Woskowniczek podlaski
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
woskowniczek podlaski |
| Nazwa systematyczna | |
| Ceraceomyces sublaevis (Bres.) Jülich Willdenowia, Beih. 7: 147 (1972) | |
Woskowniczek podlaski (Ceraceomyces sublaevis (Bres.) Jülich) – gatunek grzybów z rzędu Amylocorticiales[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ceraceomyces, Amylocorticiaceae, Amylocorticiales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Takson ten w 1903 roku opisał Giacopo Bresàdola, nadając mu nazwę Corticium sublaevis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Walter Jülich w 1972 r.[1] Synonimy:
- Athelia sublaevis (Bres.) Parmasto 1967
- Ceraceomyces sublaevis var. grandisporus Dhingra & Avn.P. Singh 2014
- Corticium sublaeve Bres. 1903
- Peniophora sublaevis (Bres.) Höhn. & Litsch. 1908[2].
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Rozpostarty, początkowo błoniasty z cienką i luźną warstewką śluzowatą, z wiekiem hymenium zagęszcza się i staje się twardsze. Powierzchnia zarówno w stanie suchym, jak i wilgotnym gładka lub wyraźnie merulioidalna, w okazach suchych zwykle mniej lub bardziej popękana[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny. Strzępki zawsze ze sprzążkami na septach, cienkościenne lub o nieco pogrubionych ścianach, nieamyloidalne. Cystydy czasami występują. Podstawki wąsko maczugowate z czterema, rzadko dwoma sterygmami. Zarodniki o kształcie od kulistego do wąsko jajowatego lub elipsoidalnego, gładkie, cienkościenne, nieamyloidalne, zazwyczaj z gutulami[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]W Europie woskowniczek podlaski jest szeroko rozprzestrzeniony. Opisano jego występowanie także we wschodniej części USA i Kanady, w Rosji, Korei i Afryce[5]. W Polsce do 2003 r. znane były 3 stanowiska. W. Wojewoda zaproponował uznanie go za gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[3].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach na martwym drewnie, głównie drzew iglastych, zwłaszcza jodły i świerka, ale notowany także na drewnie olchy szarej[3].
Gatunki podobne
[edytuj | edytuj kod]Gatunki rodzajów Ceraceomyces i Athelia są podobne. Różnica dotyczy kształtu podstawek i charakteru hymenium. U Athelia owocniki są krótkotrwałe, a z każdej strzępki w hymenium powstaje niewielka liczba podstawek. Znajdują się one na mniej więcej tym samym poziomie, a hymenium podczas dojrzewania znacząco nie gęstnieje. U Ceraceomyces nowe podstawki powstają na krótkich bocznych gałęziach, wskutek czego wystają na kilka µm powyżej starych podstawek. W rezultacie hymenium z wiekiem staje się grubsze, a wraz ze wzrostem liczby podstawek tworzą one zbitą, palisadową warstwę. Ponadto podstawki u Ceraceomyces są węższe niż u Athelia, co jest przystosowaniem do ograniczonej przestrzeni w hymenium. Ceraceomyces w rozwoju hymenium wydaje się być pośrednikiem między Athelia a m.in. Phlebia i Phanerochaete, gdzie zagęszczenie hymenium jest jeszcze większe, podstawki zwężają się, a ich liczba jest jeszcze większa. Ceraceomyces jest blisko spokrewniony z Ceraceomerulius. W tym rodzaju owocnik jest błonkowaty tylko w bardzo młodym wieku, podczas gdy u Ceraceomyces pozostaje błonkowy nawet w stanie pełnej dojrzałości[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-12-20].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Walter Jülich, Ceraceomyces sublaevis, „Willdenowia”, 7 (146), Mycobank, 1972 [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Mapa występowania woskowniczka podlaskiego na świecie [online], gbif.org. [dostęp 2021-12-20].