Catarratto bianco
 Catarratto w atlasie Viali i Vermorela | |
| Gatunek |
winorośl właściwa |
|---|---|
| Inne nazwy |
carricante (Etna)[2] |
| Pochodzenie |
Włochy[1] |
| Ważne regiony uprawy | |
| Identyfikator VIVC |
2341 |
| Przeznaczenie owoców |
wino[1] |
| Kolor skórki |
zielonożółty |
| Cechy uprawowe | |
| Dojrzewanie |
średniopóźne i późne[2] |
Catarratto bianco – odmiana winorośli właściwej, najpopularniejsza odmiana o jasnej skórce we Włoszech[3]. Poza nielicznymi wyjątkami uprawiana tylko na Sycylii[2]. Duża część jest przerabiana na marsalę, koncentrat winny lub destylowana, lecz przy starannej obróbce daje dobre wina[2]. Szczepy catarratto bianco comune i catarratto bianco lucido okazały się mieć różne fenotypy, ale są identyczne pod względem genetycznym[2][4], a różnice między nimi są efektem selekcji klonów[4].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Odmiana była wzmiankowana już w 1696 roku, w dziele Hortus catholicus Cupaniego[2]. Charakterystyka uprawowa catarratto bianco różni się między catarratto bianco comune i lucido[2]. Klony lucido, o zbitych gronach są wrażliwe na mączniaka prawdziwego i szarą pleśń[2]. Dojrzewa średniopóźno lub późno[2]. Rośnie bujnie[2].
Catarratto bianco jest blisko spokrewnione z odmianą garganega[4]. Grillo jest krzyżówką szczepów catarratto bianco i muscat of alexandria[2].
Wino
[edytuj | edytuj kod]Catarratto jest objęte licznymi apelacjami winiarskimi na Sycylii, gdzie wchodzi w skład zarówno win mieszanych z kilku odmian, jak i win jednoszczepowych, bazujących na odmianie[3]. Podstawowa odmiana w apelacji DOC Alcamo[5], jedna z podstawowych m.in. w winach apelacji Contessa Entellina DOC i Etna DOC[5]. Szczep jest używany do produkcji sycylijskiego wina deserowego marsala (Marsala DOC)[5][6]. Liczne wina są oferowane jako regionalne (indicazione geografica tipica)[2].
Przez długi okres catarratto było jedynie surowcem do produkcji niewyróżniających się win[7]. Część z nich była wykorzystywana jako wino bazowe do wermutów albo była destylowana[2][3]. Na wzrost jakości win z catarratto mieli od lat 90. XX wieku wpływ kontraktowi winiarze (flying winemakers), zatrudniani przez miejscowych producentów[8].
Wina są zwykle wytrawne, lekko aromatyczne[9]. Najlepsze egzemplarze są dobrze zbudowane, pachną owocami cytrusowymi, z posmakiem mineralnym lub orzechowym[2].
Rozpowszechnienie
[edytuj | edytuj kod]Odmiana jest jednym z podstawowych szczepów na Sycylii[10] (46% winnic na wyspie)[3], charakterystyczna dla zachodniej Sycylii[3][8]: prowincje Trapani, Agrigento i Palermo[2].
We włoskim spisie z 1982 ujęto 59 815 ha obsadzonych catarratto bianco comune i 20 056 ha obsadzonych catarratto bianco lucido[11][12]. W 2000 roku było to odpowiednio 43 247 ha i 7548 ha[2][11]. W 2008 roku na Sycylii winnice obsadzone catarratto obejmowały 38 079 klonu comune i 3543 klonu lucido[2].
Catarratto zyskało pewną popularność w Kalifornii - między 1995 a 2003 areał upraw wzrósł z 1 do 70 akrów[13]. W 2008 roku odmianę uprawiano na 80 ha (197 akrów)[2].
Synonimy
[edytuj | edytuj kod]Winogrodnicy spod Etny używają określenia carricante na catarratto bianco (carricante jest inną odmianą)[2]. Używa się synonimów: cataratto bertolaro, cataratto bianco latino, cataratto bianco nostrale, cataratto, carteddaro, catarrattedd, catarratto bertolare, catarratto bertolaro, catarratto bianco, catarratto bianco latino, catarratto bianco nostrale, catarratto carteddaro, catarratto corteddaro, cattaratto commune[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Catarratto bianco comune w bazie danych Instytutu Uprawy Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 204-205. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ a b c d e Tutto vino. Guida complete ai vini d'Italia. Florencja: Giunti Editori, 2008, s. 43. ISBN 978-88-440-3610-2. (wł.).
- ↑ a b c M. Crespan, A. Calò, S. Giannetto, A. Sparacio, P. Storchi, A. Costacurta: Sangiovese’ and ‘Garganega’ are two key varieties of the Italian grapevine assortment evolution. [w:] Vitis 47 (2), 97–104 [on-line]. 2008. [dostęp 2015-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 lipca 2011)]. (ang.).
- ↑ a b c Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 295-297. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
- ↑ Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001, s. 406. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.).
- ↑ Eckhard Supp, Steffen Maus: Włochy. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 443. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
- ↑ a b Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 187. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
- ↑ Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1998, s. 93. ISBN 978-1840380859. (ang.).
- ↑ Jørgen Mønster Pedersen, Arne Ronold: Wina świata. Warszawa: Rosner i wspólnicy, 2003, s. 144. ISBN 83-89217-24-4. (pol.).
- ↑ a b Area tabular listing. Instytut Uprawy Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Area tabular listing. Instytut Uprawy Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 473. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).