontowe między innymi konserwację polichromii ściennej^[2].

Elewacja frontowa
Fragment ikonostasu
Elewacja północna

Architektura i wyposażenie

To budowla drewniana konstrukcji zrębowej, orientowana, trójdzielna z sanktuarium zamkniętym trójbocznie. Świątynia powtarza układ cerkwi w Lipie o dwóch bryłach, jednokalenicowym dachu z trzema baniastymi hełmami o podobnych rozmiarach^[2].

Ikonostas z drugiej połowy XIX w. rozmontowano, a ikony rozmieszczono na ścianach nawy i ścianie tęczowej. Została zachowana polichromia figuralna. W przedsionku znajduje się ikona z połowy XVII w., przedstawiająca Chrystusa Nauczającego^[3].

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2018-05-11] .
↑ ^a ^b ^c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 30, 31. ISBN 978-83-61577-68-3.
↑ Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 209, 210. ISBN 83-89188-08-2.

[Zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2018-05-11] .

[Zieliński-2] Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 30, 31. ISBN 978-83-61577-68-3.

[cerkwie_drewniane-3] Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 209, 210. ISBN 83-89188-08-2.

[1]

[2]

[3]