Przejdź do zawartości

Bitwa pod Koronowem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Koronowem
Wielka wojna z zakonem krzyżackim (1409–1411)
Ilustracja
Pomnik bitwy pod Koronowem w gminie Koronowo
Czas

10 października 1410

Miejsce

Wilcze

Wynik

zwycięstwo Polaków

Strony konfliktu
Królestwo Polskie Państwo zakonu krzyżackiego
Dowódcy
Sędziwój Ostroróg
Piotr Niedźwiedzki
Michael Küchmeister von Sternberg
Siły
2 tysiące zbrojnych 4 tysiące zbrojnych
Straty
niewielkie około 1 tysiąca
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie gminy Koronowo
Mapa konturowa gminy Koronowo, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
53°21′24,8400″N 17°48′39,9600″E/53,356900 17,811100

Bitwa pod Koronowembitwa stoczona 10 października 1410, w czasie wielkiej wojny, między zaciężnymi siłami zakonu krzyżackiego, dowodzonymi przez Michała Küchmeistera von Sternberg, a wojskami polskimi, dowodzonymi przez Sędziwoja z Ostroroga i Piotra Niedźwiedzkiego, pod wsią Wilcze, zakończona zwycięstwem Polaków.

Sytuacja przed bitwą

[edytuj | edytuj kod]

Po bitwie pod Grunwaldem i nieudanym oblężeniu Malborka siły krzyżackie rosły, siły polsko-litewskie zaś malały. W październiku 1410 siły krzyżackie liczyły już około 10 tysięcy zbrojnych.

Wójt Nowej Marchii, Michał Küchmeister, z oddziałem liczącym około 3,5 – 4 tysięcy ludzi (w tym 3 tysiące zaciężnych z Czech i Śląska) po zdobyciu miasta Tucholi obległ tamtejszy zamek. Zostawił pod zamkiem część sił, a z resztą ruszył na południe, by z zaskoczenia opanować warowny klasztor cystersów w Koronowie, mający w krzyżackich zamierzeniach stać się podstawą do dalszych działań, których celem była Bydgoszcz.

Władysław II Jagiełło wysłał przeciwko Krzyżakom liczące 2 tysiące zbrojnych oddziały pod dowództwem Sędziwoja z Ostroroga i Piotra Niedźwiedzkiego.

Polacy zdążyli obsadzić Koronowo załogą, więc Krzyżacy, zaskoczeni polską gotowością do walki, przystąpili do odwrotu. W pościg ruszyli za nimi konni łucznicy. Widząc, że nie uda się uniknąć walki, wojska krzyżackie zatrzymały się na leżącym 7 kilometrów od Koronowa wzgórzu, znajdującym się między Buszkowem a Łąskiem.

Przebieg

[edytuj | edytuj kod]

Krzyżacy zajęli dogodną pozycję na wzgórzu. Przed bitwą walczący po stronie krzyżackiej, nadworny rycerz Zygmunta Luksemburskiego, Konrad Nympcz miał wystąpić z szyku i wyzwać do walki chętnego do jej stoczenia ze strony przeciwnej. Wyzwanie przyjął Jan Szczycki herbu Doliwa, który zwyciężył w walce, zwalając przeciwnika z konia i biorąc go do niewoli[1].

Po podejściu Polaków pod wzgórze obie armie ustawiły się w szyku „w płot”. Pierwszą linię zajmowali rycerze, drugą ich giermkowie. Po sygnale do ataku bitwa stała się areną wielu pojedynków. Dwa razy ogłaszano przerwę. Dopiero w trzecich zmaganiach Polacy zdobyli nieprzyjacielską chorągiew (zdobył ją Jan Naszon z Ostrowiec herbu Oksza i położył pod siodłem[2]), co wywołało zamieszanie wśród Krzyżaków, a dalej przerodziło się w ucieczkę. Jej przyczyną mógł być fakt, że zwinięcie gonfalonu, głównej, najważniejszej chorągwi, było często znakiem do odwrotu. Lżej zbrojni polscy jeźdźcy rozpoczęli pościg, który przerwała zapadająca ciemność. Zdobyto łupy i około 300 jeńców, w tym wielu tak zwanych gości Zakonu.

Do niewoli polskiej miało się dostać m.in. wielu Frankończyków, Bawarów, Turyngów, Czechów, mieszkańców Nadrenii i Miśni, Sasów, Szwabów[1]. Do niewoli wzięty został także naczelny wódz armii krzyżackiej Michał Küchmeister von Sternberg, którego osadzono później na zamku w Chęcinach.

Po bitwie

[edytuj | edytuj kod]

Oddziały polskie przybyły z jeńcami do Bydgoszczy 12 października, a następnie 15 października do Inowrocławia, gdzie przebywał król. Król Polski Władysław II Jagiełło podjął jeńców ucztą traktując jeńców z szacunkiem, by przeciwdziałać krzyżackiej propagandzie na Zachodzie ukazującej Polaków i Litwinów jako bezbożnych dzikusów. Król polecił opatrzeć rannych i wyznaczył im kwatery, gdzie odwiedzał jeńców osobiście[1]. W dniu 16 października po spisaniu i odebraniu przysięgi do stawienia się w określonym miejscu i czasie z okupem, jeńcy zostali zwolnieni poza Michaelem Küchmeisterem i Henrykiem Harfustem[1].

Zwycięska dla Polaków bitwa przyczyniła się do podpisania pokoju w Toruniu w 1411.

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Stanisław Kujot, Wojna, Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 17, 1910, s. 265–267
  • Zdzisław Spieralski, Bitwa pod Koronowem 10 X 1410, [w:] Bitwa pod Koronowem 10 X 1410, red. A. Tomczak, Warszawa 1961.
  • Mała Encyklopedia Wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, Wydanie I, Tom II.
  • Polskie tradycje wojskowe 1, pod redakcją Janusza Sikorskiego, Warszawa 1990.
  • Piotr Derdej: Koronowo 1410, seria Historyczne bitwy, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2008.
  • Krzysztof Kwiatkowski, Kontrakcja militarna Zakonu. Napływ kontyngentów pomocniczych i zaciężnych z obszarów Rzeszy, [w:] S. Jóźwiak, K. Kwiatkowski, A. Szweda, S. Szybkowski, „Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409–1411”.

Źródła

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d https://www.zapiskihistoryczne.pl/files/issues/c69a767c3cc5c70df5b551fac494a4e3_ZH_2010_2_Jozwiak_N.pdf
  2. Stanisław Kujot, Wojna, Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 17, 1910, s. 265–267