Borowik sosnowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
borowik sosnowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Boletus pinophilus Pilát & Dermek Česká Mycol. 27(1): 6 (1973) | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
Borowik sosnowy (Boletus pinophilus Pilát & Dermek) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[2].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Boletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].
- Boletus aestivalis var. pinicola (Vittad.) Sacc. 1910
- Boletus edulis f. pinicola (Vittad.) Vassilkov 1966
- Boletus edulis var. pinicola Vittad.
- Boletus pinicola (Vittad.) A. Venturi 1863
Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r., wcześniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był przez Alinę Skirgiełło pod nazwą borowik szlachetny, odmiana sosnowa[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 5–30 cm, kształt początkowo półkulisty, potem płaskołukowaty, na koniec rozpostarty. Powierzchnia delikatnie pilśniowata, zazwyczaj nierówna, garbkowata lub pomarszczona, matowa, w czasie deszczu lepka. Ma barwę czerwonobrązową, czasami z purpurowym lub fioletowym odcieniem[5][6].
Rurkowaty. Rurki na młodych owocnikach blade, na starszych stopniowo ciemnieją aż do oliwkowożółtego koloru[6].
Wysokość 6–16 cm, grubość 3–7 cm, kształt początkowo beczułkowaty, potem jajowaty, w końcu pałkowaty[5], pokryty średnio wyraźną siateczką w górze białawą, zwykle sięgającą podstawy gdzie jest bardziej brązowawa[7].
U młodych grzybów biały (tylko pod skórką czerwonobrązowy), u starszych kremowobiały z żółtym odcieniem. Ma przyjemny korzenny zapach i jest smaczny[6].
Oliwkowy. Zarodniki gładkie o średnicy 14–18 × 5–6 μm, bez pory rostkowej[6].
- Gatunki podobne
Borowika sosnowego można pomylić z gatunkami jadalnymi: borowikiem szlachetnym (Boletus edulis), borowikiem usiatkowanym (Boletus reticulatus) oraz z borowikiem ciemnobrązowym (Boletus aereus), który rośnie pod dębami i jest grzybem ciepłolubnym[6].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Występuje w Europie, Ameryce Północnej oraz na wyspie Holmvassdalen na Oceanie Indyjskim[8]. Rośnie przeważnie pod sosnami, ale także pod bukami, na kwaśnych glebach. Owocniki pojawiają się często już w maju i występują do października, przy czym najobficiej na początku sezonu[6].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Naziemny grzyb mykoryzowy[4]. Grzyb jadalny. Nadaje się do wszystkich rodzajów przetwórstwa grzybów. Podobnie jak inne jadalne borowiki szczególnie przydatny jest do suszenia[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Boletus pinophilus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05].
- ↑ Species Fungorum – GSD Species [online], Species Fungorum [dostęp 2018-10-16].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 79, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 12, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d e f g E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Boletus pinophilus (borowik sosnowy) [online], www.grzyby.pl [dostęp 2021-08-25].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-08].