Woszczynka zieleniejąca
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
woszczynka zieleniejąca |
| Nazwa systematyczna | |
| Ceriporia viridans (Berk. & Broome) Donk Meded. Bot. Mus. Herb. Rijks Univ. Utrecht 9: 171 (1933) | |
Woszczynka zieleniejąca (Ceriporia viridans (Berk. & Broome) Donk) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)[1].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ceriporia, Irpicaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1861 r. Miles Joseph Berkeley i Christopher Edmund Broome nadając mu nazwę Polyporus viridans. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu Marinus Anton Donk w 1971 r.[1]
Ma 18 synonimów. Niektóre z nich:
- Gloeoporus viridans (Berk. & Broome) Zmitr. & Spirin 2006
- Physisporinus viridans (Berk. & Broome) Teixeira 1992
- Poria tenuisulphurea Rick 1960[2].
Franciszek Błoński w 1888 r. nadał polską nazwę huba zielonawa, Stanisław Domański w 1965 r. zmienił ją na woszczynka zieleniejąca[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Jednoroczny, rozpostarty, tworzący małe łaty o grubości do kilku mm, w stanie świeżym miękkie, po wysuszeniu kruche. Brzeg wąski, biały. Powierzchnia o barwie od kremowej do cynamonowej lub brudnobrązowej z zielonkawym odcieniem, rzadziej różowawo brudnobiałe. Pory okrągłe do falistych, 3–5 na mm, u niektórych okazów większe i bardziej nieregularne:. Warstwa rurek o grubości do 4 mm;. Subiculum o grubości do 1 mm, białe do cynamonowego w starych okazach[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny. Strzępki generatywne proste, septowane, bogato rozgałęzione. często pod kątem prostym, o szerokości 2–4 µm w tramie i do 10 µm szerokości i bardziej grubościenne na dolnej stronie i na brzegu. Cystyd i innych elementów hamatecjum brak. Podstawki maczugowate, 4-sterygmowe, 12–15 × 4–6 µm z prostą przegrodą u podstawy. Bazydiospory cylindryczne do kiełbaskowatych, szkliste, gładkie, nieamyloidalne, 4–6 × 1,5–2 um[4].
- Gatunki podobne
Woszczynka różowawa (C. excelsa) różni się różową, czerwonawo-pomarańczową, liliową do różowo-fioletowej barwą i większymi porami (2–3 na mm)[5].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Woszczynka purpurowa występuje na niektórych wyspach i na wszystkich kontynentach, zanotowano ją nawet na Antarktydzie. Najwięcej stanowisk podano w Europie[6]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 5 jej stanowisk, w tym dwa dawne[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R– gatunek rzadki, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje na martwym drewnie w lesie. W Polsce notowany na korzeniach i pniach brzozy brodawkowatej (Betula pendula), buka (Fagus sylvatica), topoli osiki (Populus tremula) i dębów (Quercus sp.)[3]. Występuje na wielu gatunkach drzew liściastych, rzadziej iglastych, notowany także na starych owocnikach niektórych hub, zwłaszcza z rodzaju Trametes (wrośniak). Występuje głównie na silnie już spróchniałym drewnie. Powoduje białą zgniliznę drewna[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-12-15] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-12-15] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c L. Ryvarden, R.L. Gilbertson, European polypores. Part 1, „Synopsis Fungorum”, 6, Mycobank, s. 1–387 [dostęp 2022-12-15] (ang.).
- ↑ Ceriporia viridans / Polypore verdissant [online], Mycoquébec.org [dostęp 2022-12-15] (ang.).
- ↑ Występowanie Ceriporia viridans (Berk. & Broome) Donk na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-15] (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.