Castleguard
52°04′38″N 117°12′48″W/52,077181 -117,213219 Wejście do jaskini (2009) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Długość |
21 000 m |
| Deniwelacja |
384 m |
| Wysokość otworów |
2100 m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny |
300 m |
| Data odkrycia |
1921 |
| Odkrywca |
Cecil Smith |
Położenie na mapie Kanady  | |
| 52°04′38″N 117°12′48″W/52,077181 -117,213219
| |
Castleguard także Castleguard Cave[1] – jaskinia krasowa w Kanadzie, w prowincji Alberta, w Parku Narodowym Banff w Górach Skalistych. Tworzy najdłuższy znany system jaskiniowy na terenie Kanady. Odkryte tu skorupiaki najprawdopodobniej przetrwały zlodowacenie Wisconsin.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Jaskinia znajduje się na północno-zachodnim krańcu Parku Narodowego Banff w prowincji Alberta w Kanadzie[2].
Leży w Górach Skalistych w pobliżu wododziału kontynentalnego, pod polem lodowym Columbia[2].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Castleguard to jaskinia krasowa powstała wskutek działalności wody rozpuszczającej warstwy skał wapiennych z okresu kambru[2]. Ciąg korytarzy i sal wytworzył podziemny odpływ lodowca Columbia[1].
Jedyne wejście do jaskini znajduje się na wysokości 2010 m n.p.m. na północnej ścianie doliny rzeki Castleguard River, ok. 300 m nad dnem doliny[2]. Korytarze jaskini prowadzą pod polem lodowym Columbia (ang. Columbia Icefiled)[2]. Występują tu nacieki, przede wszystkim z czystego, białego kalcytu, których mechanizm powstania nie jest oczywisty wobec braku źródeł CO
2 nad jaskinią[3]. Odkryto tu m.in. relatywnie rzadkie perły jaskiniowe[4]
Castleguard to najdłuższy znany system jaskiniowy na terenie Kanady[2] i czwarty pod względem głębokości[5]. Jaskinia ma 21 068 m długości[6] i 384 m głębokości[6]. Deniwelacja wynosi 387 m[1].
Speleofauna
[edytuj | edytuj kod]Odkryto tu endemiczny gatunek podziemnego skorupiaka Stygobromus canadensis z rodziny Crangonyctidae, który najprawdopodobniej przetrwał ostatnie zlodowacenia – zlodowacenie Wisconsin[7]. Występuje tu również odnotowany w innych częściach Canadian Rockies skorupiak z rzędu równonogich Salmasellus steganothrix[3]. Jaskinia najprawdopodobniej służyła jako podlodowcowe schronienie dla tych skorupiaków nawet podczas wcześniejszych zlodowaceń)[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Jaskinia została odkryta w 1921 roku przez Cecila Smitha[8]. Pierwsza wyprawa badawcza eksplorowała Castleguard w 1924 roku, a rok później National Geographic opublikował o niej artykuł[9]. Od lat 20. XX w. organizowane są wyprawy badawcze i turystyczne[9]. Zalewana latem, łatwiej dostępna jest zimą[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Encyklopedia PWN ↓.
- ↑ a b c d e f Ford 2019 ↓, s. 212.
- ↑ a b c Ford 2019 ↓, s. 216.
- ↑ Rollins 2004 ↓, s. 163.
- ↑ a b Rollins 2004 ↓, s. 150.
- ↑ a b Persoiu i Lauritzen 2017 ↓, s. 315.
- ↑ Holsinger, John R.. Stygobromus canadensis, a new subterranean amphipod crustacean (Crangonyctidae) from Canada, with remarks on Wisconsin refugia. „Canadian Journal of Zoology”. 58 (2), 1980. DOI: 10.1139/z80-034. (ang.).
- ↑ Rollins 2004 ↓, s. 152.
- ↑ a b Rollins 2004 ↓, s. 155.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Castleguard, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-01-18].
- Ford, Derek: Castleguard Cave, Canada. W: White, William B., Culver, David C. and Tanja Pipan: Encyclopedia of Caves. Academic Press, 2019, s. 212–217. ISBN 978-0-12-814125-0. (ang.).
- Persoiu, Aurel, Lauritzen, Stein-Erik: Ice Caves. Elsevier, 2017. ISBN 978-0-12-811857-3. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).
- Rollins, Jon: Caves of the Canadian Rockies and Columbia Mountains. Rocky Mountain Books Ltd, 2004. ISBN 978-0-921102-94-6. [dostęp 2022-01-18]. (ang.).